(Μέλι)
του Semih Kaplanoğlu

Το «Μέλι» (Bal) μετά το «Αυγό» και το «Γάλα» είναι η τρίτη ταινία της «Τριλογίας του Jusuf» του Semih Kaplanoğlu. Από την ωριμότητα στην ενηλικίωση και από εκεί στην παιδική ηλικία ο Τούρκος σκηνοθέτης διατρέχει αντίστροφα την ιστορία ενός ανδρικού χαρακτήρα, η οποία φέρει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία αλλά και εικόνες μιας παραδοσιακής κοινωνίας που μετασχηματίζεται χάνοντας την αθωότητά της.
Στο «Μέλι» συναντάμε τον εξάχρονο Jusuf σε ένα απομονωμένο ορεινό χωριό της βορειοανατολικής Τουρκίας, κάπου στην περιοχή του Πόντου. Ένας τόπος ανέγγιχτης αισθητικής ομορφιάς που για το σκηνοθέτη αποτελεί την «παιδική ηλικία της ανθρωπότητας». Η μορφή του λιγομίλητου πατέρα και η στενή σχέση του με το γιο είναι κυρίαρχα στο μοναχικό και εύθραυστο κόσμο του παιδιού. Του προσφέρουν ασφάλεια, του εμπνέουν θαυμασμό και τον συνδέουν με τη φύση και τα μυστικά της.

Το δύσκολο επάγγελμα του μελισσοκόμου-πατέρα αλλά και η πνευματικότητα με την οποία προσεγγίζει το σύμπαν, επηρεάζουν ιδιαίτερα τον μικρό Jusuf και καθορίζουν τον τρόπο του να βλέπει τον κόσμο. Ένας τρόπος ευαίσθητος, χαμηλόφωνος, σχεδόν ψιθυριστός, που σέβεται τα πλάσματα της κοσμικής δημιουργίας, αλλά και που αφήνει ελεύθερη τη φαντασία. Το σχολείο από την άλλη, ως τόπος ένταξης και αποδοχής, είναι ένας άλλος πόλος, ο οποίος λόγω μιας αδυναμίας στην ανάγνωση, γεννά εντάσεις και απογοητεύσεις, οδηγώντας έτσι το παιδί στη σιωπή και την εσωστρέφεια. Η εξαφάνιση του πατέρα και οι φόβοι που αυτή ξυπνάει θα γίνουν για τον μικρό η αρχή μιας νέας εποχής ανησυχιών αλλά και αναζητήσεων.
Με ελάχιστη δράση και φυσικούς ήχους, αργά πλάνα και εξαιρετικά φωτισμένα κάδρα εσωτερικών χώρων αλλά και με κάποιες τελετουργικά δοσμένες εθνογραφικές σκηνές, κυρίως όμως με τη δύναμη του βλέμματος του νεαρού της πρωταγωνιστή η ταινία συνιστά μια ποιητική ματιά σε αυτό που αποτελεί τον πυρήνα της ύπαρξης, τη σχεδόν μαγική αρχή των πραγμάτων.
Το Bal τιμήθηκε με τη Χρυσή Άρκτο του στο Φεστιβάλ Βερολίνου 2010 καθώς και με το βραβείο της Οικουμενικής Επιτροπής.

της Καλλιόπης Πουτούρογλου
[Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.]