(Ο άνθρωπος δεν είναι πουλί)
του Dušan Makavejev
Ο Γιαν Ρουντίνσκι, ευυπόληπτος μηχανικός, έρχεται από την πρωτεύουσα σε μια επαρχιακή πόλη, για να εκσυγχρονίσει ένα εργοστάσιο, κουβαλώντας μαζί του, όχι μόνο την τεχνογνωσία, αλλά και τα προσωπικά του αδιέξοδα. Θα ζήσει μια θνησιγενή ερωτικά σχέση με μια όμορφη κομμώτρια, κόρη του σπιτονοικοκύρη του, η οποία επιθυμεί διακαώς να ξεφύγει από το μίζερο επαρχιακό περιβάλλον στο οποίο ζει, βρίσκοντας τελικά αυτό που ψάχνει στην αγκαλιά ενός φορτηγατζή. Την ίδια στιγμή, ο «σταχανοβίτης» εργάτης Μπαρμπούλοβιτς δεν μπορεί να απολαύσει την παράνομη ερωτική του ζωή, καθώς η γυναίκα του ανακαλύπτει την ερωμένη του και τον σέρνει στην αστυνομία. Ένας υπνωτιστής προσπαθεί να πείσει τους χωρικούς ότι μπορούν να πετάξουν, ενώ η άφιξη και οι παραστάσεις ενός πλανόδιου τσίρκου, θα ανοίξουν όντως μια πόρτα διαφυγής προς τον ουρανό και τα πράγματα θα πάρουν μια απρόσμενη τροπή...
Η πρώτη ταινία του Ντούσαν Μακαβέγιεφ/ Dušan Makavejev, Ο άνθρωπος δεν είναι πουλί/Covek nije tica, δεν περιέχει μονάχα τολμηρά ιδεολογικά ερεθίσματα, αλλά εντυπωσιάζει επίσης με την αφηγηματική της πληρότητα και τα εκφραστικά της μέσα. Έχοντας ως επίκεντρο της δράσης το εργοστάσιο, ο Μακαβέγιεφ συνδέει τα διάφορα επεισόδια της καθημερινής ζωής της μικρής επαρχιακής πόλης, με την εκκεντρική παρουσία του υπνωτιστή από τη μια μεριά και την παράσταση των τσιρκολάνων από την άλλη. Αυτός είναι και ο αφηγηματικός άξονας της ταινίας, το κεντρικό μοτίβο της οποίας ακροβατεί ανάμεσα στην ιδέα ότι ο άνθρωπος μπορεί να γίνει πουλί και να πετάξει και στην πεζή πραγματικότητα του καθήκοντος της οικοδόμησης της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Σαρκαστική, χλευαστική και με μια μοναδική αίσθηση ελευθερίας, η ταινία έπεσε ως «κεραυνός εν αιθρία» στο αρτηριοσκληρωτικό σινεμά της γειτονικής χώρας, προαναγγέλλοντας το μετέπειτα προκλητικό έργο του σκηνοθέτη-οπαδού των θεωριών του Βίλχελμ Ράιχ για την απελευθερωτική δύναμη και την επαναστατική ενέργεια του σεξ.
(δ.τ.)