(Οι φωτογραφίες του Wim Wenders)

Τοπία της ερήμου, εγκαταλειμμένοι σιδηροδρομικοί σταθμοί, παροπλισμένα ορυχεία, ένα drive-in: οι  φωτογραφίες που ο Βιμ Βέντερς (Wim Wenders) τράβηξε στην Αυστραλία είναι όλες (εκτός μία) τοπία της ενδοχώρας, τόποι άδειοι από κάθε ανθρώπινη παρουσία. Τραβηγμένες την περίοδο που ο σκηνοθέτης προετοίμαζε την ταινία Until the End Of The World (Μέχρι το Τέλος του Κόσμου/ 1991), οι φωτογραφίες αποτελούν τα σημεία μιας περιπλάνησης του σκηνοθέτη στην Πέμπτη Ήπειρο, σταθμούς μιας διαδρομής στο χώρο, εικόνες ενός οδοιπορικού που διασώθηκαν –διαμέσου της φωτογραφικής απεικόνισης- από τη λήθη. 
Αν και ο θεατής, ο εξοικειωμένος με το έργο του σκηνοθέτη, μπορεί να αναγνωρίσει σ’ αυτές τις φωτογραφικές εικόνες μια νύξη, ένα υπαινιγμό, μια προαναγγελία για τις άλλες εικόνες, τις κινηματογραφικές, που αργότερα ακολούθησαν [i], είναι η αίσθηση καταγραφής των οπτικών εντυπώσεων που δημιουργεί το αυστραλιανό τοπίο στον σκηνοθέτη, που κυριαρχεί στο φωτογραφικό κάδρο. Ο ορίζοντας που χωρίζει οριζόντια το κάδρο, το έντονο μπλε ενός ουρανού διάσπαρτου από σύννεφα, το χώμα και οι θάμνοι της ερήμου, μία ωκεάνια γαλήνη: είναι τα κοινά στοιχεία που μπορεί να αναζητήσει κάποιος στις φωτογραφίες του Βιμ Βέντερς.
Αυτές οι φωτογραφίες -εκτός από τις οπτικές εντυπώσεις του σκηνοθέτη- καταγράφουν και μία απουσία: είναι η ανθρώπινη παρουσία που απουσιάζει. Μοναδικά σημάδια- μάρτυρες της παρουσίας του στο χώρο και της πάλαι ποτέ κυριαρχίας του σ’ αυτόν, τα έρημα κτήρια. Είναι οι φωτογραφίες του Βιμ Βέντερς η εικόνα του αυστραλιανού τοπίου, λίγο πριν το τέλος του κόσμου, όταν το ανθρώπινο βλέμμα έχει πάψει πλέον να υπάρχει….
Όμως καθώς η κινηματογραφική τέχνη μοιάζει να βρίσκεται στους αντίποδες της φωτογραφικής –η κίνηση της κινηματογραφικής εικόνας ενάντια στην ακινησία της φωτογραφικής- ο θεατής των φωτογραφιών μπαίνει αναπόφευκτα στη θέση του ήρωα μιας ταινίας του Βέντερς (Η Αλίκη Στις Πόλεις): κάνει αυτόματα μια σύγκριση ανάμεσα στις εικόνες της ταινίας Until the End Of The World (Μέχρι το Τέλος του Κόσμου) και τις εικόνες της έκθεσης. Αναρωτιέται τι χάνεται ή τι κερδίζεται στην μεταφορά μίας φωτογραφικής εικόνας στον κινηματογράφο…

Δημήτρης Μπάμπας


Σημειώσεις
[i] Οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν το 1988 (εκτός από δύο που έχουν τραβηχτεί το 1977) και οι ομοιότητες με το τελευταίο μέρος του Until the End Of The World (Μέχρι το Τέλος του Κόσμου) και τις αρχικές σκηνές του Paris, Texas (Παρίσι, Τέξας/ 1984)  είναι παραπάνω από εμφανείς . 

(Οι φωτογραφίες του Βιμ Βέντερς παρουσιάστηκαν από 17-2 έως 3-3-1998, στο Ινστιτούτο Γκαίτε Θεσσαλονίκης, στα πλαίσια  των φωτογραφικών εκδηλώσεων Φωτογραφική Συγκυρία 98)