(Μια κρυφή ζωή)
του Terrence Malick
(το σχόλιο του Θόδωρου Σούμα)
Ο Τέρενς Μάλικ δημιουργεί μια αντιναζιστική, ποιητική και πολιτική, ειρηνιστική, ανθρωπιστική μυθοπλασία. Δηλαδή μια ταινία με συγκροτημένο και στέρεο, αφηγηματικό σενάριο, μια μυθοπλασία που δεν χάνεται στην ποίηση ή την μεταφυσική. Το φιλμ διηγείται τον αγώνα και το μαρτύριο ενός νέου, Αυστριακού, χριστιανού αγρότη, ο οποίος δεν θέλει να υπηρετήσει στην φασιστική, δολοφονική πολεμική μηχανή των ναζί και γι'αυτό καταδιώκεται σκληρά, μέχρι τον τελικό, τιμωρητικό απαγχονισμό του... Ο κεντρικός ήρωας, ο Φ. Γιεγκερστέτερ, πρόσωπο υπαρκτό, διασχίζει την κοινωνία και τον κόσμο ως μάρτυρας και μελλοντικός άγιος (η καθολική εκκλησία ανακήρυξε τον Αυστριακό, αντιναζιστή μάρτυρα, άγιο). O Μάλικ καταδεικνύει επίσης την εχθρική και συμφεροντολόγο στάση των συγχωριανών του, φοβούμενων τα αντίποινα, και της επίσημης εκκλησίας, η οποία κρατά ουδέτερη στάση, καλύπτοντας ουσιαστικά τους επίφοβους φασίστες... Ο σκηνοθέτης εστιάζει στη ζωογόνο σχέση Φύσης και ανθρώπου και στο βασικό, ηθικό και υπαρξιακό θέμα της ανθρώπινης ηθικής ευθύνης έναντι του κακού, ακόμη και αν το υποστηρίζει η πλειονότητα μιας -αντιδραστικής κι οπισθοδρομικής- κοινωνίας, εδώ της εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας του Χίτλερ...
Ο Μάλικ χρησιμοποιεί τα δικά του μέσα, σύνδεση ατόμου και Φύσης, υπέροχες εικόνες του πανέμορφου φυσικού περιβάλλοντος και του πώς εντάσσεται και ριζώνει σε αυτό ο άνθρωπος, εσωτερικός μονόλογος, σπουδαία πλάνα με χρήση ευρυγώνιων φακών που τονίζουν την απεραντοσύνη του σύμπαντος, πλάνα κοντρ-πλονζέ που ατενίζουν τον ουρανό, κινούμενη ελαφριά κάμερα, πλάνα με τις αναμνήσεις του ήρωα και λυρικές μουσικές. Στα πλαίσια της δικής του φιλοσοφικής και ποιητικής ματιάς, ο Τέρενς Μάλικ εντάσσει το δικό του χριστιανικό βλέμμα, ένα βλέμμα προς το Θείο και το καλό, που τα συνδέει με τη μεγαλείο και τη ζωτικότητα της πανώριας κι ανυπέρβλητης Φύσης / δημιουργήματος του Θεού ( ; ). Ο Μάλικ υιοθετεί, στον κινηματογράφο που δημιουργεί, μια οπτική και προβληματική ταυτόχρονα ποιητική, μεταφυσική, υπαρξιακή και φιλοσοφική, ενίοτε και κοινωνική, όπως εδώ στο "Μια κρυφή ζωή"...
Η υπόθεση
Βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα, η ταινία αφηγείται την ιστορία ενός άγνωστου ήρωα, του Franz Jägerstätter, ο οποίος αρνήθηκε να αγωνιστεί με τους Ναζί κατά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο. Όταν αυτός ο αυστριακός χωρικός αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο να εκτελεστεί για προδοσία, είναι η αδιάκοπη πίστη και η αγάπη του για τη σύζυγό του, Φάνι και παιδιά, που τον κρατά όρθιο.
Με τους August Diehl, Valerie Pachner, Michael Nyqvist, Bruno Ganz .
Σ.