του Θόδωρου Αγγελόπουλου

Ένας σκηνοθέτης καλείται σε μία επαρχιακή πόλη -αν και δεν αναφέρεται στην ταινία, υπονοείται η Πτολεμαΐδα- για την προβολή μιας ταινίας του. Απ’ αυτήν την πόλη θα ξεκινήσει η περιπλάνηση του στα Βαλκάνια, αναζητώντας τις χαμένες ταινίες των Βλάχων κινηματογραφιστών αδελφών Μανάκια. Οι αδελφοί Μανάκια ήταν αυτοί που εισήγαγαν την «νέα» τεχνολογική εφεύρεση του κινηματογράφου στα Βαλκάνια, στις αρχές του 20ου αιώνα.
Η σκηνοθεσία οργανώνεται γύρω από τρεις άξονες. Ο πρώτος είναι η περιπλάνηση στα ερείπια των Βαλκανίων μετά την πτώση των καθεστώτων του “υπαρκτού” (π.χ. οι σκηνές στο Σαράγιεβο και στην Αλβανία). Ο δεύτερος άξονας είναι η αναζήτηση της χαμένης αθωότητας του σινεμά (π.χ. οι ξεχασμένες ταινίες). Ενώ ο τρίτος είναι η περιπλάνηση του ίδιου του σκηνοθέτη στο παρελθόν και στην μυθολογία των ταινιών του (π.χ. η οικογενειακή σκηνή στο αρχοντικό).
Ο τελευταίο άξονας αποτελεί κατά κάποιον τρόπο και μια στροφή-έκπληξη για το έργο του σκηνοθέτη, καθώς για πρώτη φορά αναγνωρίζουμε τόσο έντονα προσωπικούς του τόνους στις εικόνες του.
Στον κεντρικό ρόλο του σκηνοθέτη βρίσκεται ο Χάρβεϋ Καϊτέλ/ Harvey Keitel, ηθοποιός σύμβολο του αντισυμβατικού σινεμά στην Αμερική. Ενώ η παρουσία της θεατρικής ηθοποιού από την Ρουμανία Μάγια Μόργκενσεν/ Maïa Morgenstern αποτελεί μια πραγματική αποκάλυψη για τον δυτικό θεατή.
Η μουσική της Ελένης Καραϊνδρού -υποβλητική, λυρική και ελεγειακή- αποτελεί από μόνη της ένα, αυτόνομο από τις εικόνες της ταινίας, έργο τέχνης.

Δ.Μ.