(Χιόνι)
της Aida Begic
snow1.jpg
Βοσνία 1997. Τέσσερις νέες γυναίκες, δύο γριές, τέσσερα κορίτσια, ένας ηλικιωμένος άντρας κι ένα αγόρι ζουν στο κατεστραμμένο απ’τον πόλεμο χωριό Σλάβνο. Πολλά μέλη των οικογενειών τους έχουν σκοτωθεί και οι σοροί τους δεν έχουν βρεθεί. Διατηρώντας ζωντανή την παρουσία των αγαπημένων τους που χάθηκαν, οι γυναίκες έχουν δημιουργήσει έναν πολύ ιδιαίτερο κόσμο στον οποίο οι απόντες είναι εντούτοις παρόντες. Το Σλάβνο είναι ξεκομμένο απ’τον υπόλοιπο κόσμο, όμως το πρώτο χιόνι απειλεί με ολοκληρωτική απομόνωση. Δύο επιχειρηματίες επισκέπτονται αναπάντεχα το χωριό, ζητώντας απ’τους κατοίκους να το εγκαταλείψουν έναντι αμοιβής. Οι ντόπιοι βρίσκονται απέναντι σ’ ένα δίλημμα: να δεχτούν αυτή την προσφορά που θα τους σώσει τη ζωή αλλά θα διαλύσει την ψυχή τους; Μια ξαφνική καταιγίδα παγιδεύει τους επιχειρηματίες στο Σλάβνο και τους αναγκάζει να αντιμετωπίσουν ένα τεράστιο πρόβλημα: την αλήθεια.
snow3.jpgΗ σκηνοθέτις Aida Begic σημειώνει σχετικά με την ταινία της: "Ο πόλεμος είναι από τις πιο τραγικές καταστάσεις που μπορεί κάποιος να βιώσει, λόγω της συνεχούς εγγύτητας του θανάτου. Αν ο θάνατος είναι παρών και κατά τη διάρκεια της ειρήνης, τότε η ειρήνη συνεχίζει να είναι το ίδιο τραγική με τον πόλεμο. Μάλιστα, μερικές φορές τις περιόδους που επικρατεί ειρήνη, οι καταστάσεις είναι πιο περίπλοκες. Ο ματεριαλισμός πολύ γρήγορα παίρνει τα ηνία και αρχίζουμε να ξεχνάμε τις ουσιαστικές αλήθειες που μας δίδαξε ο πόλεμος. Κι όμως, το παρελθόν δεν μπορεί να ξεχαστεί και το μέλλον δεν μπορεί να εξαγνίσει το παρελθόν. Το να ζει ένας λαός μέσα σε μια αυταπάτη, δε τον βοηθάει να εισέλθει στην ενωμένη Ευρώπη, γιατί το ψέμα εξαπλώνεται και κατασπαράζει οτιδήποτε ζωντανό.
Η σχέση ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο, την ειρήνη και τον πόλεμο, το παρελθόν και το παρόν δημιουργεί παραλογισμούς στη ζωή των ανθρώπων της χώρας μου. Εγείρει πολλά ερωτήματα, αλλά δεν προσφέρει καμιά απάντηση. Ο πόνος κι η χαρά, η αγάπη και το μίσος, η φιλοσοφία της ανατολής και της δύσης συνυπάρχουν και πολλές φορές αλληλοσυγκρούονται. Όλα αυτά καθιστούν τη χώρα μου και τους ανθρώπους της πολύ ιδιαίτερους, αλλά δεν είναι πάντα εύκολο να βρουν μια διέξοδο από την μεταπολεμική σύγχυση και αδικία. Δεν είναι εύκολο να κάνουν όνειρα και να πιστέψουν ότι μπορούν να πραγματοποιηθούν.
snow2.jpgΟι κάτοικοι του Σλάβνο βρίσκουν τη δύναμη να αντισταθούν και να ονειρευτούν, ακόμα κι αν πολλές φορές τα όνειρά τους είναι εφιάλτες. Η ελευθερία είναι μια επιλογή και θα παλέψουν γι’ αυτή! Αν φανταστούμε ένα ερειπωμένο χωριό γεμάτο όμορφα λουλούδια, λαχταριστά φρούτα και καθαρό νερό, τότε θα καταλάβουμε την ουσία της αισθητικής αρμονίας, που καταδεικνύει ότι η σύνθεση είναι πολύ πιο ισχυρή από την αποσύνθεση.
Σήμερα, ακούγεται ρομαντικό ότι αξίζει να αγωνιζόμαστε για την αλήθεια και την ελευθερία. Αλλά ίσως θα έπρεπε να θυμηθούμε ξανά αυτές τις αξίες. Κι αν η τέχνη δεν είναι εκεί για να μας το θυμίζει, τότε ποιος θα το κάνει;"

(πηγή σημειώσεις για την παραγωγή και δελτίο τύπου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης)