του Lars von Trier

Όντας μια ιδιαίτερη και άκρως προσωπική προσέγγιση του Χολιγουντιανού μιούζικαλ, αλλά και του κλασικού μελοδράματος, το Dancer In The Dark/Χορεύοντας στο σκοτάδι σημαδεύει την καριέρα του Lars von Trier. Το βραβείο Palme d'Or, που του απονεμήθηκε στις Κάννες επιβεβαιώνει το status του: είναι ένας από τους πιο σημαντικούς ευρωπαίους δημιουργούς, σήμερα -δημοφιλής όχι μόνο στον κύκλο των κριτικών αλλά και στο ευρύ κοινο.
Διαδραματιζόμενη στην επαρχία της πολιτείας Ουάσιγκτον (για πρώτη φορά ταινία του σκηνοθέτη τοποθετεί την δράση στις ΗΠΑ), η αφήγηση έχει ως κεντρικό πρόσωπο την Selma (Bjork) μια μετανάστρια τσέχικης καταγωγής. Δουλεύοντας σκληρά στην βιομηχανία ξύλου της περιοχής, η Selma ζει μαζί με τον 10χρονο γιο της, τον Gene. Καλύτερη της φίλη είναι η σύντροφός της στην δουλειά, Kathy (στον ρόλο η πάντα σαγηνευτική Catherine Deneuve). Ενώ ρόλο στην συναισθηματική ζωή της ηρωίδας διεκδικεί και ο Jeff, ένας αφελής χωρικός. Η ζωή της Selma σκιάζεται απ' ένα μυστικό: χάνει την όρασή της. Την ίδια μοίρα φαίνεται ότι θα έχει ο γιος της, αν δεν γίνει μια εγχείρηση που θα αναστείλει τις επιπτώσεις της ασθένειας του. Καθώς η οικονομική δυσχέρεια, που αντιμετωπίζει, καθίσταται κεντρικό πρόβλημα, για την ηρωίδα, η κλοπή όλων των χρημάτων της, αλλά και η κατηγορία που της απευθύνεται, ότι έχει κλέψει τα χρήματα ενός γείτονα, κορυφώνει την δράση. Παράλληλα όμως, και καθώς η απόγνωση κυριεύει την ηρωίδα, η ταινία μεταλλάσσεται: από δράμα μετατρέπεται σε μια καθαρή τραγωδία…
Η ταινία είναι το αποτέλεσμα μιας δύσκολης συνεργασίας, του Lars von Trier με την γνωστή τραγουδίστρια Bjork: ένταση κυριάρχησε στις μεταξύ τους σχέση και κατηγορίες για αυταρχική συμπεριφορά εκτοξεύτηκαν από την Ισλανδή τραγουδίστρια. "Ήμουν αυτός που πίεσα την Bjork να κάνει την ταινία. Δεν είναι μία επαγγελματίας ηθοποιός, και δεν μπορούσε να δει το στόχο που θα έπρεπε να πετύχει. Στην διάρκεια των γυρισμάτων αισθανόταν μόνο πόνο -ποτέ την χαρά της επιτυχίας". Η δήλωση ενοχής (;) του Lars von Trier υποδεικνύει, μ' ένα τρόπο υπαινικτικό, προς τα που πρέπει να στραφεί η προσοχή του θεατή: στην υποκριτική της Bjork (βραβείο γυναικείας ερμηνείας στις Κάννες).
Παράλληλα όμως η ταινία συνιστά ακόμα μια κατάδυση του σκηνοθέτη στα βαθιά νερά της κινηματογραφικής τεχνικής: σκηνές που γυρίστηκαν με 100 ψηφιακές κάμερες θέτουν σε πρώτο πλάνο τις αναζητήσεις -στα πεδία της κινηματογραφικής τεχνικής, αλλά και της αισθητικής-, του σκηνοθέτη. Εστιάζοντας στο κεντρικό γυναικείο πρόσωπο, παραβιάζοντας τους κανόνες που το Δόγμα 95 έθετε, ερμηνεύοντας, μέσα από την προσωπική του οπτική, τα στερεότυπα του μελοδράματος και μιούζικαλ, ο Lars von Trier συνεχίζει στους δρόμους που οι ταινίες Breaking the Waves και The Idiots άνοιξαν. Ένα γυναικείο πρόσωπο σε κατάσταση αθωότητας, αισθάνεται την αγνότητά του να απειλείται, από τον σκληρό περίγυρο. Μόνη διέξοδος η υπέρβαση….

Δημήτρης Μπάμπας