Ο Victor Erice από την Ισπανία αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση σκηνοθέτη. Γεννημένος το 1940, ο Erice σκηνοθετεί την πρώτη του ταινία το 1969, γίνεται γνωστός το 1973 με το αριστουργηματικό Πνεύμα το Μελισσιού και από τότε γυρίζει μόλις μια ταινία ανά δεκαετία. Το έργο του μετράει συνολικά 5 δημιουργίες, με τελευταία το σπονδυλωτό Ten Minutes Older: the trumpet που συνυπογράφει το 2002 με σκηνοθέτες όπως ο Werner Herzog, o Jim Jarmusch, o Spike Lee και ο Wim Wenders.
Ο Μισέλ Δημόπουλος σημειώνει σχετικά: "O Βίκτορ Ερίθε, αυτός ο τελειομανής κι ακριβοθώρητος του κινηματογράφου, είναι ένας σπάνιος δημιουργός που η οικουμενικότητά του αλλά και η μοναδικότητα και το σπαρακτικό στοιχείο των ταινιών του προκαλούν πάντα την προσοχή, τον θαυμασμό και την απόλαυση..."
Γεννήθηκε στην Καράνσα της Ισπανίας, το 1940. Σκηνοθέτησε δύο από τις πιο σημαντικές ταινίες της χώρας του, El espiritu de la colmena/ Το πνεύμα του μελισσιού και το El sur/ Ο νότος. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες και έπειτα κινηματογράφο στο Instituto de Investigaciones y Experiencias Cinematograficas, απ’ όπου αποφοίτησε το 1963. Εργάστηκε ως κριτικός κινηματογράφου και συνεργάστηκε στο σενάριο του El Proximo Otono (Το επόμενο φθινόπωρο) του Αντόνιο Εθέισα και του Oscuros Suenos de Agosto (Σκοτεινά όνειρα του Αυγούστου) του Μιγκέλ Πικάσο.
Ο παραγωγός Ελίας Κερεχέτα του έδωσε την πρώτη του ευκαιρία να σκηνοθετήσει ένα από τα τρία επεισόδια της ταινίας Οι προκλήσεις. Μετά την επιτυχία του Ο νότος, ο Ερίθε σκηνοθέτησε πολλά διαφημιστικά σποτ και συνεργάστηκε σε πολλές μεγάλου μήκους παραγωγές. Το 1992 επανεμφανίστηκε με το ντοκιμαντέρ El sol del mebrillo / Το όνειρο του φωτός.

El sur
Στην Γκαβιότα, ένα σπίτι που βρίσκεται στα προάστια μιας πόλης στο βορρά της Ισπανίας, ζουν ο Αγκουστίν: ο γιατρός και μάγος-ραβδοσκόπος, η γυναίκα του Χούλια, και η μικρή τους κόρη, Εστρέγια. Η ζωή τους κυλάει μουντή και μυστηριώδης, ιδωμένη κυρίως μέσα από τα μάτια της μικρής Εστρέγια και της σχέσης της με τον πατέρα της. Το όνειρο είναι η φυγή στο νότο.
Η ταινία ακολουθεί τα μονοπάτια της μνήμης των ηρώων της και κυρίως της Εστρέγια, η οποία, με παιδική αφέλεια, ανακαλύπτει τα μεγάλα μυστικά της ζωής. Εδώ, η απλότητα της αφήγησης του Ερίθε εμπλουτίζεται από μια σειρά υπέροχων κάδρων υψηλής εικαστικής ποιότητας, λουσμένα σε ένα εξαίσιο φως.

Los desafios
Μελέτη πάνω στις ανθρώπινες σχέσεις όπως αυτές καθορίζονται από το παιχνίδι της εξουσίας και της κυριαρχίας. Zωές και σχέσεις που κυβερνούνται από πάθη και το παράλογο που καταστρέφει την ανθρώπινη ύπαρξη. Όταν ο άνθρωπος παίρνει στα χέρια του την εξουσία, αυτό που πραγματικά κρατάει στα χέρια του και έχει με το μέρος του είναι ο νόμος. Κι όταν δεν μπορεί να ικανοποιήσει τα πάθη του, το μόνο που του απομένει είναι η φυγή ως μοναδική διέξοδος.

El espiritu de la colmena
Ένας εσωστρεφής και απόμακρος επιστήμονας μετακομίζει στην ησυχία της επαρχίας της Καστίλης με τη γυναίκα του και τις δύο ανήλικες κόρες του και αφιερώνει το χρόνο του στη μελέτη των μελισσών. Η γυναίκα του μαραζώνει, με μοναδική παρηγοριά την ανάμνηση ενός «ανύπαρκτου» εραστή, και τα παιδιά απομένουν μόνα να παρακολουθούν ταινίες στον επαρχιακό κινηματογράφο.
Aλληγορία της απομόνωσης και αναζήτησης ταυτότητας στο δύσκολο πολιτικό και κοινωνικό κλίμα της Ισπανίας του Φράνκο. Οι ήρωες ανασαίνουν μέσα σ’ ένα μελαγχολικό σπίτι που μοιάζει με κυψέλη και που τέμνεται από λωρίδες φωτός. Έξω, το φάντασμα του φρανκισμού και το φάσμα του κινηματογράφου ενώνονται σε μια αγωνιώδη αναζήτηση της ενηλικίωσης, πραγματικής και πνευματικής.
Ο Monte Hellman στο περιοδικό Positif σημειώνει: "Ίσως και να είναι η ταινία που έχω δει περισσότερες φορές από οποιαδήποτε άλλη. Ο Νέστορ Αλμέντρος με παρότρυνε να την δω γνωρίζοντας πως έψαχνα για έναν Ισπανό διευθυντή φωτογραφίας. Μου σύστησε τον Λουίς Καντράδο, πίστευε πως η δουλειά του ήταν η καλύτερη που είχε δει ποτέ. Ήξερε πως ο Κουαντράδο είχε γυρίσει την ταινία σχεδόν τυφλός ζητώντας από τον βοηθό του να περιγράψει τι σκηνές, ύστερα καθοδηγώντας τον με τα φώτα. Ο Αλμέντρος αγνοούσε πως ήδη ο Κουαντράδο είχε πεθάνει από όγκο στο κεφάλι. Η ταινία δεν με κουράζει ποτέ, κάθε προβολή κάτι προσθέτει, τα μυστικά της αποκαλύπτονται αργά. Ένα έργο απόκρυφο και μυστηριακό, για τα μεγαλύτερα μυστήρια, τη γέννηση και τον θάνατο. Μια ταινία για τον ίδιο τον κινηματογράφο και τη δύναμή του να αφυπνίζει τα βιώματα και τους φόβους μας, εισβάλλοντας στα όνειρά μας. «Το πνεύμα του μελισσιού» αποτελεί καθ’ αυτό το έργο ενός μεγάλου δημιουργού."
Ενώ ο Jose Enrique Monterde αναφέρει: "Πολλά χρόνια πριν, μέσα από το κινηματογραφικό τίποτα, σαν παράξενο και απρόσμενο κινηματογραφικό όραμα, εμφανίστηκε από το σκοτάδι μια ταινία της οποίας το φώς ακόμα καίει. Αν κάποτε χρειαστεί να γίνει ένας απολογισμός μαρτυριών που να θυμίζουν το ξεχασμένο χτες (λίγα μυθιστορήματα, λίγοι στίχοι, μερικοί πίνακες, κάποιες ταινίες), αν μια μέρα η μνήμη θα έχει χαθεί κι όχι μόνο αυτή που αφορά σε γεγονότα, χρονολογίες, πρόσωπα, αλλά αυτή των συναισθημάτων, των βλεμμάτων, της σιωπής, τότε θα μας είναι αρκετό να δούμε το «Πνεύμα του Μελισσιού» και η χαμένη εμπειρία θα ξαναζωντανέψει. Αυτό θα συμβεί όχι γιατί το φιλμ παρέχει πληροφορίες αλλά γιατί μπορεί και υπερβαίνει τον χρόνο. Γιατί είναι ικανό να μας μιλά με την γλώσσα τού πάντα. Γιατί δεν εξηγεί αλλά δείχνει τη ζωή."

El sol del mebrillo
Ο ζωγράφος Αντόνιο Λόπες ξεκινά στις 30 Σεπτεμβρίου του 1990 να ζωγραφίζει έναν πίνακα στην αυλή του σπιτιού του: μια μικρή κυδωνιά φορτωμένη με κατακίτρινους, χρυσούς καρπούς... Ο Βίκτορ Ερίθε αποφασίζει να κινηματογραφήσει τη διαδικασία της πραγματοποίησης του πίνακα. Ο κόσμος γύρω από το χώρο που ο ζωγράφος δημιουργεί το έργο του κυλάει μέσα σε μια τετριμμένη καθημερινότητα.
Με τα χρώματα και τις γραμμές δημιουργείται ένας ολόκληρος κόσμος λουσμένος σ’ ένα φως το οποίο εναγωνίως ο ζωγράφος αναζητά και αποτυπώσει πάνω στον καμβά. Αυτό το αιώνιο παιχνίδι της τέχνης είναι μια διαδικασία που μοιάζει με την ίδια τη ζωή και την εξέλιξή της, ή τον ίδιο το θάνατο.

(πηγή δελτίο τύπου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης)