(Dormitory)
του Nehir Tuna
(κριτική: Καλλιόπη Πουτούρογλου)
b_505X0_505X0_16777215_00_images_2324_yurt.jpg

Τουρκία, τέλη της δεκαετίας του 1990. Ένα δεκατετράχρονο αγόρι, ο Αχμέτ, δείχνει βυθισμένος στις σκέψεις του, κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος αγγλικών σε ένα σύγχρονο ιδιωτικό σχολείο. Λίγο αργότερα το ίδιο αγόρι τρέχει ασθμαίνοντας να προλάβει τη διδασκαλία του Κορανίου σε ένα ισλαμικό οικοτροφείο, ένα Yurt. Η κάμερα παρακολουθεί τις αδέξιες, σπασμωδικές του προσπάθειες να ενταχθεί σε έναν κόσμο εντελώς ξένο από τον δικό του. Γιατί τόσο τα ρούχα όσο και οι τρόποι του Αχμέτ προδίδουν την αστική του τάξη. Για τον πρόσφατα προσηλυτισμένο ωστόσο πατέρα του, το ίδρυμα και οι αυστηροί θρησκευτικοί του κανόνες είναι ο μόνος δρόμος για τη λύτρωση, τόσο του ίδιου όσο και του γιου του.
Βασισμένη σε ιστορικά γεγονότα αλλά και προσωπικά βιώματα του σκηνοθέτη, η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Nehir Tuna είναι μια γοητευτική ως προς την απεικόνιση ιστορία ενηλικίωσης αλλά και αντανάκλαση μιας εποχής κοινωνικών αναταραχών της χώρας του. Από τη μια το κοσμικό τουρκικό κράτος και ένα εκσυγχρονισμένο εκπαιδευτικό σύστημα, εμποτισμένο με τις αρχές του κεμαλικού εθνικισμού, και από την άλλη το θεοκρατούμενο ισλαμικό, που την περίοδο 1996-97 είχε αρχίσει να επεκτείνεται επικίνδυνα μέσω των οικοτροφείων, χωροθετούν το πολωμένο πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται ο κεντρικός ήρωας. Ανάμεσα στους δύο αυτούς κόσμους ο έφηβος Αχμέτ, διχασμένος μεταξύ γονικής αποδοχής και αποδέσμευσης, προσπαθεί απεγνωσμένα να ανταποκριθεί στις πατρικές φιλοδοξίες και στις άνωθεν υπαγορευμένες θρησκευτικές υποχρεώσεις αλλά και στις ορμές μιας ηλικίας γεμάτης περιπέτειες και προκλήσεις.
Δοσμένη μέσα από το βλέμμα του νεαρού της ήρωα, ενός παιδιού που νιώθει ότι δεν ανήκει πουθενά, η ταινία, στο μεγαλύτερό της μέρος ασπρόμαυρη, καταφεύγει για λίγο στο χρώμα, όταν η αίσθηση μιας πρόσκαιρης νεανικής ελευθερίας εισβάλλει στην αφηγηματική της ροή. Η φωτογραφία εξάλλου εδώ αντανακλά όχι μόνο ένα κοινωνικό αλλά και ένα συναισθηματικό τοπίο. Από τη γυαλιστερή ασπρόμαυρη επιφάνεια μιας επίπλαστης νεωτερικότητας στις θαμπές αποχρώσεις της σκληρής, εκφοβιστικής πραγματικότητας του οικοτροφείου αλλά και μιας νεφελώδους ατμόσφαιρας, σχεδόν πνευματικής. Μοναδική παρηγοριά η σύντομη καταφυγή του Αχμέτ και του φίλου του στην έγχρωμη απόδραση μιας άλλης ζωής.

Φεστιβάλ Βενετίας 2023 / Orizzonti