(“I Do Not Care If We Go Down in History as Barbarians” )
του Radu Jude

Στο σύγχρονο τοπίο του κινηματογράφου δεν είναι πολλοί οι σκηνοθέτες που διαθέτουν ένα είδος αισθητικής ευστροφίας : την ικανότητα δηλαδή να μεταλλάσουν την κινηματογραφική τους αισθητική αλλά και το κινηματογραφικό είδος στο οποίο θητεύουν . Αυτού του είδους την κινηματογραφική ευστροφία μπορούμε να την αναγνωρίσουμε στον Ρουμάνο Radu Jude. Από τα ασπρόμαυρα βαλκανικά γουέστερν - Aferim!- σε βιογραφίες -αναπαραστάσεις των διανοητικών περιπετειών -Inimi cicatrizate (Σημαδεμένες καρδιές). Και από σχόλια για τον καταναλωτισμό και τη διαφήμιση -Cea mai fericită fată din lum (Το πιο ευτυχισμένο κορίτσι στον κόσμο)- σε απεικονίσεις ενός ταραγμένου οικογενειακού τοπίου - Toată lumea din familia noastră (Everybody in Our Family).
Η ταινία που φέρει τον μακρόσυρτο αυτόν τίτλο «Δεν με νοιάζει αν η Ιστορία μας γράψει σαν Βάρβαρους » -ρήση ενός ιστορικού προσώπου της Ρουμανίας – είναι μια πολυσύνθετη ταινία που υπακούει στους κανόνες του ρεαλισμού και ενός σινεμά απομυθοποιητικού, η οποία αναπτύσσεται προς διάφορες κατευθύνσεις: σχόλιο για την αναπαράσταση, για το ρόλο του θεάματος και τις παραποιήσεις του, τον αντισημιτισμό, για την ανάδυση του φασισμού, για την Ιστορία και τις παραναγνώσεις της. Άξιο επισήμανσης είναι ότι της ταινίας αυτής προηγήθηκε ένα ντοκιμαντέρ του σκηνοθέτη με θέμα τη σκοτεινή περίοδο του φασισμού στη Ρουμανία –The Dead Nation.
Αυτή σκοτεινή περίοδος της ιστορίας είναι στο κέντρο στην ταινία. Μια νεαρή σκηνοθέτις -στο ρόλο η Ioana Iacob,-προετοιμάζει την αναπαράσταση του πογκρόμ των Εβραίων της Ρουμανίας από το φασιστικό καθεστώς του Β! Παγκοσμίου Πολέμου. Η αφήγηση επικεντρώνεται στα της αναπαράστασης: τα προβλήματα με τους κομπάρσους –ηθοποιούς, η ιστορική ακρίβεια, οι πολιτικές παρεμβάσεις . Καθώς η αφήγηση εξελίσσεται γίνεται φανερή μια διάσταση: Ανάμεσα στην σκηνοθέτιδα και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Την πάλη και τον αγώνα της καταγράφει η ταινία. Υπερασπιζόμενη την ιστορική ακρίβεια και όχι τις παραναγνώσεις, η σκηνοθέτις βρίσκεται συχνά αντιμέτωπη με την κατάρρευση του καλλιτεχνικού της οράματος. Στο τέλος δεν θα την αποφύγει. Ό,τι παρακολουθούμε στο τέλος –στην τελετή της αναπαράστασης- είναι παραναγνώσεις και παραποιήσεις της ιστορίας, λαϊκισμός, την ανάδυση του φασισμού. Παρόλη την προσπάθεια της ηρωίδας, το καλλιτεχνικό της έργο προσλαμβάνεται σε αντίθεση με τις προσδοκίες της. Και αυτό είναι μια από τις τραγωδίες της δημιουργίας…

Δημήτρης Μπάμπας