(Η αλήθεια)
του Hirokazu Kore-eda
Η Fabienne (Catherine Deneuve) είναι μια μεγάλη σταρ του γαλλικού σινεμά. Το άστρο της βασιλεύει μέσα σε έναν κόσμο ανδρικό που τη λατρεύει. Όταν αποφασίζει να εκδώσει την αυτοβιογραφία της, η κόρη της Lumir (Juliette Binoche) που ζει στην Αμερική, θα επιστρέψει με την οικογένειά της πίσω στο Παρίσι. Η επανεύρεση μητέρας- κόρης θα μετατραπεί σύντομα σε οξεία αντιπαράθεση. Η σύγκρουσή τους θα φέρει στην επιφάνεια παλιούς λογαριασμούς, πικρίες του παρελθόντος αλλά και ανείπωτες αλήθειες.
Ο Hirokazu Kore-eda δηλώνει σχετικά με την ταινία: “ Γυρίσαμε την ταινία σε δέκα εβδομάδες στο Παρίσι. Και παρόλο που το καστ των ηθοποιών είναι λαμπερό, η ίδια η ταινία αφηγείται μια μικρή οικογενειακή ιστορία που διαδραματίζεται ως επί το πλείστον στο εσωτερικό ενός σπιτιού. Προσπάθησα να κάνω τους χαρακτήρες μου να ζήσουν μέσα σε αυτό το μικρό σύμπαν με τα ψέματά τους , την υπεροψία τους, τις χαρές και τις λύπες τους, τα λάθη και τη συμφιλίωσή τους....To La vérité, η πρώτη ταινία που γυρίζω εκτός της χώρας μου σε μια γλώσσα που δεν είναι η δική μου και με γάλλους ηθοποιούς ήταν μια πρόκληση για μένα και αποτέλεσμα της εμπιστοσύνης που έδειξαν στο πρόσωπό μου. Τι είναι αυτό που κάνει μια οικογένεια πραγματική οικογένεια; Η αλήθεια ή τα ψέματα; Και τι θα επέλεγε κανείς; Τη σκληρή αλήθεια ή ένα γλυκό ψέμα; Αυτές οι ερωτήσεις επανέρχονται διαρκώς στην ταινία. Ελπίζω οι θεατές να έχουν την ευκαιρία να δώσουν τις δικές τους απαντήσεις.”
(πηγή κατάλογος Φεστιβάλ Βενετίας. επιμέλεια Π.)
Το σημείωμα του σκηνοθέτη
Εάν τόλμησα να κάνω μια ταινία σε γλώσσα που δεν ήταν η δική μου, με συνεργάτες που μιλούσαν μόνο Γαλλικά, ήταν μόνο γιατί εκείνοι ήθελαν να δουλέψουν μαζί μου.
Η Ζυλιέτ Μπινός ήταν εκείνη που έκανε την πρώτη κίνηση. Γνωριζόμασταν αρκετό καιρό κι όταν ήρθε στην Ιαπωνία το 2011 μου είπε ότι κάποια στιγμή πρέπει να δουλέψουμε μαζί. Η πρόταση της αποτέλεσε το σημείο εκκίνησης της συνεργασίας μας. Θα ήθελα λοιπόν, να εκφράσω αρχικά το σεβασμό και την ευγνωμοσύνη μου για την τόλμη της.
Στην καρδιά του σεναρίου βρίσκεται ένα θεατρικό που είχα αρχίσει να γράφω το 2003 για μια βραδιά στο καμαρίνι μιας ηθοποιού που τελειώνει η καριέρα της. Προσάρμοσα το σενάριο αυτό για τον κινηματογράφο, μιλώντας πια για μια ηθοποιό του κινηματογράφου και την κόρη της. Καθώς έγραφα τη νέα ιστορία, μίλησα πολλές φορές με την Κατρίν Ντενέβ και τη Ζυλιέτ Μπινός για το πώς είναι η ζωή του ηθοποιού και ήταν οι δικές τους λέξεις που τροφοδότησαν το σενάριο και το έφεραν στη ζωή.
Ήθελα την ιστορία μου να λαμβάνει χώρα το φθινόπωρο γιατί ήθελα να τονίσω την εσωτερική πάλη της κεντρικής ηρωίδας. Ελπίζω το κοινό να παρατηρήσει πως τα πράσινα του κήπου αλλάζουν χρώμα καθώς πλησιάζει ο χειμώνας.
Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, ο Ίθαν Χοκ μου είπε: «το σημαντικότερο πράγμα όταν κάνεις μια ταινία, δεν είναι να μιλάμε την ίδια γλώσσα αλλά να μοιραζόμαστε το ίδιο όραμα». Αυτά τα λόγια με βοήθησαν να μείνω αληθινός χωρίς να χάσω την πίστη στον εαυτό μου.
Χάρη στον Ίθαν, η νεαρή Κλεμεντίν (Γκρενιέρ), που δεν είχε ξαναμπεί σε πλατό, βρήκε πολύ γρήγορα τη θέση της, αποκαλύπτοντας τη ζωηρή προσωπικότητα της. Σκηνοθετήσαμε τη Κλεμεντίν μαζί: ο Ίθαν μπροστά από την κάμερα κι εγώ πίσω από αυτήν.
Όπως κάνουν συχνά τα παιδιά στις ταινίες μου, το μικρό κορίτσι παρακολουθεί φιλοσοφικά τις αντιπαραθέσεις των ενηλίκων που είναι παγιδευμένοι στο παρελθόν τους.
Ήθελα η ταινία να είναι ταυτόχρονα σοβαρή αλλά ευχάριστη, να συνυπάρχει η κωμωδία με το δράμα όπως συνυπάρχουν στην πραγματική ζωή. Ελπίζω η χημεία των ηθοποιών και το βλέμμα του παιδιού που διασκεδάζει να θέτουν τον σωστό τόνο.
Και τελικά…
Δε γίνεται να τελειώσω χωρίς να αναφέρω την Κατρίν Ντενέβ. Που δεν παραπονέθηκε ποτέ για τις αλλαγές του σεναρίου, πάντα κατάφερνε να κρατάει τη χαρά της υποκριτικής ανέπαφη. Η ύπαρξη της ταινίας μου στη φιλμογραφία της, που είναι όσο αξιόλογη όσο το Γαλλικό σινεμά το ίδιο, μου προκαλεί περηφάνεια και ταυτόχρονα άγχος.
Στα γυρίσματα, η Κατρίν ήταν ευδιάθετη, αξιολάτρευτη και ολόκληρο το συνεργείο μαγεύτηκε. Παρόλο που η ταινία διαδραματίζεται κυρίως μέσα στο σπίτι, το πνεύμα της Κατρίν και της Ζυλιέτ φωτίζουν το χώρο από την αρχή έως το τέλος.
Η ΑΛΗΘΕΙΑ είναι το αποτέλεσμα όλης της προσπάθειας και της εμπιστοσύνης που μου έδειξαν οι ηθοποιοί και το συνεργείο. Έγινε με τους καλύτερους επαγγελματίες, με πρώτο και καλύτερο το διευθυντή φωτογραφίας Ερίκ Γκοτιέ.
Ελπίζω αυτό που βίωσα στα γυρίσματα να περάσει στον κόσμο.
Τι είναι αυτό που κάνει μια οικογένεια αυτό που είναι; Η αλήθεια ή τα ψέματα; Πως θα διάλεγε κανείς μεταξύ μιας σκληρής αλήθειας κι ενός ευγενικού ψέματος; Αυτά τα ερωτήματα δε σταμάτησα να τα σκέφτομαι όσο φτιάχναμε αυτή την ταινία. Ελπίζω όσοι τη δουν να βρουν τις απαντήσεις τους.
(πηγή σημειώσεις για την παραγωγή)