του Ηλία Δημητρίου
smac.jpg

Πορτραίτο μιας γυναίκας που βαδίζει το δύσκολο δρόμο της ασθένειας, το Smac είναι μια χαμηλότονη και γεμάτη ευαισθησία απεικόνιση της απελπισίας μιας γυναίκας.
Η κεντρική ηρωίδα είναι η Ελένη, μια 50χρονη υπάλληλος τράπεζας (το ρόλο υποδύεται η Βαγγελιώ Ανδρεαδάκη) που έρχεται αντιμέτωπη με την κατάρρευση κάθε βεβαιότητας. Η Ασθένεια με την οποία έχει διαγνωσθεί ανατρέπει τη καθημερινότητα της και υπογραμμίζει, ίσως τώρα με τον πιο εμφατικό τρόπο, τη μοναξιά και το κενό της προσωπικής της ζωής. Ως προσωρινή πλήρωσή του η ηρωίδα επιλέγει τη συναναστροφή μ' έναν συνομήλικό της άστεγο ναρκομανή, τον Αντρέα (στο ρόλο ο Γιάννης Κοκιασμένος). Οι σχέσεις οικειότητας που αναπτύσσονται μοιάζουν να απαλύνουν τους πόνους της θεραπείας, να διευθετούν το χάος της καθημερινότητας και να προσφέρουν κάποια ελπίδα. Όμως οι σχέσεις (και οι άνθρωποι) κρύβουν πάντα ένα συχνά σκοτεινό παρελθόν, που πολλές φορές ρίχνει βαριά τη σκιά του...
Ο σκηνοθέτης εστιάζει με τόνους χαμηλούς και χωρίς μελοδραματικές ακρότητες, στη μεσήλικη αυτή η γυναίκα και τις αναταραχές που προκαλούνται από την Ασθένεια. Η αφήγηση βυθίζει σιγά -σιγά και χωρίς δραματουργικές υπερβολές τον θεατή στην καθημερινότητά της. Καθώς ο αφηγηματικός χρόνος κυλά είναι η απελπισία της ηρωίδας που διογκώνεται και γίνεται φανερή. Τοποθετώντας την στο κέντρο της εικόνας, η σκηνοθεσία παράλληλα κινηματογραφεί και τον περίγυρό της: το αστικό κέντρο και τους ανθρώπους της. Οι σκοτεινοί μελαγχολικοί τόνοι δεν συνιστούν μόνο αντανάκλαση της συναισθηματικής κατάστασης της ηρωίδας, αλλά παράλληλα εικονογραφούν και ένα αστικό περιβάλλον υπό κατάρρευση. Η υποβάθμιση του αστικού τοπίου και η εξαθλίωση εισβάλλουν μ' ένα ορμητικό τρόπο στο ρετιρέ της μεσοαστής ηρωίδας -και η Ασθένεια δείχνει ως να είναι έκφραση αυτή της εισβολής. Και είναι ίσως γι' αυτό που η συνάφεια με τον άστεγο άνδρα να μοιάζει ως μια προσπάθεια συμφιλίωσης με την παρακμή και τις φθορές του σώματος (και της πόλης). Οι παρηγορητικές συνέπειες της μεταξύ τους σχέσης δεν φαίνεται να αντιπαλεύουν το κακό, όμως βοηθούν την ηρωίδα να δει κατάματα την πραγματικότητά της (και ό,τι την περιβάλλει)...
Ακολουθώντας τους κεντρικούς δρόμους ενός ηθικογραφικού ρεαλισμού, η ταινία χαρακτηρίζεται από τη φορτισμένη συναισθήματα ερμηνεία της εξαιρετικής Βαγγελιώς Ανδρεαδάκη και τη μελαγχολική παλέτα χρωμάτων με τα οποία ο σκηνοθέτης απεικονίζει το υπο διάλυση αστικό τοπίο. Αν και οι αδυναμίες του σεναρίου (και της οικονομίας του), συχνά υπονομεύουν τις ισορροπίες της δραματικής πλοκής, είναι τα πρόσωπα της γυναίκας και όσων την περιβάλλουν που αναδύονται μέσα από το χάος του αστικού τοπίου, ως μάρτυρες αλλά και επιβιώσαντες... 
 
Δημήτρης Μπάμπας