kiral5.jpg

(...) Άρχισα να κάνω ταινίες το ’78. Όπως γνωρίζετε, το 1980 έγινε στρατιωτικό πραξικόπημα στην Τουρκία και ως εκ τούτου οι ταινίες μου γυρίστηκαν μέσα σε ένα περιβάλλον πολιτικής και κοινωνικής αναταραχής. Τα γυρίσματα γίνονταν σχεδόν κρυφά κι έτσι προτιμούσα να δίνω μια μεταφορική χροιά στις ταινίες μου, επιλογή για την οποία έχω την αίσθηση ότι θυμίζω κάπως τον Κάρλος Σάουρα. Παρόλα αυτά, η αλήθεια είναι ότι με θλίβει να μιλάω για τις δυσκολίες που αντιμετώπιζα.
kiral0.jpg(...) Πάντα προσπαθούσα να με διακρίνει μια ρεαλιστική προσέγγιση, η οποία όμως χρειάζεται όρια, καθώς σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύεις να γίνεις νατουραλιστής. Δεδομένου ότι οι κλασικές ταινίες που προβάλλονταν στην ταινιοθήκη της Κωνσταντινούπολης δεν με εξέφραζαν, ολοκλήρωσα την εκπαίδευσή μου στη γαλλική κινηματογραφία. Ωστόσο, εάν κάνουμε μια αναδρομή στο παρελθόν, η παραμονή μου στη Γερμανία με έκανε να αλλάξω στυλ, ενώ την πιο δύσκολη όσο και διαφορετική ταινία της φιλμογραφίας μου, τον Καθρέφτη, την έκανα στην Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα στην Άνδρο. Επίσης, όσο ζούσα στη Γερμανία συνεργάστηκα με τον Βιμ Βέντερς, στον οποίο άρεσε Ο καθρέφτης και με στήριζε πολύ, γεγονός που και πάλι με έκανε να προσανατολιστώ σε ένα νέο στυλ. Σήμερα αισθάνομαι ότι βρίσκομαι πλέον σε ένα διαφορετικό σημείο.
(...) [Για το ντοκιμαντερίστικο ύφος των ταινιών του] Αυτό το ύφος το ακολούθησα συνειδητά. Βασικά, χρησιμοποίησα την τεχνική της πολεμικής φωτογραφίας που χρησιμοποιούσαν οι αμερικανοί. Ήθελα να συλλάβω τη στιγμή, όπως ο φακός που συλλαμβάνει τον πληγωμένο στρατιώτη στο μέτωπο. Ο Ηλίας Καζάν όταν είδε την ταινία Γαλάζια Εξορία μου είπε ότι έχω γερές βάσεις. Παράλληλα, όμως, μου υπογράμμισε ότι δεν πρέπει να επικεντρώνομαι σε ένα θέμα κάθε φορά, καθώς και να μην “παίζω” με τον άξονα της ταινίας.
kiral4.jpg(...) [Για ηθοποιούς] Αφενός, επιλέγω άτομα των οποίων η εμφάνιση να ταιριάζει στους χαρακτήρες του έργου. Ωστόσο, συχνά επιχειρώ και το εξής παράδοξο: να μην ταιριάζουν εμφανισιακά αλλά διανοητικά, έτσι ώστε να μπορούν να ερμηνεύσουν το χαρακτήρα τους.
(...) Ένας δημιουργός πρέπει να λαμβάνει υπόψη του πάντα το τυχαίο, τον αέρα που φυσάει, τα φύλλα που θροΐζουν, το φως του ήλιου κλπ. Επίσης, με ενδιαφέρει η κατάσταση των ηθοποιών όταν έχει τελειώσει το έργο, γεγονός που ελάχιστοι σκηνοθέτες το προσέχουν. Ίσως μάλιστα να είναι καλό να κακομαθαίνουμε τους ηθοποιούς όταν έχουν κάνει καλή δουλειά, μιας και όταν πρόκειται για τηλεοπτικούς ηθοποιούς, καλούνται να αφήσουν πίσω τους τη “βρώμα” της τηλεόρασης και να αποκαλύψουν τον εαυτό τους. Οι δουλειές άλλωστε στην τηλεόραση δεν είναι έργα Τέχνης. Στην Τουρκία κανείς δε θέλει να δει τι είναι πραγματικά ένα έργο τέχνης, παρότι υπάρχουν καλοί σκηνοθέτες που γυρίζουν εξαιρετικά έργα. 
kiral6.jpg(...) [Για τις ερωτικές σκηνές ] Ίσως δε μπορώ να μιλήσω γενικά για αυτό, αν και σε κάποιες σκηνές έχω όντως ξεφύγει. Κάποτε υπήρχε στην Τουρκία η μόδα της φουρνιάς των ταινιών σεξ, ως αντίδραση σε μια μεγάλη τουρκάλα ηθοποιό που αρνούνταν να φιληθεί στις ταινίες της. Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει σήμερα, στις παλιές τουρκικές ταινίες οι ηθοποιοί προσποιούνταν ότι φιλιούνται. Παρόλα αυτά, η σεξουαλικότητα στην Τουρκία παραμένει καταπιεσμένη. Η προσέγγιση μου είναι ότι κάθε άνθρωπος πρέπει να είναι ελεύθερος να εκφράζεται ελεύθερα και αυτό ακριβώς θέλησα να καταδείξω τόσο στον Καθρέφτη όσο και στη Συνείδηση.
(...) Η εξορία οδηγεί αναπόφευκτα τον άνθρωπο να λογαριαστεί με τον εαυτό του, ενώ παράλληλα του δίνει το χρόνο να λογαριαστεί και με την κοινωνία. Όταν ήμουν εξόριστος στο Βερολίνο κοίταζα από μακριά την Τουρκία προσπαθώντας να καταλάβω γιατί συμβαίνουν όλα αυτά. Όμως δεν πιστεύω στη νοσταλγία, όλη αυτή η εμπειρία της εξορίας με ωφέλησε και προσπάθησα να μην προσβληθώ από αυτή την ασθένεια που λέγεται “νοσταλγία”.
(...) Στις ταινίες μου έχω σταθεί ιδιαίτερα στο θέμα της γλώσσας. Τα κουρδικά, για παράδειγμα, ήταν κάποτε απαγορευμένα. Η γλώσσα είναι κάτι πολύ σημαντικό και στην ταινία Μέρες στο Χακάρι προσπάθησα να αναδείξω αυτό το πρόβλημα μέσα από το μήνυμα ότι παρότι δε μιλούν όλοι οι άνθρωποι την ίδια γλώσσα, μπορούν να συνυπάρξουν αρμονικά. Στην Τουρκία υπάρχει εδώ και χρόνια ένα μωσαϊκό ανθρώπων που δε χάλασε και δεν πρέπει με τίποτα να χαλάσει. Όλα αυτά είναι πολύ δύσκολο να αποτυπωθούν σε μια ταινία, καθώς η κατάσταση στη νοτιοανατολική Τουρκία παραμένει δύσκολη. Προσωπικά, επιλέγω να την αποτυπώνω κάπως υπερβολικά, αφού σε διαφορετική περίπτωση θα ήταν σα να κάνω μια ειδησεογραφική ταινία. Όταν βάζω ένα δικό μου ‘’άρωμα’’ σε μια ταινία, αυτή η πραγματικότητα μεταμορφώνεται σε κινηματογράφο.

(αποσπάσματα απο τη συνέντευξή τύπου στο 52ο Φεστιβάλ Κιν/φου Θεσσαλονίκης)