O Ζαν Βιγκό (Jean Vigo) μοιάζει με τον Ρεμπό: Ένας αναρχικός και τρυφερός μαζί, υπερρεαλιστής ποιητής, που πέθανε μόλις 29 ετών και πρόλαβε να μας χαρίσει τρία πρωτοποριακά αριστουργήματα.
Το «Σχετικά με τη Νίκαια» (1929) είναι ένα σαρκαστικό κοινωνικό ντοκιμαντέρ, με εικόνες «αρπαγμένες» κρυφά από τον μεγάλο οπερατέρ Μπόρις Κάουφμαν.
Το «Διαγωγή Μηδέν» (1933) αρχέτυπο της ζωής, της καταπίεσης και της ανταρσίας των έγκλειστων σε ορφανοτροφείο παιδιών-μαθητών. Λυρικό, παράξενο και ξέφρενο αποτέλεσε το πρότυπο όλων των κατοπινών ταινιών.
Τέλος, η «Αταλάντη» (1934) η μοναδική μεγάλου μήκους δημιουργία του Ζαν Βιγκό (μόλις την ολοκλήρωσε, πέθανε) που προβλήθηκε κρεουργημένη κι αποκαταστάθηκε με διαδοχικές προσπάθειες μέχρι πρόσφατα. Ένα από τα κορυφαία έργα του κινηματογράφου (κατατάσσεται σταθερά μέσα στις πρώτες θέσεις σε όλες τις ψηφοφορίες) είναι μία ερωτική ιστορία γεμάτη αθωότατο αισθησιασμό και ποίηση, φαντασία και όνειρο, που ξεπηδούν από τις υπέροχες εικόνες του ποταμόπλοιου και των νερών.
«ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΝΙΚΑΙΑ»
(Α PROPOS DE NICE)
Ντοκιμαντέρ γαλλικής παραγωγής 1929
Ντοκιμαντέρ από τη γαλλική πόλη του Νότου, όπου ο Βιγκό εφαρμόζει τη θεωρία του «κινηματογρα-φικό μάτι» του Ρώσου Ντζίγκα Βερτόφ, στηριζόμενος στις εικόνες του αδερφού του οπερατέρ Μπόρις Κάουφμαν.Με κρυμμένη κάμερα αποτυπώνει και μοντάρει αντιπαραθέτοντας σαρκαστικά τους πλούσιους τουρίστες στις ηλιόλουστες πλαζ με τις φτωχές συνοικίες της πόλης.
«ΔΙΑΓΩΓΗ ΜΗΔΕΝ»
(ZERO DE CONDUITE)
Ταινία γαλλικής παραγωγής 1933
Σκηνοθεσία: Ζαν Βιγκό
Παίζουν: Ζαν Νταστέ, Ρομπέρ λε Φλορ, Ντελφέν, Λονι Λεφέμπρ
Με το τέλος των διακοπών, δυο πιτσιρικάδες επιστρέφουν με το τρένο στο σχολείο, όπου φοιτούν ως «εσωτερικοί» και ανταλλάσσουν τις εμπειρίες τους. Τη νύχτα, στο υπνωτήριο,γίνεται φασαρία, πέφτουν ποινές, ένα παιδί κυκλοφορεί σαν υπνοβάτης. Στην αυλή, οι φίλοι συνωμοτούν.Ο νεαρός επιτηρητής Ιγκέ μιμείται τον Σαρλό, κάνει ασκήσεις στην τάξη, κι όταν οδηγεί τα παιδιά σε περίπατο, τα χάνει και πρέπει εκείνα να τον ξαναβρούν. Ο διευθυντής, ένας νάνος, καλεί τον μαθητή Ταμπάρ, που έχει μακριά μαλλιά σαν κορίτσι και τον μαλώνει…
Ο Βιγκό αντιπαραθέτει, πρώτος αυτός, δύο κόσμους ριζικά αντίθετους : τους ενήλικες και τα παιδιά, που συγκρούονται στο «πεδίο» του σχολείου. Οι ενήλικες, κυρίως οι δάσκαλοι, προσωποποιούνται «παραμορφωμένοι», όπως τους βλέπουν τα παιδιά. Ο νάνος διευθυντής, ο χοντρός λιγδιάρης δάσκαλος, αλλά και ο αθλητικός και ονειροπόλος νέος. Ο κόσμος τω παιδιών είναι ελεύθερος και βαθιά αναρχικός – ο Βιγκό αξιοποιεί τις παιδικές του αναμνήσεις και την εκρηκτική επαναστατικότητά του, μέσα στην παράδοση του δολοφονημένου αναρχικού πατέρα του Αλμερέιντα. Αλλά ο κόσμος των παιδιών είναι προικισμένος και με ελευθερία και φαντασία ποιητική, που απογειώνουν αυτή τη σύντομη ταινία και της δίνουν την κεφαλαιώδη διαχρονική της σημασία.
(πηγή δελτίο τύπου Κινηματογραφική Λέσχη ΕΤ1)