των Tamara Kotevska & Ljubomir Stefanov

Πορτραίτο μια γυναίκας που ζει μόνη της στις εσχατιές του δυτικού πολιτισμού, ντοκιμαντέρ πάνω στην σχέση ανθρώπου -φύση, η ταινία από τη Βόρεια Μακεδονία είναι επιπλέον και μια  σύνθετη και πολυεπίπεδη απεικόνιση της ανθρώπινης συνθήκης.  
Ένας ξερός, άνυδρος τόπος. Σαν έρημος. Μια γυναίκα ανεβαίνει την πλαγία ενός βουνού. Σ΄ ένα απόκρημνο βράχο αναζητά την κυψέλη από ένα μελίσσι άγριων μελισσών και παίρνει την κερήθρα.
Οι σκηνοθέτες έχουν στο κέντρο της αφήγησης την Hatidže Muratova, μια μεσήλικα μελισσοκόμο τουρκικής καταγωγής που ζει μαζί με την ηλικιωμένη μητέρα της σ’ ένα εγκαταλελειμμένο χωριό στην ύπαιθρο της Βόρειας Μακεδονίας. Το μέλι που συλλέγει το πουλά στα παζάρι των Σκοπιών. Την ερημία του βίου της διαταράσσει η άφιξη μιας  οικογένειας περιπλανόμενων κτηνοτρόφων που καταφθάνουν αναζητώντας τροφή για το κοπάδι τους. Η αφήγηση καταγράφει τις καταρχάς αρμονικές σχέσεις τους, αλλά και τη μετέπειτα διάρρηξή τους. Η αιτία; οι εκ διαμέτρου αντίθετες πρακτικές με τις οποίες ασκούν τη μελισσοκομία.
Ένας άνθρωπος μόνος του, στις ερημιές. Μια μεσήλικα που αγωνίζεται για την επιβίωση. Η πανάρχαια ανθρώπινη συνθήκη: ο άνθρωπος ως τροφοσυλλέκτης. Ο μόχθος, η εργασία και η πράξη που συνιστούν, κατα τη Χάνα Αρεντ, τις τρεις πτυχές της vita activa. Η συμβιωτική σχέση της με τη φύση. Ο σεβασμός προς του ρυθμούς και τους νόμους της φύσης. Και η διαταραχή αυτής της σχέσης. Είναι η άλλη μορφή σχέση: η χωρίς σεβασμό εκμετάλλευση. Αυτός είναι ό ένας άξονας γύρω από τον οποίο αναπτύσσεται το ντοκιμαντέρ.
Πέρα όμως από τα προηγούμενα, το ντοκιμαντέρ αυτό είναι και μια απεικόνιση, χωρίς υπαρξιακούς  μελοδραματισμούς, ενός βίου μονήρους: Ένας άνθρωπος σ’ ένα τόπο κενό και έρημο. Κάτι τόσο σπάνιο στο σύγχρονο πολύβοο αστικό δυτικό τρόπο ζωής...

Δημήτρης Μπάμπας