(Οι ληστές του Οργκόζολο)
του Vittorio De Seta

Ο Μικέλε, ένας βοσκός στο Οργκόζολο της Σαρδηνίας, που ζει απομονωμένος με το κοπάδι του, κατηγορείται άδικα για τη δολοφονία ενός καραμπινιέρου. Παρ’ όλο που είναι αθώος, δεν παραδίδεται στην αστυνομία, γιατί ξέρει ότι δεν θα γίνει πιστευτός και θα πάει φυλακή. Αποφασίζει αμέσως μόλις μαθαίνει ότι τον αναζητούν, να κρυφτεί στα άγρια βουνά της περιοχής του, παίρνοντας μαζί το κοπάδι με τα πρόβατά του και τον μικρό του αδερφό που τον βοηθάει. Η φυγή του θεωρείται απόδειξη ενοχής από τις Αρχές, οι οποίες στέλνουν αποσπάσματα να τον κυνηγήσουν και να τον συλλάβουν. Αρχίζει μια περιπλάνηση σε δύσβατα, ξερά και απόκρημνα ορεινά τοπία, στη διάρκεια της οποίας, λόγω έλλειψης νερού και τροφής, ο Μικέλε χάνει όλα του τα πρόβατα, τα οποία δεν έχει καν ξεπληρώσει και είναι το μόνο του περιουσιακό στοιχείο. Στο τέλος, απεγνωσμένος και σε απόλυτο αδιέξοδο, κλέβει το κοπάδι κάποιου άλλου και γίνεται αυτό που δεν είναι και για το οποίο κατηγορείται: ληστής στο Οργκόζολο.
Από τους καλύτερους ντοκιμαντερίστες στην ιστορία του ιταλικού σινεμά, ο σικελός Βιτόριο ντε Σέτα, μ’ αυτή την απόλυτα προσωπική ταινία (παραγωγή-σκηνοθεσία-σενάριο-μοντάζ-φωτογραφία), περνά στο χώρο της μυθοπλασίας κερδίζοντας το βραβείο για την καλύτερη πρώτη ταινία στο Φεστιβάλ Βενετίας και το Nastro d’ Argento για την καλύτερη φωτογραφία. Το φιλμ είναι  γυρισμένο στην Βαρμπάτζια, στα ορεινά της Σαρδηνίας, μια περιοχή εξαιρετικά κακοτράχαλη αλλά και μοναδικής άγριας ομορφιάς, με ηθοποιούς τους Σαρδηνούς βοσκούς που ζουν εκεί απομονωμένοι, βοσκώντας τα κοπάδια τους. Η αρχή της ταινίας δεν μοιάζει, αλλά είναι αυτή ενός πολλά υποσχόμενου ντοκιμαντέρ, καθώς πάνω στις εικόνες ακούγεται off η φωνή του σκηνοθέτη: «Η ιστορία διαδραματίζεται σήμερα στη Σαρδηνία, στο χωριό του Οργκόζολο. Αυτοί οι άνθρωποι είναι βοσκοί και ο χρόνος τους μετριέται με βάση τις εποχικές μετακινήσεις των κοπαδιών τους, σε αναζήτηση βοσκοτόπων και νερού. Η ψυχή τους  έμεινε αρχέγονη και ό,τι είναι σωστό σύμφωνα με τους  δικούς  τους νόμους δεν ισχύει απαραίτητα και για τον πολιτισμένο κόσμο. Γι’ αυτούς μετρούν μονάχα οι δεσμοί που τους συνδέουν με την οικογένεια και την κοινότητα και όλα τα υπόλοιπα είναι ακατανόητα, ενώ το κράτος είναι παρόν μονάχα μέσα από τους καραμπινιέρους και τις φυλακές. Οι καραμπίνες τούς  χρησιμεύουν για το κυνήγι, για προστασία, αλλά και για να επιτίθενται. Μπορεί να γίνουν ληστές από τη μια στιγμή στην άλλη, χωρίς καν να το καταλάβουν». Ό,τι ακολουθεί είναι μια ταινία, που άνθρωποι σαν τον Βέρνερ Χέρτσογκ και τον Μάρτιν Σκορσέζε θεωρούν ένα αδιαφιλονίκητο κινηματογραφικό αριστούργημα.

Οι ληστές του Οργκόζολο / Bandits of Orgosolo / Banditi a Orgosolo (Ιταλία, 1961).
Σκηνοθεσία: Βιτόριο ντε Σέτα / Vittorio De Seta. Με τους: Michele Cossu, Peppeddu Cuccu, Vittorina Pisano. Ασπρόμαυρη, 98΄.

(δ.τ.)