του Τάσου Μπουλμέτη
(ένα κείμενο του Θόδωρου Σούμα)
 

Ο Τάσος Μπουλμέτης, μετά την πιο ελεύθερη Βιοτεχνία ονείρων (1990) γύρισε το 2003 μια από τις μεγαλύτερες εμπορικές επιτυχίες του σημερινού ελληνικού κινηματογράφου, την ατμοσφαιρική και ρεαλιστική ταυτόχρονα, πολύ καλοκουρδισμένη και μαεστρικά σκηνοθετημένη Πολίτικη κουζίνα.
Η τελευταία μεγάλου μήκους ταινία του είναι ο Νοτιάς, γυρισμένη το 2015, πάνω στην ενηλικίωση κι ωρίμανση ενός εφήβου κατά τη διάρκεια της δύσκολης, πολιτικοποιημένης δεκαετίας του '70. Πρόκειται για μια αισθαντική, φιλόδοξη καλλιτεχνική ταινία (που επιδιώκει να φέρει το θεατή στο ταμείο των κινηματογράφων και συνακόλουθα να τον γοητεύσει), η οποία έχει ένα σοβαρότατο concept, να εκθέσει γλαφυρά, με λυρισμό, σφρίγος και αφηγηματική αποτελεσματικότητα, σε ισορροπία μεταξύ τους, πολλά, ουσιώδη και θεμελιώδη θέματα: Την παιδική ηλικία, την παιδική φαντασία, τάση φυγής κι ονειροπόλησης· τη μικροαστική οικογένεια (εδώ παραδοσιακή μα και λίγο τρελούτσικη ταυτόχρονα)· την πολιτική ένταξη και δράση των νέων, που ήταν κανόνας μετά την πτώση της χούντας· τον έρωτα, παιδικό, εφηβικό, νεανικό και τη διαχείριση της (ερωτικής και άλλης) απώλειας, εκ μέρους του νεαρού ήρωα· και την αισθητική επιλογή να κοιτάζεις μέσα από έναν φακό φτιάχνοντας φωτογραφίες ή ταινίες. Τελικά τη σχέση ζωής /έρωτα /ονείρου /τέχνης /πολιτικής /κοινωνίας /ζωής κ.ο.κ.
Ο Τάσος Μπουλμέτης κατορθώνει να φέρει σε πέρας με επιτυχία, μεράκι, τρυφερότητα, χιούμορ, ανθρωπιά, διασκεδαστικό και γλυκόπικρο τόνο, ένα μεστό κι ουσιαστικό, (εμπορικο)καλλιτεχνικό project, μερικές φορές ακροβατώντας σε τεντωμένο σχοινί (έχει επιλέξει να το τεντώσει ο ίδιος). Το αποτέλεσμα, το συνολικό έργο, ημιαυτοβιογραφικό, χαρακτηρίζεται από χάρη, φρεσκάδα, κέφι, φαντασία, κωμικότητα, στοχασμό και αυτογνωσία, ερωτικές επιθυμίες και ορμές. Είναι ένα μείγμα ρεαλισμού και ποιητικής εικονοπλασίας κι αναπόλησης, νοσταλγίας. Το σινεμά του Μπουλμέτη διακρίνεται για τον προσωπικό ποιητικό ρεαλισμό του. Η διαρκώς αναζητούμενη ισορροπία μερικές φορές είναι δύσκολη κι επικίνδυνη. Υπάρχει, για παράδειγμα, η επισφαλής σεναριακή ιδέα της πρότασης του νεαρού Σταύρου στην κινηματογραφική ομάδα του Πανεπιστημίου να φτιάξουν μια μικρού μήκους στην οποία ανακατεύεται η σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα με τον Δούρειο Ίππο της Τροίας. Η εικονοποίηση της ιδέας από τον Μπουλμέτη είναι κάπως αβέβαιη και λίγο απέχει από την αστοχία, μάλλον φαλτσάροντας.
Κατά κανόνα, όμως, οι κοινωνικοπολιτικές αναφορές στην πολιτική κατάσταση κι ατμόσφαιρα της ρευστής εκείνης εποχής και ειδικότερα στη μάλλον γραφική κι αφελή πολιτικοποίηση των τότε νέων, είναι πολύ πετυχημένες, αναστοχαστικές και κοινωνιολογικά ενδιαφέρουσες. Χιουμοριστικές, γουστόζικες, ειρωνικές και αληθινές είναι, βέβαια, οι σκηνές που αναφέρονται στους φοιτητές του πολιτιστικού, κινηματογραφικού τμήματος του Πανεπιστήμιου Αθηνών, οι οποίοι συζητούν αενάως περί τέχνης, κινηματογράφου και ιδεολογίας με μια σχηματική, υπερπολιτικοποιημένη προσέγγιση, οι οποίοι γυρίζουν μικρού μήκους ψηφίζοντας για τις σεναριακές και σκηνοθετικές επιλογές κι εφαρμόζουν τη λύση που πλειοψηφεί... Η αριστερή καλλιτεχνική ομάδα κινείται μεταξύ ΚΝΕ, Ρήγα Φεραίου και ολίγης ΠΑΣΠ, χαρακτηρίζεται από έναν απλοϊκό, μετεφηβικό αριστερό δογματισμό, ο οποίος -σαν να μην έφθαναν αυτά- μπολιάζεται από τη φαντασιοπληξία και την τρέλα του νεαρού Σταύρου για την (αντεστραμμένη κι υπονομευμένη από τον ίδιο) αρχαία ελληνική μυθολογία και γραμματεία! Οι φοιτητές του κινηματογραφικού τμήματος του Καποδιστριακού, μετά από εισήγηση του Σταύρου, ψηφίζουν τη δημιουργία μιας μικρού μήκους που ανακατεύει άτεχνα την κοινωνικοπολιτική κατάσταση που βιώνει ένας φοιτητής που έρχεται στην Αθήνα από την επαρχία, με το έπος της Ιλιάδας και την κατάληψη της Τροίας!...
Ο Νοτιάς καταπιάνεται επίσης με τις χαρές, τις ηδονές, τις διαψεύσεις και τις πίκρες του έρωτα, καθώς και την κατάρρευση των ειδώλων και των μύθων, ερωτικών, πολιτικών και εθνικών. Ο Μπουλμέτης διαχειρίζεται ευαίσθητα, ανθρωποκεντρικά και συναισθηματικά τις ματαιώσεις των συλλογικών ή οικογενειακών ή προσωπικών μύθων... Γνωρίζει πολύ καλά πώς να αφηγείται, πώς να ανακατεύει τις δόσεις των συστατικών του και πώς να τα αναπλάθει και να τα ανασταίνει εικαστικά, πλαστικά, στην οθόνη. Εμείς σίγουρα αναγνωρίσαμε την ενθουσιώδη, αφελή κι αθώα, καλλιτεχνική νιότη μας, γι' αυτό και η ταινία μας άγγιξε σε βάθος. Αναρωτιόμαστε πόσο μπορεί να αγγίξει τις νεότερες γενιές του internet και του σύγχρονου life style, ακόμη κι αν αυτό είναι αριστερίζον.     

Θόδωρος Σούμας