"Μου αρέσει να κάνω ταινίες για δυνατές γυναίκες και συγκεκριμένα για γυναίκες που είναι γενναίες παρόλο που ζουν στο περιθώριο. Τις βλέπουμε τόσο σπάνια στην οθόνη και παρ’ όλ’ αυτά, όπου κι αν πάω τις συναντάω. Θέλω το κοινό να νιώθει κοντά στους ανθρώπους των ταινιών μου, να ταυτίζεται μαζί τους κατά κάποιον τρόπο, να σκέφτεται “Αυτή θα μπορούσε να είναι η αδερφή μου, η κόρη μου”".
Kim Longinotto
Από τις πιο σημαντικές δημιουργούς ντοκιμαντέρ, η Kim Longinotto έχει γίνει γνωστή για τα ανθρώπινα πορτρέτα της και την ευαισθησία με την οποία αντιμετωπίζει αμφιλεγόμενα ζητήματα που πολλοί δεν τολμούν καν να «αγγίξουν».
Η Kim Longinotto (Κιμ Λονγκινότο) σπούδασε εικονοληψία και σκηνοθεσία στο National Film School της Αγγλίας. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της γύρισε το Εξέχουσα θέση, ένα κριτικό σχόλιο για το οικοτροφείο όπου είχε μαθητεύσει και το Τα κορίτσια του θεάτρου, για έναν ξενώνα που φιλοξενεί άστεγες γυναίκες.
Μετά την αποφοίτησή της δούλεψε ως εικονολήπτρια για μια σειρά από τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ, μεταξύ των οποίων και το Σταυρός και πάθος, το οποίο απεικόνιζε τη ζωή των καθολικών γυναικών στο Μπέλφαστ και το Ανήλικες, ένα χρονικό άνεργων εφήβων στο Κόβεντρι. Το 1986, η Kim Longinotto μαζί με την Claire Hunt (Κλερ Χαντ) γύρισαν το Fireraiser, ένα ντοκιμαντέρ για τον Sir Arthur Bomber Harris και το βομβαρδισμό της Δρέσδης κατά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, το Φάε το κιμονό, για την εκκεντρική Γιαπωνέζα φεμινίστρια performer Hanayagi Genshu, το Κρυμμένα πρόσωπα, ένα ντοκιμαντέρ σε συνεργασία με αιγύπτιες γυναίκες για τη ζωή τους, και το Η καλή σύζυγος του Τόκιο, όπου εξέταζαν τη θέση της γυναίκας, τον έρωτα και το γάμο στη Γιαπωνέζικη κοινωνία.
Παράλληλα, η Kim Longinotto δημιούργησε μια σειρά από βίντεο σχετικά με θέματα γύρω από ανθρώπους με ειδικές ανάγκες. Σε συν-σκηνοθεσία με την Jano Williams (Τζέινο Ουίλιαμς), η Kim Longinotto γύρισε το Κορίτσια του ονείρου, μια παραγωγή του BBC, για τον θεατρικό θίασο Tararazuka Revue, που ανεβάζει φαντασμαγορικά μιούζικαλ και το Τα αγόρια του Σιντζούκου, για τρεις γυναίκες στο Τόκιο, οι οποίες ζουν ως άντρες. Στη συνέχεια, σκηνοθέτησε το Οι γυναίκες των ροκάδων για το αγγλικό τηλεοπτικό κανάλι Channel 4, με θέμα τις ζωές των συζύγων και συντρόφων διάφορων ροκ σταρ, ενώ μετά ακολούθησε, σε συνεργασία με την ανθρωπολόγο Ziba Mir-Hosseini(Ζίμπα Μιρ-Χοσέινι), το Διαζύγιο αλά Ιρανικά, ίσως το πιο δημοφιλές έργο της, το οποίο εκτυλίσσεται σε ένα δικαστήριο οικογενειακού δικαίου στην Τεχεράνη και το οποίο περιστρέφεται γύρω από τις καταθέσεις διαφόρων γυναικών που έχουν κάνει αίτηση για διαζύγιο.
Η επόμενη μεγάλου μήκους ταινία της, σε συν-σκηνοθεσία πάλι με την Jano Williams, ήταν το Κορίτσια απ’ τη Γκαέα, μέσω του οποίου κατέγραφε τις προσπάθειες μιας νεαρής γυναίκας να γίνει επαγγελματίας παλαιστής. Επιστρέφοντας στην Τεχεράνη, γυρίζει αυτή τη φορά, ξανά με την Ζίμπα Μιρ-Χοσέινι, το Σκαστές απ’ το σπίτι, για ένα άσυλο γυναικών, ενώ με το Η μέρα που δε θα ξεχάσω ποτέ μεταφέρεται στην Αφρική, και συγκεκριμένα στην Κένυα, όπου παρακολουθεί τη μάχη νεαρών γυναικών, οι οποίες προσπαθούν να αντισταθούν στην παράδοση της κλειτοριδεκτομής.
Η τελευταία της ταινία, Οι δικαστίνες, για μια δικαστή και μια δικηγόρο στην πόλη Κούμπα του Καμερούν, έκανε πρεμιέρα στις Κάννες, όπου και κέρδισε δύο βραβεία. Αυτή την περίοδο κάνει έρευνα για ακόμα μια ταινία στην Αφρική.
Με την υποστήριξη ενός ολιγάριθμου και πάντα γυναικείου συνεργείου, η Kim Longinotto διεισδύει στον κόσμο γυναικών που έχουν περιθωριοποιηθεί από την κυρίαρχη κοινωνία, εστιάζοντας σε ζητήματα (αν)ισότητας των φύλων, συγκεκριμένα όσον αφορά στην καταπίεση των γυναικών, αλλά και της διεκδίκησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους. Το μεγαλύτερο κομμάτι της δουλειάς της έχει γυριστεί στην Ιαπωνία, το Ιράν και την Αίγυπτο. Έχει καταφέρει να πλησιάσει τις πιο απομακρυσμένες, κρυφές υπο-κουλτούρες του κόσμου, από ένα άσυλο στο Ιράν που φιλοξενεί κοπέλες που το έχουν σκάσει από το σπίτι τους με το Σκαστές απ’ το σπίτι ως τα παρασκήνια της βάναυσης εκπαίδευσης που περνάνε γυναίκες-μποξέρ προκειμένου να ανέβουν στο ρινγκ με το Τα κορίτσια απ’ τη Γκαέα. Η ίδια συγκρίνει τη σκηνοθετική της μέθοδο με εκείνη του ανθρωπολόγου, τονίζοντας το ασίγαστο ενδιαφέρον της για θέματα διαφορετικότητας.
Η αξία της κινηματογραφικής της προσέγγισης έγκειται στο ότι αποφεύγει να ορίσει κριτήρια σωστού ή λάθους, ανώτερου ή κατώτερου, ανατρέποντας την συνήθη, κυρίαρχη πρακτική κινηματογράφησης της Δύσης, η οποία κατευθύνει τις εντυπώσεις και κοιτά αφ’ υψηλού το «εξωτικό» αντικείμενό της. Εν μέρει, αυτό το επιτυγχάνει διότι δεν επεμβαίνει στη δράση, αφήνει τις «πρωταγωνίστριές» της να μιλήσουν μόνες τους. Αποφεύγει τα εισαγωγικά πλάνα, τα αδιάκριτα ζουμ ή τα κοντινά πλάνα, προτιμώντας μια μεσαία απόσταση, η οποία επιτρέπει στους ανθρώπους απέναντί της να κινηθούν με ελευθερία και να μιλήσουν με ειλικρίνεια, χωρίς να κρύβονται ή να αυτο-λογοκρίνονται. Όπως η ίδια αναφέρει: «Όταν κινηματογραφώ, προσπαθώ να μην κινούμαι πολύ, να μην κάνω ζουμ ή να μεταφέρω την κάμερα δεξιά κι αριστερά, ούτως ώστε να μπορεί κανείς απλά να παρατηρεί. Εκείνη την ώρα σκέφτομαι διαρκώς το θεατή, αλλά σα να είναι ένας φίλος μου που θέλω να δει ό,τι βλέπω εγώ».
Το παράδοξο που προκύπτει στις ταινίες της Kim Longinotto είναι πως παρά την αντικειμενική ουδετερότητά της όσον αφορά στην κινηματογραφική προσέγγιση, ξεπροβάλλει ένα καθαρά προσωπικό έργο που εν τέλει φανερώνει την αποφασιστική, υποκειμενική της ματιά. Ανάγει το τοπικό σε παγκόσμιο, καθώς κινείται ανάμεσα στο προσωπικό και το πολιτικό, το εθνογραφικό φιλμ και τα home movies, την παράδοση και την αλλαγή, την ευαισθητοποίηση και την ψυχαγωγία, τη σοβαρότητα και το χιούμορ, διευκολύνοντας μια αβίαστη ταύτιση με τους «χαρακτήρες».
ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ
Kim Longinotto
1978 Pride of Place
1979 Theatre Girls
1981 Cross and Passion (TV)
1983 Underage (TV)
1993 Tragic But Brave (TV)
1996 Rock Wives (TV)
1997 Mike Leigh
1999 Steve and Dave (TV), Bob and Chris (TV)
2002 The Day I Will Never Forget
Kim Longinotto & Claire Hunt
1985 Fireraiser
1989 Eat the Kimono
1991 Hidden Faces
1992 The Good Wife of Tokyo
Kim Longinotto & Jano Williams
1993 Dream Girls
1995 Shinjuku Boys
2000 Gaea Girls
(Πηγή: δελτίο τύπου 8ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης)