(Ραγισμένες Αγκαλιές)
του Pedro Almodóvar
(οι δηλώσεις του σκηνοθέτη)

Ο ΤΙΤΛΟΣ
Οι δύο πρωταγωνιστές, που έχουν βρει καταφύγιο σε ένα bungalow στη Famara Beach, σε μια βουνοπλαγιά αγναντεύοντας τη θάλασσα, είναι ξαπλωμένοι αγκαλιά σε έναν καναπέ. Βλέπουν σε μια μικρή τηλεόραση το "Ταξίδι στην Ιταλία" του Ροσελίνι. Η ταινία αυτή μιλά για την κατάρρευση του αμερικανικού γάμου- το ζευγάρι υποδύονται η Ίνγκριντ Μπέργκμαν και ο Τζορτζ Σάντερς- στη διάρκεια ενός ταξιδιού στην Ιταλία. Στην οθόνη βλέπουμε τη σκηνή όπου οι πρωταγωνιστές επισκέπτονται κάποιες ανασκαφές στην Πομπηία, τη στιγμή που οι εργάτες προσεκτικά ξεθάβουν τα ερείπια της αρχαίας πόλης, που καταστράφηκε από την έκρηξη του Βεζούβιου 2.000 χρόνια πριν. Το ζευγάρι γίνονται μάρτυρες του γεγονότος ότι οι εργάτες βρίσκουν εκεί τα σώματα ενός άνδρα και μιας γυναίκας μαζί ("ίσως σύζυγοι", λέει ο αρχαιολόγος), τα οποία η λάβα "απαθανάτισε" ενώ αυτοί κοιμόνταν. Η εικόνα είναι ένα σοκ για την Ίνγκριντ Μπέργκμαν που απομακρύνεται λίγα βήματα, εμφανώς ταραγμένη. Η αθάνατη αγάπη του ζεύγους χιλιάδες χρόνια πριν την κάνει να σκεφτεί τη φθορά και τη μιδαμινότητα του δικού της γάμου. Και δεν μπορεί να συγκρατήσει τα δάκρυά της.
Είναι μια απλή σκηνή, καθόλου "ρητορική", αλλά άμεση και βαθιά συγκινητική. Αφού την βλέπει στην τηλεόραση, η Λένα (Πενέλοπε Κρουζ) κρύβει το πρόσωπό της στο στήθος του εραστή της, Ματέο (Λουί Ομάρ), τόσο συγκινημένη όσο και η Ίνγκριντ Μπέργκμαν, παρόλου που, σε αντίθεση με εκείνη, η Λένα αγκαλιάζεται σταθερά από το άτομο που αγαπά.
Σκέφτεται ότι θα ήθελε να πεθάνει κάπως έτσι, τυλιγμένη σε μια "αιώνια αγκαλιά" με τον Ματέο. Εκείνος μαντεύει τον διακαή πόθο της. Σηκώνεται από τον καναπέ, στήνει την φωτογραφική του μηχανή και τη ρυθμίζει στην αυτόματη λειτουργία. Γυρίζει πίσω, δίπλα στη Λένα, την αγκαλιάζει σφιχτά και κοιτούν κι οι δυο την κάμερα ώσπου το φλας απαθανατίζει την αγκαλιά τους, όπως η λάβα από το ηφαίστειο στο φιλμ του Ροσελίνι.
Όμως, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στην ιταλική ταινία, αυτή δεν θα είναι μια "αιώνια αγκαλιά". Κάποιες εβδομάδες αργότερα, κάποιος θα σκίσει αυτή τη φωτογραφία μαζί με πολλές άλλες...

ΤΑ ΓΥΡΙΣΜΑΤΑ
Οι πρωταγωνιστές των "Ραγισμένων Αγκαλιών" γυρίζουν μια κωμωδία με τίτλο "Girls and Suitcases". Ο Ματέο Μπλάνκο (Λουί Ομάρ) είναι ο σκηνοθέτης και η Λένα Ριβέρο (Πενέλοπε Κρουζ) η πρωταγωνίστρια. Η Τζούντιτ Γκαρθία (Μπλάνκα Πορτίγιο) είναι η διευθύντρια παραγωγής και ο Ερνέστο Μαρτέλ (Χοσέ Λουί Γκόμεζ), ο εραστής της Λένα, είναι ο παραγωγός. Ο Ερνέστο Μαρτέλ Τζούνιορ είναι υπεύθυνος για το γύρισμα του "making of".
Ο Ματέο ερωτεύεται τη Λένα από την πρώτη στιγμή που τη βλέπει μπροστά του, και το ίδιο συμβαίνει και στη Λένα (παρόλο που ζει με τον Μαρτέλ, ο οποίος είναι τρελά ερωτευμένος μαζί της). Χρόνια πριν, η Τζούντιτ είχε μια ερωτική σχέση με τον Ματέο και ακόμη δεν το έχει ξεπεράσει, παρόλο που αυτό δεν την αποτρέπει από το να δουλεύει μαζί του, όντας μάλιστα το "δεξί του χέρι". Ο Ερνέστο είναι μεσίτης (από τη γενιά του οικονομικού boom της δεκαετίας του '80) με πολλά λεφτά και ελάχιστους δισταγμούς. Δεν είναι παραγωγός, όμως αναλαμβάνει την παραγωγή της ταινίας του Ματέο στην προσπάθειά του να είναι κοντά στην Λένα. Ο γιος του, που έχει το ίδιο όνομα με τον πατέρα του, είναι ένας νεαρός που αγαπά το σινεμά και... τους άντρες, ιδιαίτερα τον Ματέο. Ο μπαμπάς του τού αναθέτει να κάνει ένα ντοκιμαντέρ για το Girls and Suitcases", κάτι σαν "making of", έτσι ώστε με αυτό τον τρόπο να κατασκοπεύει τη Λένα. Το μοναδικό του πρόβλημα δεν είναι ηθικό, είναι τεχνικής φύσεως. Τα πρώτα βίντεο έχουν χάλια ήχο. Έτσι ο πατέρας αυτοσχεδιάζει και κάνει χρήση του ντουμπλαρίσματος, προσλαμβάνοντας κάποιον που μπορεί να διαβάζει τα χείλη.
Όλα τα παραπάνω στοιχεία θα μπορούσαν να συνθέτουν μια κωμωδία, όμως οι "Ραγισμένες Αγκαλιές" είναι ένα δράμα με πολλά σκοτεινά σημεία, κάπως σαν θρίλερ της δεκαετίας του '50.
Μου αρέσει η ιδέα ότι αυτό το "making of" είναι μια παράλληλη αφήγηση στην πρωτότυπη ιστορία. Πάντα ονειρευόμουν να κάνω μια ταινία, της οποίας η ιστορία μπορεί να ειδωθεί μέσω ενός "making of". Αυτό αποκαλύπτει όχι μόνο τα τεχνικά μυστικά, αλλά επίσης τα μυστικά των ανθρώπων που είναι υπεύθυνοι για το "μαγείρεμα" και τον συντονισμό της μυθοπλασίας. Κάνει αυτούς που είναι υπεύθυνοι για την ιστορία, κομμάτι της ιστορίας.

"GIRLS AND SUITCASES"
Δεν αρνούμαι ότι το "Girls and Suitcases" είναι ελεύθερα βασισμένο στις "Γυναίκες στα Πρόθυρα Νευρικής Κρίσης". Δεν είναι όμως ένας φόρος τιμής καθαυτός, ελπίζω ότι κανείς δεν θα το ερμηνεύσει κάπως έτσι.
Όταν έγραφα το σενάριο, αποφάσισα ότι ο Ματέο Μπλάνκο (Λουί Ομάρ) θα γύριζε μια κωμωδία, επειδή είναι το αντίθετο είδος του δράματος, που ζουν οι πρωταγωνιστές.
Χρειαζόμουν μόνο τρεις ή τέσσερις σκηνές για το "Girls and Suitcases" ως background στην κύρια ιστορία και σκέφτηκα ότι το καλύτερο πράγμα ήταν να διασκευάσω ένα δικό μου υλικό, ώστε να μπορώ να κινηθώ με απόλυτη ελευθερία. Γι' αυτό και επέλεξα ως αφορμή τις "Γυναίκες στα Πρόθυρα Νευρικής Κρίσης".
Σε αυτή τη νέα βερσιόν της παλιάς ταινίας, που γύρισα πριν μια 20ετία, η Πίνα δεν είναι μια "διασκευή" του ρόλου που είχε υποδυθεί η Κάρμεν Μάουρα, αλλά περισσότερο του ρόλου της φίλης της Καντέλα, που ήταν μοντέλο. Επίσης ο χαρακτήρας αυτός έχει επιρροές από τη Χόλι Γκολάιτλι του "Breakfast at Tiffany's", την πιο μοντέρνα ηρωίδα του σινεμά και της αμερικανικής λογοτεχνίας, αν και το χτένισμα μοιάζει με αυτό μιας άλλης ηρωίδας που υποδύθηκε η Όντρεϊ Χέπμπορν, της Σαμπρίνα.
Οι περισσότεροι από τους γυναικείους ρόλους που έχω στις ταινίες μου είναι ένας συνδυασμός της μητέρας μου και των γειτονισσών της στη La Mancha, μαζί με τη Χόλι Γκολάιτλι, την Τζουλιέτα Μασίνα του "La Strada" και τη Σίρλεϊ ΜακΛέιν των "Some Came Running" και "The Apartment".

ΠΑΝΩ -ΚΑΤΩ
Η σκάλα είναι μια πραγματική κινηματογραφική φιγούρα. Υποβάλλει την ιδέα του εκτοπίσματος, και η κίνηση είναι αυτή που διαφοροποιεί το σινεμά από τη φωτογραφία. Θυμάμαι την σκάλα απ' όπου η έγκυος Τζιν Τίρνεϊ πέφτει στο "Leave Her to Heaven", μαζί με το "El", του Λουί Μπουνιουέλ, την καλύτερη ταινία για την τρέλα της ζήλιας.
Θυμάμαι τον Ρίτσαρντ Γουίντμαρκ να δένει μια παράλυτη γυναίκα στο καρότσι της με ένα τηλεφωνικό καλώδιο και να την σπρώχνει από την κορυφή μιας σκάλας, επειδή εκείνη αρνήθηκε να αποκαλύψει το μέρος που βρίσκεται ο γιος της, στο "Kiss of Death" του Χένρι Χαθαγουέι. Ένα τρομακτικό θρίλερ και ένας τρομακτικός Ρίτσαρντ Γουίντμαρκ.
Τα σκαλοπάτια στο "Θωρηκτό Ποτέμκιν" του Αϊζενστάιν είναι η κορωνίδα όλων, αναμφίβολα, η πιο εντυπωσιακή σκηνή με σκαλοπάτια που μας έχει δώσει ποτέ το σινεμά. Ο φόρος τιμής επίσης του Μπράιαν ντε Πάλμα στους "Αδιάφθορους" είναι επίσης αξιομνημόνευτος.
Και η οπερετική μεγαλοπρέπεια της τελευταίας σκηνής του "Νονού 3" ή η μεγάλη κόκκινη σκάλα πάνω στην οποία η Βίβιαν Λι χάνει το μωρό της στο "Όσα Παίρνει ο Άνεμος". Ή ο Νόρμαν Μπέιτς και η Μπέιμπι Τζέιν (ο Άντονι Πέρκινς και η Μπέτι Ντέιβις στα φιλμ "Psycho" και "What Ever Happened to Baby Jane?" αντίστοιχα), δύο θανατηφόροι χαρακτήρες αν τους δεις στην κορυφή μιας σκάλας.
Χωρίς να έχω σκοπό να συγκρίνω τον εαυτό μου με όλους τους παραπάνω, νιώθω πολύ περήφανος για τη σκηνή της σκάλας στις "Ραγισμένες Αγκαλιές", μια σκηνή που παίζει αποφασιστικό ρόλο στην πλοκή.

(πηγή σημειώσεις για την παραγωγή)