seidl1.jpg

«Ποτέ πριν στο σινεμά δεν μπόρεσα να κοιτάξω κατάματα την κόλαση», δήλωσε ο Βέρνερ Χέρτζογκ για το ντοκιμαντέρ Animal Love του Ούλριχ Ζάιντλ / Ulrich Seidl, κατατάσσοντάς τον ανάμεσα στους αγαπημένους του κινηματογραφιστές. Ντοκιμαντερίστας και καυστικός μυθοπλάστης, ο Ζάιντλ αποτελεί μια από τις πιο προκλητικές φωνές του ευρωπαϊκού σινεμά.
Οι ταινίες του Ούλριχ Ζάιντλ, θολώνοντας τα όρια ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας, διαρρηγνύουν κάθε ταμπού, εισβάλλοντας πότε σαρκαστικά, πότε αποστασιοποιημένα, ωστόσο πάντα ανθρώπινα στη σφαίρα της ιδιωτικότητας. 
Στο Models (1999) εκθέτει τη ναρκισσιστική βιομηχανία του μόντελινγκ, στο βραβευμένο με Αργυρό Λέοντα στο Φεστιβάλ Βενετίας Dog days (2001), απεικονίζει τα δεινά μιας ομάδας εύθραυστων χαρακτήρων με ωμό συναίσθημα και ειρωνική ισορροπία.
Τις αποτρόπαιες όψεις του δυτικού πολιτισμού θα συναντήσουμε στις Σκυλίσιες μέρες. Εδώ ο τόπος είναι η Αυστρία και το τέρας είναι η αστική ζωή και η έκπτωση που την συνοδεύει. Μοναξιά, πλήξη ανία, απουσία κάθε επικοινωνίας και η ενδημική βία σχεδιάζουν ένα τοπίο. Το κενό συναισθημάτων και η απουσία νοήματος είναι οι συνθήκες μέσα στις οποίες θα ευδοκιμήσει η βία και η επιθετικότητα.
seidl2.jpgΕνώ στο βαθιά ουμανιστικό και σκληρό Import / Export (2007), καταπιάνεται με την οικονομική μετανάστευση, δίνοντας στους απελπισμένους ήρωες μια υπόσχεση λύτρωσης. Συγκλονιστική, συχνά σοκαριστική, εικόνα της ανθρώπινης μιζέριας και της απόγνωσης, μέσα από τις παράλληλες ιστορίες μιας Ουκρανής που αναζητά καλύτερη ζωή στη Δύση και δυο Αυστριακών που ταξιδεύουν στην Ουκρανία σ’ αναζήτηση εύκολου κέρδους. Στόχος του Ούλριχ Ζάιντλ είναι να καταδείξει τη μιζέρια, την απόγνωση και τα τραγικά αδιέξοδα και στις δύο πλευρές: εκείνη των ανθρώπων στις πρώην ανατολικές χώρες, με τους μετανάστες να φτάνουν στη Δύση με όνειρα για καλύτερη ζωή και τις γυναίκες να καταλήγουν στην πορνεία, κι εκείνη των ανθρώπων στις χώρες της Δύσης, με τη μεγάλη ανεργία και το διαρκή, απελπιστικό αγώνα για επιβίωση. Ιστορίες που αντιμετωπίζει με το νατουραλιστικό στιλ που συναντήσαμε και στις «Σκυλίσιες μέρες», τοποθετώντας τες σ’ ένα σκοτεινό, ζοφερό κλίμα και καταγράφοντας με σοκαριστικές συχνά λεπτομέρειες πολλές σκηνές του.
seidl3.jpgΑναλόγως και στα ντοκιμαντέρ του Ζάιντλ, η παράνοια της καθημερινότητας κυριαρχεί: Την εντοπίζει στις ανισότητες μεταξύ μεταναστών και γηγενών (Good news, 1990), στις  διαπροσωπικές σχέσεις (Losses to be expected, 1992, The last real men, 1994), στη σχεδόν διαστροφική αγάπη ανθρώπου και κατοικίδιου (Animal love, 1996), σε πορτρέτα αμφιλεγόμενων προσωπικοτήτων (The bosom friend, 1997), αλλά και στις εξομολογήσεις πιστών (Jesus, you know, 2003).  Το ντοκιμαντέρ Jesus, You Know (2003) αναζητά και διερευνά αυτήν την ιδιαίτερη προσωπική σχέση έξι προσώπων με το Θεό. Μια νεαρή γυναίκα που αντιμετωπίζει προβλήματα στη σχέση της. Μια ηλικιωμένη που την κακομεταχειρίζεται η οικογένεια της. Ένας νεαρός που βρίσκεται σε σύγχιση λόγω των ερωτικών αναφορών που διαβάζει στη Βίβλο. Ένας ταλαιπωρημένος άνδρας που προσπαθεί να συνδιαλλαγεί με την παιδική του ηλικία. Απευθύνουν στην κάμερα τις πιο μύχιες σκέψεις, τους κρυφούς φόβους τους. Πορτραίτα, σχεδιαγράμματα της προσωπικής τους ζωής, των συναισθημάτων τους, της έμμονης προσήλωσής τους στον Ιησού. Η προσευχή ως ένας προνομιακός χώρο εκμυστηρεύσεων, η θλίψη, ο εσωτερικός πόνος. "Είναι μια μικρή ταινία, που αρχικά προορίζονταν για την τηλεόραση. Σ' αυτή απεικονίζω αποσπασματικά έξι πιστούς καθολικούς που προσεύχονται μ' ένα πολύ προσωπικό τρόπο στον Ιησού, μετανοούν, θέτουν ερωτήματα, αναμένουν απαντήσεις, μιλάνε για τις δυστυχίες τους", δηλώνει ο  Ulrich Seidl . Χιούμορ, αμεσότητα και μια, χωρίς προκαταλήψεις, προσέγγιση χαρακτηρίζουν το τελικό αποτέλεσμα. Μια ακόμη προσπάθεια για να παρουσιαστεί η αθέατη και πολλές φορές άκρως ενοχλητική όψη των δυτικών κοινωνιών.
Ο Ούλριχ Ζάιντλ δηλώνει στο Πρώτο Πλάνο(#100): "Στο δικό μου το έργο οι χαρακτήρες δρουν μέσα από μια εσωτερική απογοήτευση. Eίναι απελπισμένοι επειδή δεν έχουν βρει την ευτυχία τους, ή επειδή δεν τα βρήκαν στη ζωή τους ακριβώς όπως θα ήθελαν. Δεν μας εξηγούν όμως γιατί τους ήρθαν τα πράγματα ανάποδα και δεν υπάρχει κανείς που να ευθύνεται γι'αυτό. Απλά είναι μια εικόνα της κοινωνίας, για την οποία υπάρχουν πάρα πολλές αιτίες. (...) Bρίσκω πως η σεξουαλικότητα και η αγάπη υπάρχουν σε πολλές διαφορετικές φόρμες. Έτσι ώστε να μην μπορούμε να πούμε ότι αυτό είναι σωστό και αυτό είναι λάθος. Bρίσκω για παράδειγμα πως η σεξουαλική σχέση μεταξύ της δασκάλας και του βίαιου εραστή της [στην ταινία Σκυλίσιες Hμέρες], είναι αμοιβαία σχέση και ο καθένας συμμετέχει με τη θέλησή του. Δηλαδή η δασκάλα δεν μένει αναγκαστικά ή δια της βίας μαζί του. Mένει με ελεύθερη βούληση, γιατί με έναν δικό της τρόπο τον αγαπάει. "
Ο Ούλριχ Ζάιντλ γεννήθηκε στη Βιέννη το 1952.

(πηγή δ.τ.)