(Η περιπέτεια)
του Michelangelo Antonioni
Μια παρέα μεγαλοαστών ξεκινά για κρουαζιέρα. Ανάμεσά τους και η Κλαούντια, που προέρχεται από κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Στη διάρκεια της κρουαζιέρας η παρέα αποβιβάζεται σ’ ένα ξερονήσι (στην ηφαιστειογενή βραχονησίδα Lisca Bianca στο Αρχιπέλαγος των Αιολίδων νήσων, βόρεια της Σικελίας), όπου η Άννα, φιλενάδα του αρχιτέκτονα Σάντρο και φίλη της Κλαούντια, ξαφνικά εξαφανίζεται. Το ανεξήγητο συμβάν επιδρά καταλυτικά στους υπόλοιπους και κυρίως στην Κλαούντια (υπέροχη η Μόνικα Βίττι) και στο Σάντρο, οι οποίοι αρχίζουν μια αβέβαιη και εύθραυστη σχέση.
Βασισμένη ολοκληρωτικά πάνω στο ρήγμα της απουσίας της Άννας, Η περιπέτεια παραμένει η πιο ακραία αισθητική πρόταση του Αντονιόνι και αποτελεί το πρώτο μέρος της «τριλογίας της αποξένωσης», μέσα από την οποία ο σκηνοθέτης ιχνηλατεί την εσωτερική έρημο του ανθρώπου, την αδυναμία επικοινωνίας και την αλλοτρίωση του ατόμου στη σύγχρονη βιομηχανική κοινωνία. Ο ιταλός δημιουργός απελευθερώνει τη δράση από την κυρίαρχη λογική του αίτιου-αιτιατού και προσδίδει στην κινηματογραφική αφήγηση μια ρηξικέλευθη χρονική διάσταση. Η ταινία κόβει εξαρχής τις γέφυρες με την παραδοσιακή ψυχολογική ανάλυση, τις κινηματογραφικές αφηγηματικές συμβάσεις, τους κανόνες δραματουργικής εξέλιξης μιας ιστορίας και διακινδυνεύει μια εξερεύνηση, χωρίς πυξίδα, άγνωστων εσωτερικών τοπίων. Κινηματογραφώντας τις συμπεριφορές σ’ ένα κλειστό, απομονωμένο και γυμνό περιβάλλον, το οποίο δεν είναι παρά αντανάκλαση του ψυχικού κενού των ηρώων, ουσιαστικά οδηγεί την ιστορία σ’ έναν αφηγηματικό γκρεμό. Στην ταινία αναδεικνύονται η αβεβαιότητα, η ανασφάλεια, το πρόσκαιρο και το διφορούμενο των ανθρώπινων σχέσεων. Η περιπέτεια, ταινία τραχιά, απειλητική και αφιλόξενη, πλημμυρισμένη από ηχηρές σιωπές, νεκρούς χρόνους και άδειους χώρους, κινηματογραφεί την έκλειψη των συναισθημάτων και το υπαρξιακό αδιέξοδο του σύγχρονου ανθρώπου. Το κοινό του Φεστιβάλ των Καννών δεν άντεξε την τολμηρότητα της αφήγησης και την αποδοκίμασε - σχεδόν κανιβαλικά - στη διάρκεια της προβολής της. Σήμερα τη συναντούμε, πολύ συχνά, στις διάφορες λίστες των καλύτερων ταινιών στην ιστορία του σινεμά, ενώ υπήρξε και μια από τις δεδηλωμένες επιρροές και αγάπες του Θόδωρου Αγγελόπουλου.
Η περιπέτεια / L’avventura (Ιταλία - Γαλλία, 1960). Σκηνοθεσία: Μικελάντζελο Αντονιόνι. Με τους: Gabriele Ferzetti, Monica Vitti, Lea Massari. Διάρκεια: 140’. Ασπρόμαυρη.
(δ.τ.)