του Patrice Chéreau
(δηλώσεις για την ταινία)
ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ
Όταν η συν -σεναριογράφος μου Anne-Luise Trividic και εγώ διαβάσαμε την συλλογή διηγημάτων Love in Blue Time (του Hamif Kureishi) μας άρεσε ένα πολύ όμορφο διήγημα με τίτλο Nightlight. Ήταν σαν ένα αίνιγμα - και στο τέλος θέλαμε να μάθουμε τι θα γίνει μετά. Έτσι αν και αρχικά εμπνεύστηκα από την νουβέλα Intimacy αργότερα την έβαλα στην άκρη και άντλησα έμπνευση από τα διηγήματα.
Δεν με ενδιέφερε τόσο πολύ η κρίση της μέσης ηλικίας ενός άνδρα. Γευματίζαμε με τον Hanif και μου είπε "Πήρες ένα μυθιστόρημα που αφορούσε ένα άνδρα και το έκανες ταινία για μία γυναίκα". Η γυναίκα, η Claire, δεν υπήρχε στο Intimacy και στο διήγημα ήταν ένας μύθος.
Κοιτάζω μ' ένα κριτικό βλέμμα τους άνδρες στη ταινία: κάνουν όλα τα λάθη δυνατά σε μία σχέση. Κάποιος στο φεστιβάλ του Βερολίνου είπε ότι η Claire συμπεριφέρεται σαν άνδρας, αυτό δεν περιγράφει όλη την αλήθεια. Έχει το θάρρος να δρα. Οι άνδρες γενικά είναι πιο ευάλωτοι. Η Marianne Faithfull μου είπε ότι δείχνει πως είναι οι άνδρες: εύθραυστοι. Ο Jay δένεται πολύ γρήγορα, ερωτεύεται γρήγορα. Όμως για τη Claire το σημαντικό είναι η επιβίωση. Στο τέλος της ταινίας έχουν σώσει ο ένας την ζωή του άλλου και έχουν εξελιχθεί.
Είναι το πιο όμορφο πράγμα που μπορείς να δείξεις σε μια ταινία: οι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν.
ΤΟ ΣΕΞ ΚΑΙ ΟΙ ΗΘΟΠΟΙΟΙ
Ο λόγος που οι σκηνές σεξ είναι ασυνήθιστες είναι γιατί κάναμε γι' αυτές πρόβες όπως γίνεται για τις σκηνές διαλόγου. Δώσαμε στους ηθοποιούς χρόνο για να εξοικειωθούν με την σκηνή.
Οι σκηνές ήταν πλήρως καταγεγραμμένες -και το ζήτημα ήταν να μην σταματάμε την στιγμή που συνήθως οι ταινίες σταματούν, προτείνοντας μια έλλειψη (στην αφήγηση). Αν σταματούσαμε θα ήταν άλλη μια συνηθισμένη σκηνή σεξ. Όμως τώρα βλέπουμε τις δύσκολες προσπάθειες δύο σωμάτων να ενωθούν όταν αυτά τα πρόσωπα δεν γνωρίζονται μεταξύ τους.
Το σχέδιο με την σεναριογράφο μου ήταν να περιγράψουμε την σκηνή στο σενάριο μέχρι την κορύφωση της, μέχρι οι ήρωες να ολοκληρώσουν. Φυσικά πολλοί ηθοποιοί δεν θα μπορούσαν να τα βγάλουν πέρα μ' αυτές τις σκηνές. Υπήρχαν ηθοποιοί που ήθελαν τον ρόλο αλλά αρνιόταν να τον ακολουθήσουν μέχρι το τέλος
Υπήρχαν ηθοποιοί που ήθελαν να υποδυθούν τους ρόλους. Ηθοποιοί που ίσως συμφωνούσαν στη αρχή, αλλά όμως άλλαζαν άποψη, στο πλατό ή ηθοποιοί που ήταν πολύ ευτυχισμένοι αν έχαναν τον ρόλο.
Στις πρόβες με τον Mark (Rylance) και την Kerry (Fox) έθεσα κάποιους κανόνες. Ο πρώτος: το ζήτημα ήταν να μην δείξουμε κάτι συγκεκριμένο αλλά και να μην κρύψουμε κάτι. Δεύτερο: δεν θα χρησιμοποιούσα κάμερα στο χέρι καθώς αυτή θα έδινε έναν ηδονοβλεπτικό χαρακτήρα και οι ηθοποιοί δεν θα ήταν δυνατόν να κρυφτούν απ' αυτήν. Και ο τρίτος κανόνας ήταν να κάνουμε πρόβες.
Οι ηθοποιοί δεν αυτοσχεδίασαν σ' αυτές τις σκηνές: κάθε χειρονομία που κάνουν συζητήθηκε και ήξεραν επακριβώς που βρισκόταν η κάμερα -ένα ζήτημα σεβασμού - έτσι που μπορούσαν να κρύψουν σημεία από το σώμα τους, αν ήθελαν.
ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ
Ήθελα τον Gary Oldman για την ταινία, όμως αυτός δεν ήθελε να κάνει τις σκηνές σεξ. Ωστόσο με βοήθησε πολύ: μου έδειξε το Old Kent Road, Peckham και τα λοιπά. Και μετά βγήκα εγώ και ανακάλυψα το New Cross μόνος μου (σ.τ.μ. περιοχές του Λονδίνου). Επιπλέον είχα για την ταινία ένα σπουδαίο υπεύθυνο για τις τοποθεσίες.
ΕΝΟΧΕΣ ΑΠΟΛΑΥΣΕΙΣ
Αυτό που συμβαίνει μ' εμένα, είναι ότι ορισμένες φορές παρακολουθώ μια ταινία και αν υπάρχει στην ιστορία κάτι που μ' ενδιαφέρει ή μ' ελκύει, τότε ακολουθώ την ταινία, την επεξεργάζομαι, προσπαθώντας να σκεφτώ πώς θα ήταν αυτή αν την είχα σκηνοθετήσει εγώ. Νομίζω ότι η πρώτη, σχετική μ' αυτό, ανάμνηση που έχω είναι η ταινία του Travolta Stayin' Alive. Είναι η συνέχεια του Saturday Night Fever. Είναι κακή, όμως υπάρχει κάτι ενδιαφέρον σ' αυτόν τον άνδρα που θέλει να γίνει ο καλύτερος χορευτής. Υπάρχει μια καλή ιδέα σ' αυτήν. Και τώρα δεν μπορώ ούτε να θυμηθώ ποια είναι η καλή ιδέα.
Μια άλλη ταινία που συνέχεια σκέπτομαι ότι θα αρέσω να σκηνοθετήσω είναι ο Gladiator. Yπάρχει μια όμορφη ιδέα σ' αυτήν. Η απεικόνιση της Ρώμης είναι τόσο ακαδημαϊκή. Δεν μ' άρεσε -όμως η ιστορία είναι τόσο ενδιαφέρουσα που σκέφτηκα ότι θα έπρεπε να την κάνω εγώ.
Η αληθινή ένοχη απόλαυση μου υπήρξε η σκηνοθεσία του Intimite. [Κατά τη διάρκεια της] είχα πολύ απόλαυση και αισθάνθηκα αληθινά ένοχος
[Αποσπάσματα από δηλώσεις του σκηνοθέτη στο Sight & Sound /July 2001 & Film Comment Sept /Oct 01]