(Χαρακώματα)
του Loup Bureau

Μια μονάδα στρατευμένων Ουκρανών στην πρώτη γραμμή ενός ακήρυχτου πολέμου που μαίνεται εδώ και χρόνια. Η ζωή στα ξύλινα αυτοσχέδια καταφύγια. Το σκάψιμο των χαρακωμάτων με την αξίνα, η συναρμολόγηση των όπλων, η ενδοεπικοινωνία, οι αιφνίδιες επιθέσεις του αντιπάλου. Οι τραυματισμοί και ο φόβος του θανάτου. Αλλά και οι ώρες της χαλάρωσης, οι αστεϊσμοί, τα πειράγματα. Σκηνές μιας οικιακής ρουτίνας, υπό τον ήχο των οβίδων. Μέσα σε αυτό το αντρικό σύμπαν και μία γυναίκα, που ξεχωρίζει με τη στάση της. Η επονομαζόμενη Περσεφόνη, βασίλισσα του Κάτω Κόσμου.
Όταν το 2018 ο πολεμικός ανταποκριτής Loup Bureau ξεκινούσε το επικίνδυνο ταξίδι του, ακολουθώντας τους άντρες μιας ουκρανικής ταξιαρχίας που μάχονταν εναντίον αυτονομιστών υποστηριζόμενων από τον ρωσικό στρατό, δεν μπορούσε ούτε καν να φανταστεί την τραγική διάσταση που θα έπαιρναν οι εχθροπραξίες. Ήθελε απλά να καταγράψει ένα ασπρόμαυρο χρονικό πολέμου, μια «ζωή εν τάφω» που παρέπεμπε σε εικόνες Α΄ παγκοσμίου πολέμου. Το πολεμικό βίωμα με όλο του το σωματικό και ψυχολογικό βάρος, όπως αποτυπωνόταν παλιότερα σε ημερολόγια στρατιωτών.
Ζώντας με τους στρατιώτες για διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών και έχοντας κατακτήσει την απαιτούμενη σχέση οικειότητας, o Bureau δεν παρατηρεί απλά σκηνές μιας διακοπτόμενης από βομβαρδισμούς εκεχειρίας. Με την κάμερα στο χέρι χαμηλώνει στο ύψος των έγκλειστων, πλησιάζει πρόσωπα και σώματα, καδράρει φωτογραφικά με υποβλητικές φωτοσκιάσεις, προβάλλοντας τη μοναξιά και τη μελαγχολία ενός επικείμενου θανάτου. Άλλοτε πάλι-αν και αόρατος- κάνει και ο ίδιος αισθητή την παρουσία του, συνομιλεί και καταγράφει τα όνειρα, τα σχέδια αλλά και τις σκέψεις κάποιων για τα πραγματικά αίτια του πολέμου.
Όταν οι στρατιώτες θα ολοκληρώσουν τη διετή θητεία τους και βγουν στον επάνω κόσμο, το Tranchées/ Trenches τονίζεται χρωματικά, κουβαλάει ωστόσο την ίδια πένθιμη μελαγχολία, κληρονομιά των χαρακωμάτων. O Bureau θέλησε να κατασκευάσει –εν μέρει σκηνοθετώντας την- μια ζοφερή υπενθύμιση ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται και τελικά η πραγματικότητα ξεπέρασε το κινηματογραφικό ντοκουμέντο.

της Καλλιόπης Πουτούρογλου