"Απ΄ το να είμαι ο Ιταλός Groucho Marx, προτιμώ να θεωρούμαι η Ελβετίδα Anna Magnani".
Roberto Benigni
"Αγαπητέ Roberto με την τεράστια ικανότητα σου να πηγαίνεις πέρα από κάθε μέτρο, πέρα από κάθε κανόνα, πέρα από τον επιφανειακό καθωσπρεπισμό της βιτρίνας, έδωσε μεγάλη αξιοπρέπεια στη δουλειά του κωμικού. Ποδοπάτησες τα πιάτα, τσαλαπάτησες τα μαξιλάρια, τσαλάκωσες ονόματα ισχυρών ανδρών, διακωμώδησες, ξήλωσες, χλεύασες, ξεχαρβάλωσες, τους πάντες και τα πάντα. Ασεβής, άτσαλος, ασυνάρτητος, παίζοντας το ρόλο του ηλίθιου, αλλά διατηρώντας πάντα ένα μεγάλο ηθικό ανάστημα".
Dario Fo
Ο Roberto Benigni γεννήθηκε το 1952, στο μικρό χωριό της Τοσκάνης Misericordia (που σημαίνει ευσπλαχνία) και ξεκίνησε την καριέρα του στις αρχές της δεκαετίας του '70, ως κλόουν σε θεατρικά δρώμενα, με μικρούς κωμικούς ρόλους στο θέατρο και την τηλεόραση, όπου αμέσως ξεχωρίζει με το ανατρεπτικό του χιούμορ και τη "λοξή" κωμική του ματιά.
Εμφανίζεται για πρώτη φορά στη μεγάλη οθόνη ως ηθοποιός (αλλά και ως συν-σεναριογράφος) στην ταινία του Giuseppe Bertolucci, Berilinguer ti voglio bene, το 1977. Το 1978 κατακτά εν μία νυκτί το ιταλικό τηλεοπτικό κοινό στον ρόλο ενός "φευγάτου" κριτικού κινηματογράφου στην Κυριακάτικη απογευματινή εκπομπή L' altra Domenica, του προικισμένου Renzo Arbore. Στην συνέχεια συνεργάζεται με σκηνοθέτες όπως ο Marco Ferreri, ο Blake Edwards και ο Jim Jarmusch (αξέχαστη η σκηνή στο Down by low, όπου παρασέρνει τους Tom Waits και John Lurie στον ρυθμό του "I scream, you scream, we all scream for ice cream"), ενώ ο Federico Fellini αναγνωρίζοντας το ταλέντο του, του δίνει πρωταγωνιστικό ρόλο στην τελευταία του ταινία La voce della luna.
Παράλληλα ο Roberto Benigni από το 1983 διαγράφει μια προσωπική κινηματογραφική τροχιά, γράφοντας, σκηνοθετώντας και ερμηνεύοντας τις δικές του ταινίες που κάνουν διεθνή καριέρα, όπως το ll piccolo diavolo (1988), το Johnny Stecchino (1991), το ll mostro (1994) και δημιουργούν ρεκόρ εισπράξεων στην ιστορία του ιταλικού κινηματογράφου, ενώ οι θεατρικές περιοδείες και οι εμφανίσεις του στην τηλεόραση αφήνουν εποχή και γνωρίζουν τεράστια επιτυχία. Η πορεία του θα καταλήξει στον εμπορικό και καλλιτεχνικό θρίαμβο του La vita e bella με τις επτά υποψηφιότητες για Όσκαρ, από τα οποία κερδίζει τα Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας, ανδρικού ρόλου για τον ίδιο και μουσικής για τον Nicola Piovani.
Αυτή η αντισυμβατική κινηματογραφική persona που μοιάζει με ζωντανό κινούμενο σχέδιο, είναι φτιαγμένη από τη στόφα των μεγάλων κωμικών: ηθοποιός του ενστίκτου και του αυτοσχεδιασμού, με ανεξάντλητη κωμική φλέβα, αεικίνητος και εντελώς απρόβλεπτος, έξοχος performer, με μεγάλη ευχέρεια λόγου (πάντοτε στην τοσκάνικη διάλεκτο) αλλά και με μια μοναδική ικανότητα (εφάμιλλη του Charlie Chaplin) να "μιλάει" και να επικοινωνεί με τις χειρονομίες, τις εκφράσεις και την κίνηση του σώματος, ο ερμηνευτής, σεναριογράφος και σκηνοθέτης Roberto Benigni είναι ένα λαμπρό αστέρι στο κινηματογραφικό στερέωμα.
Γεννημένος για να κάνει τους άλλους να γελούν (και ενίοτε να κλαινε), αυτός ο υπέροχος κλόουν της οθόνης με το εκρηκτικό, ακροβατεί εδώ και 25 χρόνια ανάμεσα στη χαρά και τη λύπη, στο παιχνίδι της ζωής και τη μαγεία του ονείρου, χαρίζοντας μας αυθεντικές κινηματογραφικές συγκινήσεις.
Θ.Λ.
(κείμενο που δημοσιεύτηκε σε τρίπτυχο του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, επ' ευκαιρία ενός αφιερώματος στο Ιταλό κωμικό)
