Ο Κώστας Γαβράς γεννήθηκε στα Λουτρά Ηραίας Αρκαδίας στις 12 Φεβρουαρίου 1933. Έφυγε νεότατος από την Ελλάδα με σκοπό να σπουδάσει κινηματογράφο στην Αμερική, αλλά οι ΗΠΑ δεν του έδωσαν βίζα για πολιτικούς λόγους κι έτσι βρέθηκε στη Γαλλία, η οποία έγινε κατά κάποιο τρόπο η δεύτερη πατρίδα του, χωρίς ωστόσο να αρνηθεί ποτέ τις ελληνικές ρίζες του, το αντίθετο μάλιστα.
Σπούδασε στην περιβόητη ΙDΗΕC, μαθήτευσε δίπλα στον Jean Renoir και στον Jacques Demy και ξεκίνησε το 1965 την σκηνοθετική του καριέρα με το Διαμέρισμα Δολοφόνων / Compartiment tueurs (1965), ένα αξιόλογο φιλμ νουάρ της γαλλικής σχολής, όπου ανάμεσα στους πρωταγωνιστές, εκτός του Yves Montand και του Jean-Lοuis Trintignant, συναντάμε το νεαρό τότε Jacques Perrin, ένα όνομα άμεσα συνδεδεμένο με την περιπέτεια της παραγωγής του Ζ (1969). Μια ταινία που για ευνόητους πολιτικούς λόγους γυρίστηκε στην Αλγερία, αλλά που η δράση της, χωρίς να κατονομάζεται, αφορά την Ελλάδα του παρακράτους και της πολιτικής διαφθοράς, λίγο πριν από την κατάλυση μιας ούτως ή άλλως ανυπόληπτης δημοκρατίας από τη χούντα των συνταγματαρχών. Το Ζ, η αντεκδίκηση κατά κάποιο τρόπο του Κώστα Γαβρά στις ΗΠΑ που δεν του είχαν χορηγήσει βίζα, θα τιμηθεί με Όσκαρ μοντάζ και ξενόγλωσσης ταινίας, θα έχει μια τεράστια παγκόσμια επιτυχία και κυρίως θα επηρεάσει δεκάδες άλλους σκηνοθέτες από διάφορες χώρες στο να προβούν σε ανάλογα εγχειρήματα ενός σινεμά της καταγγελίας, άμεσα συνυφασμένο με το προοδευτικό ρεύμα της δεκαετίας του '70.
Ο Γαβράς, πάντως, θέλοντας να δείξει ότι δεν υπάρχουν μοντέλα πολιτικού σινεμά, θα κάνει στη συνέχεια μια διαφορετική ταινία, μέσα όμως στο ίδιο πνεύμα της πολιτικής ευαισθησίας, καταγγέλλοντας με την Ομολογία/ L' Aveu(1970) τις σταλινικές δίκες και το φαινόμενο του ολοκληρωτισμού στις σοσιαλιστικές χώρες, σε μια εποχή που το θέμα αυτό ήταν ακόμα ταμπού για την αριστερά. 
Η Κατάσταση πολιορκίας/ Etat de siege (1973), καταγγελία των επεμβάσεων των ΗΠΑ στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, αλλά και του αδιεξόδου του αντάρτικου των πόλεων, θα κλείσει την "πολιτική τριλογία" του Γαβρά, ο οποίος θα συνεχίσει να κάνει ταινίες μέσα στο ίδιο πνεύμα, ακόμα και όταν προσκληθεί από το ίδιο το Χόλιγουντ (Ο Αγνοούμενος, Το Μουσικό Κουτί, Το Στίγμα της Προδοσίας κ.ά.).
Ένα από τα μυστικά της επιτυχίας των πολιτικών ταινιών του Γαβρά, είναι ότι δεν περιορίζονται σε γενικού τύπου καταγγελίες, αλλά αναδεικνύουν το ανθρώπινο δράμα των ατόμων που πέφτουν θύματα της δυσλειτουργίας των θεσμών της δυτικής δημοκρατίας. Κι αυτή η ανθρώπινη διάσταση είναι που κάνει τόσο συγκλονιστική μια ταινία πάνω στο θάνατο και την απελπισία του έρωτα, της είναι η Λάμψη μιας γυναίκας/ Clair de femme (1979), η ωραιότερη από της μη "πολιτικές" ταινίες του Γαβρά. Ο δημιουργός του Mad City (1997), μια ταινία πάνω στον κυνισμό των μίντια, γνωρίζει πώς να αξιοποιεί το μαύρο χιούμορ και την πικρή σάτιρα ως βασικά εκφραστικά μέσα της κοινωνικά ευαισθητοποιημένου σινεμά - στοιχεία που συναντάμε και σε δυο γαλλικές ταινίες του, Οικογενειακή Υπόθεση/ Conseil de famille (1986) και Μικρή Αποκάλυψη/ La Petite Apocalypse(1993).
(πηγή δελτίο τύπου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης)
