(Ελεύθερος ωραρίου)
του Laurent Cantet
Γαλλία, 1993. Ο Jean-Claude Romand ζει εδώ και 18 χρόνια μια διπλή ζωή. Οικογένεια και φίλοι γνωρίζουν ότι εργάζεται στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Όμως αυτός εν ώρα εργασίας περιπλανιέται στις Γαλλικές ’λπεις. Στον κίνδυνο να αποκαλυφθεί η αλήθεια, θα δώσει τέλος στο θέατρο: θα δολοφονήσει την οικογένεια του.
Γαλλία, 2001. Ο 40χρονος σκηνοθέτης Laurent Cantet γυρίζει την ταινία L' Emploi du Temps (Ελεύθερος ωραρίου). Η προηγούμενη του Ressources humaines/ Ο Ανθρώπινος Παράγοντας προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το1999: σ' αυτήν επικεντρόταν στον χώρο ενός εργοστασίου και στο πως οι εργασιακές σχέσεις επιδρούν στις οικογενειακές. "Υπάρχει μία θρησκεία της εργασίας που μας περιβάλλει" δηλώνει, "είμαστε όλοι διαποτισμένοι από την ιδέα ότι είναι ντροπή να μην έχεις δουλειά".
Ο ήρωας στην ταινία L' Emploi du Temps ως ένας άλλος Ripley ζει μέσα στο ψέμα του. Ο Βενσάν, σύμβουλος επιχειρήσεων, δεν τολμά να ομολογήσει στη γυναίκα του και τους φίλους του ότι έχει απολυθεί. Περνάει τις μέρες του στους δρόμους, φτιάχνοντας φανταστικά πλάνα εργασίας κι επισκεπτόμενος μόνο τα Σαββατοκύριακα την οικογένειά του. Οικοδομώντας έναν ψεύτικο κόσμο γύρω του, το να επινοεί ένα νέο πλάνο εργασίας αποτελεί πλέον τη μοναδική δουλειά του. Εμπνεόμενος ελεύθερα από την περίπτωση του Ζαν-Κλοντ Ρομάν, ο οποίος επί 20 χρόνια έλεγε ψέματα ότι δούλευε στην Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, ο Laurent Cantet σχεδιάζει το πορτρέτο ενός μυθομανούς, ο οποίος είναι θύμα των σύγχρονων κοινωνικών μύθων περί επιτυχίας και των αλλοτριωτικών σχέσεων εργασίας.
Ο Laurent Cantet περιγράφει την σχέση της ταινίας του με την περίπτωση του Ζαν-Κλοντ Ρομάν: "Ο Ρομάν διέκοψε τις σπουδές του στο δεύτερο έτος της ιατρικής χωρίς να ενημερώσει την οικογένειά του. Μετά για 18 περίπου χρόνια άφησε όλους να πιστέψουν ότι εργάζεται ως ερευνητής στην Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας. Όταν αποκαλύφθηκε το ψέμα του, σκότωσε ολόκληρη την οικογένειά του. Είναι ένας αρκετά παράδοξος τρόπος επινόησης μιας ψεύτικης εργασίας απ' όπου υιοθέτησα κάποια στοιχεία, όπως το να κλέβεις χρήματα από τους συγγενείς σου. Όλη όμως η υπόλοιπη ταινία δεν σχετίζεται με αυτή την ιστορία, το ψέμα δεν λειτουργεί ως προστατευτικό κάλυμμα και ο πρωταγωνιστής δεν είναι ψυχοπαθής".
Αξίζει να αναφερθεί άλλη μια ενδιαφέρουσα πτυχή της ταινίας. Στις άσκοπες περιπλανήσεις του ο Βενσάν συναντά έναν άνθρωπο του υποκόσμου, έναν λαθρέμπορο. Εντυπωσιάζεται απο την προσωπικότητα του και γρήγορα γίνεται συνεργάτης του στο λαθρεμπόριο. Τον χαρακτήρα του λαθρέμπορου υποδύεται ο Serge Livrozet. Γιος αγνώστου πατρός και μιας πόρνης, ο Livrozet έχει ένα περιπετείωδη βίο: βρέθηκε πολλές φορές στην παρανομία και θήτευσε στις Γαλλικές φυλακές παραπάνω από μια φορά. Συμμετείχε στον Μάη του 68 και ήταν ένας από τους πρώτους που κατέλαβαν την Σορβόννη. Πήρε το απολυτήριο λυκείου μέσα στις φυλακές. Γνωρίστηκε με τον Γάλλο διανοούμενο Μισέλ Φουκώ. Έγραψε το βιβλίο Από την φυλακή στην εξέγερση. Είναι ένας μαχόμενος αναρχικός. Στην βιογραφία του σημειώνει: "Στα 14, όταν ξεκίνησα να δουλεύω, μου είπαν ότι θα έπρεπε να γίνω υδραυλικός. Από εκείνη την μέρα κατάλαβα ότι καταδικάστηκα ισόβια να εργάζομαι".
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΩΡΑΡΙΟΥ (L' EMPLOI DU TEMPS) (2001)
Σκηνοθεσία: Laurent Cantet
Σενάριο: Laurent Cantet, Robin Campillo
Φωτογραφία: Pierre Milon
Μουσική: Jocelyn Pook
Ερμηνείες: Aurelien Recoing, Karin Viard, Serge Livrozet
Παραγωγή: Haut et Court
Βραβεία - Συμμετοχές: Χρυσό Λιοντάρι στο τμήμα "Κινηματογράφος του σήμερα" στο Φεστιβάλ Βενετίας 2001, Χρυσή Λύκαινα στο Φεστιβάλ Μόντρεαλ 2001, Βραβείο κοινού και Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ του Μπελφόρ 2001.
Διάρκεια: 132
Έγχρωμη