(Ενώπιον Θεών και Ανθρώπων)
του Xavier Beauvois
Το 1996, η απαγωγή και δολοφονία εφτά μοναχών που ζούσαν στο χωριό Τίμπιριν της Αλγερίας, ήταν το αποκορύφωμα της βίας και της αγριότητας που είχε ξεσπάσει λόγω της αντιπαράθεσης της κυβέρνησης και των εξτρεμιστικών τρομοκρατικών οργανώσεων που θέλανε να τη συντρίψουν. Η εξαφάνιση των μοναχών- που βρεθήκανε στη μέση αυτής της αντιπαράθεσης- είχε τεράστια επίδραση στις κυβερνήσεις, τις θρησκευτικές κοινότητες και τη διεθνή κοινή γνώμη. Η ταυτότητα των δολοφόνων και οι ακριβείς συνθήκες της δολοφονίας παραμένουν ένα μυστήριο έως και σήμερα.
Την υπόθεση ανέλαβαν τα γαλλικά δικαστήρια το 2003. Ορισμένα έγγραφα αποκαλύφθηκαν μόλις πρόσφατα. Στους επερχόμενους μήνες ενδέχεται να γίνουν νέες αποκαλύψεις που θα φωτίσουν επιτέλους την αλήθεια.
Το Ενώπιων Θεών κι Ανθρώπων (Des hommes et des dieux) του Ξαβιέ Μποβουά (Xavier Beauvois), έχει ως πηγή έμπνευσης την τραγωδία στο αλγερινό χωριό. Εξερευνεί τους τελευταίους μήνες της ζωής αυτής της μικρής κοινότητας χριστιανών σε μουσουλμανικό έδαφος. Η ταινία δείχνει περισσότερο ενδιαφέρον στο πνεύμα των γεγονότων, και τι διακινδυνευόταν στη ζωή τους, παρά στην ακριβή εξιστόρηση των γεγονότων.
Η ιστορία ξεκινά λίγες εβδομάδες πριν οι τρομοκράτες εκδώσουν τελεσίγραφο, προς όλους τους ξένους να εγκαταλείψουν τη χώρα. Μια οπλισμένη ομάδα τρομοκρατών μάλιστα εισέβαλε στο μοναστήρι την παραμονή των Χριστουγέννων. Το δίλημμα των μοναχών είναι ξεκάθαρο: να μείνουν ή να φύγουν; Η απόφαση θα πρέπει να είναι ομόφωνη. Η κάθε απόφαση όμως για εκείνους έχει και τις αντίστοιχες συνέπειες. Όταν θα αρνηθούν την προστασία του στρατού, η κυβέρνηση τους ζητά να επιστρέψουν στη Γαλλία.
Ο κάθε μοναχός θα πάρει την απόφαση του εκτιμώντας τους ανθρώπινους, πολιτικούς και θρησκευτικούς κινδύνους κι αναζητώντας την απάντηση μέσα από τα βάθη της ψυχής και της συνείδησης του. Αυτή η ένταση συνοδεύει την πρακτική και μυστική καθημερινότητα της κοινότητας: οι δεσμοί τους με τους ντόπιους, το πνεύμα ειρήνης και φιλευσπλαχνίας, είναι οι τρόποι με τους οποίους προσπαθούν να καταπολεμήσουν τη βία που κατατρώει τη χώρα.
Το Ενώπιον Θεών κι Ανθρώπων, είναι ο μάρτυρας της αφοσίωσης των μοναχών στο να μεταδώσουν το μήνυμα της ειρήνης στους μουσουλμάνους αδελφούς τους: στην πιθανότητα ύπαρξης αδελφικού και πνευματικού κοινού εδάφους μεταξύ του χριστιανισμού και του ισλαμισμού.
Οι μοναχοί αποκαλούσαν το στρατό «οι αδελφοί της πεδιάδας» και τους τρομοκράτες «οι αδελφοί των βουνών». Κάθε άλλο παρά αδαείς, γνώριζαν πολύ καλά ότι ήταν ανάμεσα σε δύο πλευρές με διφορούμενες θέσεις.
Η ταινία του Μποβουά υιοθετεί την οπτική γωνία των μοναχών και τους ρυθμούς ζωής στο Κιστερκιανό μοναστήρι. Η ζωή της κυλά σύμφωνα με τη Βίβλο, τον Κανόνα του Αγίου Βενέδικτου (γράφτηκε τον 7ο αιώνα) και τα απομνημονεύματα των πατέρων της μοναχικής ζωής.
Χρησιμοποιεί τις παραδοσιακές μορφές μοναστικής προσευχής. Η «λειτουργία των ωρών» , είναι μια ομαδική προσευχή βασισμένη σε ψαλμωδίες, που γίνεται σε παρεκκλήσι εφτά φορές την ημέρα. Το τραγούδι είναι αναπόσπαστο κομμάτι της προσευχής και του ρυθμού της Κιστερκιανής ζωής. Οι μοναχοί τραγουδούν με μια φωνή για να εισέλθουν στην κοινωνία με την Ανάσα της Ζωής. Ομόφωνα, ενώνονται ως ένας.
Οι Κιστερκιανοί μοναχοί προτιμούν τη σιωπή – το οποίο είναι και κανόνας- κατή τη μεγαλύτερη διάρκεια της ημέρας. Αλλά η ζωή τους χτίζεται με βάση τη διδασκαλία του ηγουμένου, και ομαδικές ανταλλαγές γνωστές ως «κεφάλαια». Όλες οι αποφάσεις παίρνονται με ψηφοφορία, αφού έχουν γίνει συζητήσεις του καθενός με τον ηγούμενο.
(πηγή δελτίο τύπου )