(Μικρές πληγές)
του Pascal Bonitzer
Ένας από τους πιο σημαντικούς κριτικούς των γαλλικών Cahiers du Cinema o Pascal Bonitzer έχει στραφεί τα τελευταία χρόνια στην σκηνοθεσία αλλά και στην συγγραφή σεναριών. Έχει γράψει το σενάριο σημαντικών γαλλικών ταινιών, όπως Τρεις Ζωές και Ένας Μόνο Θάνατος, Γενεαλογία ενός Εγκλήματος του Raul Ruiz (Ραούλ Ρουίζ) και Η Αγαπημένη μου Εποχή του Andre Techine (Αντρέ Τεσινέ).
Η πρώτη του ταινία Εncore, κέρδισε το βραβείο Jean Vigo και προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ενώ η δεύτερη με τον τίτλο Rien Sur Robert, επιβεβαίωσε την νέα πορεία που ακολουθεί. Τα κεντρικά πρόσωπα στις ταινίες του είναι συνήθως άνδρες διανοούμενοι που αντιμετωπίζουν κάποια προσωπική κρίση- ενώ η σκηνοθεσία στηρίζεται αρκετά στους διαλόγους, μια επιρροή αναμφίβολα από τον Rohmer, έναν σκηνοθέτη που ο Bonitzer εκτιμά.
Η πρόσφατη ταινία του με τίτλο Petites coupures (Μικρές πληγές) αφηγείται την ιστορία ενός αριστερού δημοσιογράφου του Μπρούνο που περνάει την κρίση της μέσης ηλικίας. Οι πολιτικές εξελίξεις έχουν διαταράξει τις πεποιθήσεις του, ενώ ταυτόχρονα νιώθει παγιδευμένος ανάμεσα στη γυναίκα και την ερωμένη του. Αναλαμβάνοντας την προεκλογική εκστρατεία του θείου του, δημάρχου μιας μικρής πόλης στην περιοχή της Γκρενόμπλ, θα γνωρίσει την Μπεατρίς. Και τότε, θα νιώσει πιο χαμένος από ποτέ...
Στις γραμμές που ακολουθούν ο Pascal Bonitzer σχολιάζει την ταινία.
-Ο τίτλος της ταινίας έχει πολλές σημασίες. Σε ένα πρώτο επίπεδο, αναφέρεται στις φυσικές πληγές που ο Μπρούνο κάνει στον εαυτό του ή δέχεται από τους άλλους.
-Ακριβώς, από τη μία μεριά έχει να κάνει με τις σωματικές πληγές του Μπρούνο, αλλά αναφέρεται και σε άλλου είδους `πληγές`: όλοι οι χαρακτήρες αντιμετωπίζουν μια μορφή `διαζυγίου` από την πραγματικότητα, ή, αλλιώς σύγκρουσης με τα ίδια τους τα πιστεύω. Ωστόσο, ο τίτλος προέκυψε από μόνος του, χωρίς ιδιαίτερη σκέψη, όπως προκύπτουν διάφορα θέματα και μοτίβα την ώρα που γράφεις ένα μουσικό κομμάτι.
-Είναι σημαντικό πως οτιδήποτε συμβαίνει στον Μπρούνο, του αφήνει και μια πληγή στο σώμα του.
-Υπάρχουν μικρές πληγές που εμφανίζονται στο πρόσωπό του και στο σώμα του. Ο χαρακτήρας του έχει πλευρές συμπαθητικές αλλά και στιγμές, ενδεχομένως, ενοχλητικές, τόσο που να θες να τον χτυπήσεις. Καλύτερα, λοιπόν, να δέχεται αυτά τα χτυπήματα από την ταινία παρά από κοινό ή κριτικούς... Παράλληλα, προσθέτει στο ευάλωτο του χαρακτήρα του, στη γοητευτική και εύθραυστη πλευρά ενός `μικρού παιδιού`, ιδιότητες που ούτως ή άλλως ο Ντανιέλ Οτέιγ φέρνει στο ρόλο.
-Πώς αντέδρασε ο Ντανιέλ Οτέιγ όταν διάβασε το σενάριο;
-Μου τηλεφώνησε αμέσως και μου είπε `Πώς και με ξέρεις τόσο καλά;` Ήταν έτοιμος να ξεκινήσουμε από την πρώτη στιγμή. Ύστερα από έναν σκληρό ρόλο στην ταινία `The Adversary`, το είδε σαν μια ευκαιρία να κάνει κάτι λιγότερο σκοτεινό. Όχι ότι η ταινία δεν έχει και τα σκοτεινά της σημεία, αλλά δεν είναι αυτά που κυριαρχούν...
-Μια σκηνή-κλειδί στη διαδρομή του Μπρούνο είναι όταν διασχίζει μόνος του το ομιχλώδες, σκοτεινό δάσος. Ξαφνικά η ιστορία αρχίζει να μοιάζει με ταινία μυστηρίου.
-Πράγματι, φτάνει σε ένα κάστρο. Επεδίωξα να δώσω την ατμόσφαιρα φανταστικής ιστορίας. Ξέρω ότι είναι δύσκολο να αγγίξεις το είδος της φαντασίας, ειδικά στη γαλλική κουλτούρα και βιομηχανία, που δεν είναι καλός δέκτης αυτού του κλίματος. Δεν υπάρχει παράδοση αυτού του είδους στη Γαλλία, ή, τουλάχιστον, κυρίαρχο ρεύμα. Δεν ισχυρίζομαι ότι έχω κάνει μια ταινία φαντασίας -οι χαρακτήρες μου είναι ρεαλιστικοί-, αλλά προσπαθώ να προσεγγίσω το μυστήριο...
-Η ταινία απεικονίζει τέσσερις διαφορετικούς χαρακτήρες γυναικών: τη σύντροφο, τη νεαρή φιλενάδα, την ιδανική γυναίκα, και την `εύκολη`...
-Δεν αλλάζω θέματα από τη μία ταινία στην άλλη και ήθελα να συμπεριλάβω δύο ακόμα τύπους γυναικών σε σχέση με το `Rien sur Robert`, που είχε μόνο δύο: την ξανθιά και τη μελαχρινή. Έβαλα, λοιπόν, τέσσερις γυναίκες σε αυτή την ιστορία, θέλοντας να την κάνω πιο πλούσια. Η εικόνα στο δάσος ρυθμίζει τον τόνο της αφήγησης. Ήθελα να είναι τα πάντα θαμνώδη και σκοτεινά: όλοι οι χαρακτήρες, οι βασικοί και οι συμπληρωματικοί, έχουν τις δικές τους περίπλοκες ιστορίες. Πρόκληση για μένα ήταν να βγω και έξω από το Παρίσι, από την έναρξη κιόλας της αφήγησης. Συνήθως, `βγάζω` τους ήρωές μου από την πόλη στη μέση της ιστορίας και τους επιστρέφω` στο τέλος. Εδώ, ήθελα τον Μπρούνο να πάει κοντά στον θείο του νωρίτερα. Ο Μπρούνο είναι ένας Παριζιάνος που φεύγει από το Παρίσι.
-Ό,τι του συμβαίνει, τον βάζει σε κίνδυνο...
-Έτσι είναι, καθώς βάζει τον εαυτό του σε καταστάσεις που δεν επέλεξε. Γίνεται έρμαιο των γεγονότων. Έχει πολύ μικρή αυτονομία και ακόμη λιγότερη θέληση. Δεν ψάχνει για κάτι συγκεκριμένο, δεν είναι ένας ήρωας, απλά αφήνεται να παρασυρθεί από τα γεγονότα...
-Ο ρόλος της Μπεατρίς απαιτούσε μια ηθοποιό σαν την Κριστίν Σκοτ Τόμας, που διαθέτει μια φυσική αύρα μυστηρίου και προσθέτει ειδικό βάρος στο χαρακτήρα.
-Πραγματικά, απαιτούσε όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά της απόστασης, της εκκεντρικότητας και της ποιότητας μαζί με μια πινελιά τρέλας, που χαρακτηρίζουν την ηθοποιό. Αν προσθέσουμε και το γεγονός της μη γνωριμίας της με τον Ντανιέλ Οτέιγ, τη διαφορετικότητα του πολιτιστικού τους περιβάλλοντος, αλλά και της ίδιας της καταγωγής τους, η χημεία τους γίνεται μάλλον εκρηκτική...
-Ο διάλογος είναι πολύ σημαντικός στη δομή των σκηνών. Δίνει σε κάθε σκηνή μια μοναδική συνοχή.
-Ως σεναριογράφος και συγγραφέας, δίνω ιδιαίτερη σημασία στον διάλογο. Αυτός είναι που μου δίνει την ουσία των χαρακτήρων. Για μένα, μια σκηνή λειτουργεί σωστά όταν ο διάλογος σε ταξιδεύει κάπου χωρίς να το περιμένεις, όπως στην αρχική σκηνή μεταξύ των δύο γυναικών, όταν νομίζεις ότι δεν γνωρίζονται και πως το κραγιόν είναι ένα ουδέτερο αντικείμενο, μέχρι που συνειδητοποιείς ότι κάτι άλλο συμβαίνει. Αν ο διάλογος σου μαγνητίζει το ενδιαφέρον, μπορείς να χτίσεις μια κατάσταση. Λατρεύω να υπάρχει μια ανατροπή στη σκηνή, που να οδηγεί το κοινό σε διαφορετικές κατευθύνσεις, τελείως απροσδόκητα.
-Επομένως, σας αρέσει η δομή της κωμωδίας...
-Ναι, πρόκειται για τη δομή της κωμωδίας με την έκπληξη της ανατροπής.
-Το τέλος δεν φαίνεται να είναι ευχάριστο.
-Δεν είναι ευχάριστο, αλλά ούτε και δυσάρεστο. Προτιμώ το ανοιχτό τέλος για τέτοιου είδους χαρακτήρες. Η τελευταία λέξη του Μπρούνο είναι «ποτέ δεν ξέρεις». Δεν μου αρέσει το εσκεμμένα σκοτεινό και μελαγχολικό τέλος...
(Πηγή: δελτίο τύπου)