(Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη)
του Roberto Rossellini

Το 1945, με τη βοήθεια του φίλου του Φεντερίκο Φελίνι στο σενάριο αλλά έχοντας και ένα δικό του φιλμικό υλικό τραβηγμένο από την περίοδο της ναζιστικής κατοχής και της ιταλικής αντίστασης, ο Ρομπέρτο Ροσελίνι θα αφηγηθεί τρεις μέρες του Μαρτίου του 1944 στη Ρώμη, η οποία υπό γερμανική πλέον κατοχή βιώνει τη βάναυση συμπεριφορά των κατακτητών. Ο Τζιόρτζιο, καταζητούμενος με την υποψία ότι είναι μέλος μιας αντιστασιακής ομάδας, καταφεύγει στο φίλο του Φραντσέσκο που πρόκειται να παντρευτεί τη χήρα Πίνα. Οι δυο τους, με τη βοήθεια ενός ιερέα, επιχειρούν να τον βοηθήσουν να φύγει από την πόλη με πλαστή ταυτότητα. Ενώ το ζευγάρι ετοιμάζεται να παντρευτεί την επόμενη μέρα, κάποιο πρόσωπο από το περιβάλλον του Τζιόρτζιο τον καταδίδει στους Γερμανούς βάζοντας σε κίνδυνο τις ζωές όλων...
Αναμειγνύοντας τον πραγματικό με τον φιλμικό χρόνο και τη μυθοπλασία με το ντοκιμαντέρ, η Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη θεωρείται η απαρχή του νεορεαλισμού, ενός από τα σημαντικότερα μεταπολεμικά κινηματογραφικά κινήματα με σαφή ηθικό-πολιτικό χρωματισμό. Γυρισμένη με πενιχρά μέσα, σε μια εποχή εξαιρετικά δύσκολη, η ταινία μετατρέπει την ένδεια των μέσων σε αισθητικό πλεονέκτημα. Πολλές από τις σκηνές της γυρίστηκαν σε εξωτερικούς χώρους την εποχή που η πόλη ήταν ακόμα σε κατοχή. Η χρήση τόσο επαγγελματιών όσο και ερασιτεχνών ηθοποιών δεν αποβαίνει σε βάρος της ταινίας, αλλά της δίνει μια απίστευτη δύναμη και αυθεντικότητα, παρά το σχετικά μελοδραματικό σενάριό της. Επιπροσθέτως, η ελεύθερη κίνηση της κάμερας, το «υποτυπώδες συνεργείο», το στοιχειώδες μοντάζ, το αυτοσχεδιαστικό σενάριο και το ασύγχρονο γύρισμα που συναντάμε στην ταινία είναι στα βασικά χαρακτηριστικά της νεορεαλιστικής τεχνοτροπίας. Σε ιδεολογικό επίπεδο, ενδιαφέρον παρουσιάζει η κοινή μοίρα του αριστερού παρτιζάνου και του καθολικού ιερέα που ενόχλησε τόσο την αριστερά όσο και τη δεξιά. Όμως κατά βάση ο Ροσελίνι είναι ουμανιστής και ερευνά την κοινή μοίρα των ανθρώπων κάτω από αντίξοες συνθήκες. Τέλος να σημειώσουμε ότι η ταινία αυτή καθιέρωσε την Άννα Μανιάνι σαν μια από τις σημαντικότερες ιταλίδες ηθοποιούς και την οδήγησε σε μια λαμπρή διεθνή καριέρα.

Σκηνοθεσία: Ρομπέρτο Ροσελίνι
Σενάριο: Sergio Amidei, Federico Fellini, Roberto Rossellini
Με τους: Anna Magnani, Aldo Fabrizi, Marcello Pagliero
Χώρα Παραγωγής: Ιταλία
Έτος Παραγωγής: 1945
Διάρκεια: 103'

(δ.τ.)