του Σωτήρη Ζήκου
Όπως το πρώτο μέρος του «Nymph()maniac» ήταν απροσδόκητο σε σχέση με το μάρκετινγκ της ταινίας που υποσχόταν «πολλά και χορταστικά», έτσι και το δεύτερο μέρος ήταν ακόμα πιο απροσδόκητο σε σχέση με τα στιγμιότυπα στο φινάλε του πρώτου μέρους: πιο λιτό, πιο μελαγχολικό, πιο σκληρό, καθόλου μα καθόλου πορνό, και πιο πυκνό σε πολλαπλές αναφορές - σαν εικονογραφημένο στοχαστικό μυθιστόρημα.
Τελικά ο τίτλος είναι επί τούτου προκλητικός και ως εκ τούτου οιονεί παραπλανητικός. Στην ταινία η Τζο διευκρινίζει στην αρχή: «Η νυμφομανία συνήθως αναφέρεται (κάτι σαν ασθένεια) σε μια γυναίκα που δεν χορταίνει το σεξ. Εγώ το βλέπω (βιώνω) αλλιώς. Σαν να βιώνω όλες μαζί τις σεξουαλικές εμπειρίες που θα μπορούσε να ζήσει κανείς. Κι έτσι είναι σαν όλα αυτά τα χρόνια να είχα μόνο έναν εραστή». Και αργότερα, στη κεφάλαιο που συμμετέχει σε ομαδική ψυχοθεραπεία, δεν δέχεται την ερμηνεία της νυμφομανούς σαν αυτή που είναι «εθισμένη στο σεξ», σαν τους αλκοολικούς, αλλά σαν μια πολύ σπάνια ιδιαιτερότητα της γυναικείας σεξουαλικότητας για την οποία είναι περήφανη.
Η Τζο περιγράφει ότι σε κάποια στιγμή στην εφηβεία μαζί με μια παρέα κοριτσιών είχαν ιδεολογικοποιήσει το σεξ χωρίς όρια σαν «αγώνα για το ελεύθερο πήδημα και το δικαίωμα στην καύλα». Ο ακροατής της τη ρωτάει: «Αγώνα ενάντια σε τι;» Κι αυτή απαντάει, καθώς βλέπουμε μια βιτρίνα με ροζ τούλια και τούρτες γάμου: «Ενάντια στον έρωτα που μας έχει επιβληθεί» (σαν ιδανικό, εννοεί). Διότι: «Σε κάθε εκατό εγκλήματα στο όνομα του έρωτα αντιστοιχεί μόνο ένα έγκλημα στο όνομα του σεξ». Μόνο που στη συνέχεια θα επιβεβαιωθεί για άλλη μια φορά πως ο «έρως ανίκατε μάχαν» (ο έρωτας είναι ανίκητος στη μάχη) όταν θα ερωτευτεί και η ίδια και σαν τίμημα θα χάσει τη σεξουαλικότητά της.
Μήπως όμως θα πρέπει να αναρωτηθούμε και για το αν και κατά πόσο οι εμπειρίες που περι-γράφει /εικονογραφεί /δραματοποιεί με την αφήγησή της η Τζο συνέβησαν έτσι πραγματικά στη ζωή της και δεν είναι παρά διασκευές ή και επινοήσεις, παίρνοντας κάθε φορά σαν βάση/αφορμή κάποιες προσωπικές αναφορές του ακροατή/συνομιλητή της, ως προς τις οποίες αναφορές μοιάζει να θέτει σαν αντίστοιχα παραδείγματα/μεταφορές τις ιστορίες της -όπως όταν καταλαβαίνει το πάθος του για το ψάρεμά του και του αφηγείται πώς άρχισε η ίδια να ψαρεύει άντρες στο τρένο- για να του κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον και να τον πείθει, να τον «παραθυμιάζει»; Όπως, ας πούμε, στοιχειοθετεί τον μύθο του Κάιζερ Σόζε στην ταινία «Συνήθεις ύποπτοι» ο αφηγητής Κέβιν Σπέισι! (Πόσες και ποιες από τις περιπέτειες της «Οδύσσειας» τις έζησε ο ήρωας Οδυσσέας και ποιες επινόησε ο δεινός αφηγητής Οδυσσέας;)
Μήπως όμως το σεξ ως εικόνα και θέαμα λειτουργεί σαν αντιπερισπασμός; Όταν η Τζο στο τέταρτο κεφάλαιο με τίτλο «Παραλήρημα» ομολογεί στον ακροατή των αφηγήσεών της πως όταν ο αγαπημένος της πατέρας, στον οποίο στάθηκε δίπλα όλες τις δύσκολες ώρες στο νοσοκομείο, πέθανε τελικά, δεν ένιωσε κανένα συναίσθημα (εννοώντας τη θλίψη που θα έπρεπε να νιώσει) και συμπληρώνει «ένιωσα όμως μούσκεμα», ενώ βλέπουμε ταυτόχρονα σε μια εικόνα/πλάνο μια σταγόνα να κατεβαίνει από το εσωτερικό του γυμνού μηρού της... Κι εμείς παρασυρμένοι από την πρώτη εντύπωση και από τα λόγια του συνομιλητή της που λέει ότι «πολλές φορές νιώθουμε σεξουαλική διέγερση μετά από μια κρίση», δεν αντιλαμβανόμαστε το ποιητικό παράδοξο που αποτελεί, σαν μεταφορά, η εικόνα με τη σταγόνα: Το μουνί που δακρύζει. Διότι, εδώ που τα λέμε, αυτό, το μουνί, αποτελεί το κέντρο ύπαρξης (ακόμα και των πιο πηγαίων συναισθημάτων) της νεαρής Τζο. Κι εξάλλου, αν το σκεφτεί κανείς, τα κολπικά υγρά είναι κολλώδη και δεν θα έρεε ποτέ από αυτά έτσι μια καθαρή σταγόνα... Εκτός κι αν επρόκειτο για σταγόνα ιδρώτα -αλλά όχι, δεν είναι, η Τζο το λέει ότι κύλησε μέσα από το αιδοίο της που έχει υγρανθεί, άρα είναι (του μουνιού της) δάκρυ... Σαν μια σωματική, αυθεντική ένδειξη/έκφραση του πένθους της για τον πατέρα! Δεν είναι καταπληκτικό! Τι άλλο είναι η τέχνη, στις πιο εμπνευσμένες στιγμές της, παρά μια πρωτότυπη, όμορφη μεταφορά που μορφοποιείται σε μια (σαν μια) παράδοξη κυριολεξία;
*Ο Σωτήρης Ζήκος είναι δημοσιογράφος - κριτικός κινηματογράφου (μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου)
(δημοσιεύθηκε στο protagon.gr, 22 Φεβρουαρίου 2014)
