Η ταινία Αμήν (2002), του Κώστα Γαβρά -όπως και το Μουσικό Κουτί- αναφέρεται στο Ολοκαύτωμα και την αναγκαιότητα της διάσωσης και διατήρησης της ιστορικής μνήμης. Προκαλώντας σκάνδαλο με το θέμα της, αλλά και και την αφίσα της, προκαλώντας τις βίαιες αντιδράσεις και την απόρριψη απο το Βατικανό, η ταινία επιβεβαιώνει το μοντέλο κινηματογράφου, που όλα αυτά τα χρόνια δημιουργησε και υπηρέτησε ο Κώστας Γαβράς: ένα σινεμά της καταγγελίας, στενά συνεδεμένο με το πολιτικό προοδευτικό ρεύμα της δεκαετίας του '70. Το σινεμά του Κώστα Γαβρά είναι ένα σινεμά αφηγηματικό, που όμως αντλεί την θεματολογία του από τις ανοιχτές  πληγές της ιστορίας (όπως είναι το Ολοκαύτωμα)  ή της πολιτικής (όπως είναι οι στρατιωτικές δικτατορίες), από τα θέματα που κυριαρχούν στο κοινωνικό πεδίο (όπως είναι η ανεξέλγκτη δράση των ΜΜΕ). Το σινεμά του βρίσκεται  κάτω από τον αστερισμό της πολιτικής, αλλά και της ευαισθησίας στα μεγάλα προβλήματα που συνεχίζουν να απασχολούν το άτομο και της κοιωνίες του 21ου αιώνα.
Από το 1965 και το Διαμέρισμα Δολοφόνων (πρώτη ταινία του σκηνοθέτη), στο Ζ (μια ταινία για την προετοιμασία της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα), στην Ομολογία (για τις σταλινικές δίκες και το φαινόμενο του ολοκληρωτισμού στις σοσιαλιστικές χώρες), στην Κατάσταση πολιορκίας και στον Αγνοούμενος (σκληρές καταγγελίες των επεμβάσεων των ΗΠΑ στις χώρες της Λατινικής Αμερικής), στο Μουσικό Κουτί και Το Στίγμα της Προδοσίας (για το ρατσιστικό φαινόμενο), μέχρι το Αμήν, το έργο του Κώστα Γαβρά είναι σταθερά προσανατολισμένο στην πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα, προσεγγίζοντας τα θέματα του μέσα από μια οπτική ευαισθησίας, όπου στο κέντρο της πάντα είναι  ο άνθρωπος.
Στις γραμμές που ακολουθούν σχολιάζει θεματικές του έργου του...

Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Όλοι ήξεραν... Αλλά, γιατί να ασχοληθούν με το θέμα; Έτσι, οι Σύμμαχοι ούτε βομβάρδισαν τις εγκαταστάσεις της γενοκτονίας, ούτε εκτροχίασαν τα τραίνα... Απλώς έστρεψαν το βλέμμα τους αλλού... Όσο για την Εκκλησία, εκείνη την περίοδο, όπως και σε άλλες περιπτώσεις, δεν έπαιξε τον ρόλο της. Αντί να λειτουργήσει ως ένας ανώτερος ηθικός φορέας, υιοθέτησε τη διπλωματία και την πολιτική στρατηγική ενός κράτους...
(...)Το Βατικανό είναι ένα όργανο εξουσίας. Αντιδρά στις καταστάσεις όπως τα άλλα Κράτη, δίχως να το απασχολούν ζητήματα θεολογικά και, ακόμα λιγότερο, ηθικά. Ο Πάπας είναι ο πομπός αυτής της εξουσίας. Στην ταινία, εμφανίζεται τελείως αόριστα: μια φιγούρα, μια εικόνα στερεότυπη. Η πραγματικότητά του είναι το περιβάλλον του, η εμφάνισή του, ο λόγος του...
Η θρησκεία υπάρχει στο εσωτερικό των ανθρώπινων κοινωνιών, όχι για να συμβαδίζει με την κρατική εξουσία αλλά με μια εξουσία αρχών και ηθικής. Η Εκκλησία κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, όπως και σε άλλες, δεν έκανε τη δουλειά της. Τοποθετήθηκε στη θέση του Κράτους, στιγματισμένη από μια διπλωματία και μια πολιτική στρατηγική, και όχι σε αυτή μιας στιγμής ανώτερης ηθικής.

ΑΜΗΝ
Θέλαμε έναν χαρακτήρα, που να βάζει τη συνείδησή του πάνω από το προσωπικό του συμφέρον και που να μην είναι Εβραίος. Αν ήταν Γερμανός και μάλιστα Ες Ες, ακόμη καλύτερα. Αυτό θα αποδείκνυε ότι η αντίσταση ήταν εφικτή. Η ύπαρξη του Γκερστάιν καταδεικνύει το άδικο των άλλων... Ο Ρολφ Χόχουθ (σημ.: συγγραφέας του θεατρικού έργου Ο εφημέριος) είχε το ταλέντο να διαλύσει τη συνωμοσία της σιωπής, στην ίδια του τη χώρα, τη Γερμανία. Εκμεταλλευτήκαμε τη δουλειά του και την επιπλέον ιστορική γνώση... Η ταινία βασίζεται σε τρία θεμελιώδη στοιχεία που υπάρχουν στο έργο του Χόχουθ: στον πραγματικό χαρακτήρα του Γκερστάιν, φανατικό προτεστάντη, στον φανταστικό χαρακτήρα του Ρικάρντο, εμπνευσμένο από υπαρκτούς καθολικούς ιερείς, και στον τρίτο χαρακτήρα, την ίδια την Ιστορία, που ενσαρκώνεται από τον κυνικό γιατρό, που επιβιώνει πέρα από όλα και από όλους. Όπως και η Ιστορία.
(...) Αρχικά, με τον Κλοντ Μπερί σκεφτήκαμε να χρησιμοποιήσουμε αμερικανούς ηθοποιούς, αλλά σύντομα εγκαταλείψαμε την ιδέα. Η φύση της ταινίας, η πολυπλοκότητα των χαρακτήρων, η κεντρική ιδέα της ιστορίας, δεν θα μπορούσαν να λειτουργήσουν όπως σε μία αμερικανική ταινία και δεν ταιριάζουν με την κρατούσα ευαισθησία του Χόλιγουντ... Το 'ΑΜΗΝ' είναι μια 100% γαλλική παραγωγή σε συνεργασία με τη Γερμανία. Τα Αγγλικά είναι η γλώσσα που ένωσε τους Γερμανούς, Γάλλους, Ρουμάνους, Ιταλούς και Αμερικανούς ηθοποιούς μας

Η ΔΙΑΜΑΧΗ
Νομίζω ότι το καλύτερο που μπορεί να συμβεί σε μια ταινία, είναι να δημιουργήσει μια διαμάχη, μια συζήτηση πάνω σ' ένα θέμα. Δεν πιστεύω ότι οι ταινίες μπορούν να αλλάξουν την κοινωνία -ευτυχώς-, και ελπίζω ούτε και τους ανθρώπους. Ο κόσμος πρέπει να βλέπει ταινίες, να διαβάζει βιβλία και ύστερα να αποφασίζει μόνος του.

Η ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ
Ο τρόπος που η αμερικάνικη κυβέρνηση προσεγγίζει την τρομοκρατία τώρα είναι πολύ επικίνδυνος. Και φοβάμαι ότι το Χόλιγουντ θα ακολουθήσει επειδή αυτός ο τρόπος είναι πιο δραματικός και προσφέρει πολύ περισσότερη ικανοποίηση στο αμερικανικό κοινό. Πιθανώς κάποιος μεγάλος σταρ θα βρει έναν τρόπο για να σώσει τον κόσμο, ξανά και ξανά, από την τρομοκρατία. Αυτός είναι ο φόβος μου. Ίσως να κάνω λάθος.

Η ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
Πιστεύω ότι οι εικόνες που έχουμε δει από την περίοδο του Β! Παγκοσμίου πολέμου και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης είναι τόσο δυνατές που ο κινηματογράφος δεν μπορεί να τις αναπαράγει. Είναι αδύνατο να πάρεις τους ηθοποιούς και τους κομπάρσους και να τους πεις "Τώρα γυμνωθείτε και αισθανθείτε όπως οι Εβραίοι όταν βρισκόταν στους θαλάμους των αερίων". Εκτός απ' αυτό, αισθάνομαι γελοίος, αν το πω αυτό.

ΤΑ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ
Λόγω των ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης και του γεγονότος ότι υπάρχουν δελτία ειδήσεων κάθε 15 λεπτά, χρειάζεται να έχεις αποκλειστικότητες. Χρειάζεται να είσαι ο πρώτος. Έτσι όμως κανένας δεν έχει χρόνο να σκεφθεί. Σε μια τέτοια κατάσταση, όταν τα γεγονότα τρέχουν τόσο γρήγορα, δεν μπορείς να τα ελέγξεις.

ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΙΝΕΜΑ
Δεν γνωρίζω τι ακριβώς σημαίνει η ιδέα της πολιτικής, της δημιουργίας πολιτικών ταινιών: όλες οι ταινίες είναι πολιτικές. Πολιτική είναι το πώς συμπεριφέρεσαι κάθε μέρα στην ζωή σου. Νομίζω ότι ο χαρακτηρισμός "δήλωση με κοινωνικό περιεχόμενο" θα ήταν πιο ακριβής για το έργο μου. Ή ίσως "διερεύνηση στο κοινωνικό πεδίο".

[αποσπάσματα από δηλώσεις του Κώστα Γαβρά στην ηλεκτρονική τοποθεσία του BBC, στις σημειώσεις για την παραγωγή της ταινίας ΑΜΗΝ, σε δελτίο τύπου του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και στο ηλεκτρονικό περιοδικό SPLICED (20-10-1997)]