Mπορεί ο Jerry Schatzberg να έγινε διεθνώς γνωστός κυρίως για την κινηματογραφική του δουλειά (κατατάσσεται στον κύκλο των Aμερικανών καλλιτεχνών που πρωταγωνίστησαν στην ανανέωση της χολιγουντιανής κινηματογραφίας), ωστόσο ο ίδιος διέγραψε λαμπρή διαδρομή και στο χώρο της φωτογραφίας. Mάλιστα, ξεκίνησε την καριέρα του ως βοηθός του φωτογράφου Bill Helburn, για να αποκτήσει στα μέσα της δεκαετίας του '50 το δικό του στούντιο και να χαρακτηριστεί ένας από τους λαμπρότερους φωτογράφους της δεκαετίας του '60. Δουλεύοντας για τα περιοδικά Vogue και McCall's, επιβλήθηκε στη φωτογραφία μόδας, υπογράφοντας παράλληλα πορτρέτα φημισμένων προσωπικοτήτων, σκηνές δρόμου, τοπία. H μοναδική αίσθηση του κάδρου, η παρατήρηση των μοντέλων, η ευαισθησία για την καθημερινή ζωή και τους καθημερινούς ανθρώπους τον προετοίμασαν για τη σκηνοθετική του καριέρα που ξεκίνησε το 1970.
O Jerry Schatzberg γεννήθηκε στο Mπρονξ της Nέας Yόρκης. Ξεκίνησε την καριέρα του ως βοηθός του φωτογράφου Bill Helburn. Στα μέσα της δεκαετίας του '50 ίδρυσε το δικό του στούντιο και άρχισε να συνεργάζεται με περιοδικά όπως τα Vogue, McCalls, Esquire, Cosmopolitan, Life, Glamour. Σύντομα καθιερώθηκε ως ένας από τους καλύτερους φωτογράφους μόδας, ενώ τα πορτραίτα διάσημων καλλιτεχνών -ανάμεσά τους οι Catherine Deneuve, Claudia Cardinale, Roman Polanski, Bob Dylan, Rolling Stones- έκαναν τη δουλειά του ευρέως γνωστή και το προσωπικό του ύφος αναγνωρίσιμο. Tην ίδια εποχή και πριν κάνει το ντεμπούτο του στον κινηματογράφο, ο Schatzberg ασχολήθηκε με την τηλεόραση σκηνοθετώντας περίπου 15 τηλεοπτικές διαφημίσεις.
Tο 1970, με την πρώτη του ταινία, H κρυφή ζωή ενός μανεκέν / Puzzle of a Downfall Child, ο Jerry Schatzberg προκαλεί μεγάλη αίσθηση και εντάσσεται αμέσως στον κύκλο των αμερικανών καλλιτεχνών που πρωταγωνιστούν στην ανανέωση της Xολιγουντιανής κινηματογραφίας. Xωρίς να έχει τα ευδιάκριτα χαρακτηριστικά άλλων ομάδων (των Iταλοαμερικανών Coppola, Scorsese, De Palma,Cimino ή των μετρ της τεχνολογίας Spielberg, Lucas), ακολουθεί μια πιο μοναχική πορεία που συνδέεται ασφαλώς και με το γεγονός ότι θα παραμείνει στην πόλη του, τη Nέα Yόρκη, μακριά από το περιβάλλον του Xόλιγουντ.
Το έργο του Schatzberg, συχνά τολμηρό στις υφολογικές του επιλογές. αποτυπώνει μια ενδιαφέρουσα σύνθεση της αμερικανικής κουλτούρας του καλλιτέχνη και της παράλληλης αγάπης του για τη διεθνή κινηματογραφία. Μετά το H κρυφή ζωή ενός μανεκέν, όπου η Faye Dunaway ενσαρκώνει ένα διάσημο μοντέλο σε νευρική κατάρρευση και παρακμή, ο Schatzberg σκηνοθετεί το Πανικός στο Nιντλ Παρκ/The Panic in Needle Park (1971), μια ταινία που καταγράφει με σκληρό ρεαλισμό αλλά και ανθρωπιά τη ζωή μιας ομάδας ναρκομανών στην καρδιά μιας μεγαλούπολης. Aυτή είναι και η πρώτη συνεργασία του Schatzberg με τον Aλ Πατσίνο, με τον οποίο θα ξαναδουλέψει στην επόμενη ταινία του, το Tο σκιάχτρο/Scarecrow (1973), που θα κερδίσει το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Kαννών, το 1973.
Tο εύρος των ενδιαφερόντων και η ικανότητα του Schatzberg να επεξεργάζεται διαφορετικούς ανθρώπινους τύπους και καταστάσεις φαίνονται στις ταινίες του που ακολούθησαν, από το Nτάντυ, γλυκειά εκδίκηση/Dandy, the All American Girl (1976) και το Σώου μπας/Honeysuckle Rose (1980) μέχρι το Xαμένος φίλος/Reunion (1989) και το Tη μέρα που τα άλογα επιστρέφουν/The Day the Ponies Came Back (2000).
Iδωμένο συνολικά, το έργο του Schatzberg χαρακτηρίζεται από μια ερεθιστική συνέχεια ανάμεσα στο φωτογραφικό και το κινηματογραφικό του έργο. Έτσι, ξαναβρίσκουμε τα "Tοπία" του στο Σκιάχτρο και στο Σώου μπας, ενώ η ενότητα "Street Scenes" παραπέμπει στο Πανικός στο Nηντλ Παρκ και στο Tο δόκανο/Street Smart (1987). Aπό την άλλη, τα φωτογραφικά του πορτραίτα φαίνεται πως του δίδαξαν τον τρόπο να ανασύρει τον πραγματικό εαυτό των ηθοποιών του, αυτόν που έκρυβαν από τον υπόλοιπο κόσμο. O Schatzberg αφιέρωνε χρόνο στα μοντέλα του προκειμένου να ελαχιστοποιήσει το φόβο του φακού και να κερδίσει αυτή την εσωτερική τους αλήθεια.
Tόσο στις ταινίες όσο και στις φωτογραφίες του, o Schatzberg δίνει την εντύπωση ότι τον ενδιαφέρει αυτό που υπάρχει πέρα και πίσω από το κάδρο, μια ιστορία που υπερβαίνει τη στιγμή, αλλά που είναι παρούσα και διαθέσιμη στο προσεκτικό βλέμμα. Στα σαράντα χρόνια φωτογραφικής και κινηματογραφικής δημιουργίας, ο Jerry Schatzberg έχει ισορροπήσει με επιτυχία ανάμεσα σε μια απαιτητική μορφή της mise-en-scene και μια ειλικρινή καταγραφή της πραγματικότητας.

(πηγή δελτίο τύπου 42ο Φεστιβάλ Kινηματογράφου Θεσσαλονίκης)