(Πανσέληνος)
του Karen Shakhnazarov
Μια νύχτα με φεγγάρι, το 1948, στην Μόσχα: Μια γυναίκα, ένα νεαρός άνδρας, ένα παιδί και ένας σερβιτόρος. Η Μόσχα σήμερα: ένας ηθοποιός που ψάχνει δουλειά, ένας ντισκ τζόκεϊ, ένας γέρος Ουζμπέκος που ξέρει που βρίσκεται ο τάφος του Τσένγκις Χαν, ένας νέος που κοιτά στο παράθυρο ενός λεωφορείου μια κοπέλα, ένας μυστηριώδεις μοναχός, ένας ηλικιωμένος που γίνεται μάρτυρας σε μια δολοφονία της Μαφίας…
Πάνω από 80 χαρακτήρες περιλαμβάνει αυτή η ταινία. Πρόσωπα που σ' ένα επεισόδιο βρίσκονται στην περιφέρεια, στο επόμενο είναι στο κέντρο, για να αποχωρήσουν διακριτικά στη συνέχεια. Αποσπασματική και επεισοδιακή, οργανωμένη όπως μια ταινία του Robert Altman (Short Cuts, Nashville), ή όπως το La Ronde του Max Ophuls, με τον χρόνο της δραματικής πλοκής να αλλάζει όμοια με ταινία του Resnais, η ταινία αυτή ανήκει στο είδος των ταινιών που προσπαθούν να απεικονίσουν τη φευγαλέα αίσθηση μιας ζωής σε διαρκή κίνηση.
Εδώ αυτό που έχει σημασία δεν είναι η πλοκή, αλλά το στιγμιότυπο. Δεν έχει καμία σημασία η γενική εικόνα, αντίθετα το βάρος δίνεται στη λεπτομέρεια. Εικόνες της αέναης ροής του χρόνου, κομμάτια και αποσπάσματα μιας ζωής που ποτέ δεν σταματά και στην οποία ο χρόνος παίζει συχνά παράξενα παιχνίδια, συμπτώσεις τέλος που γεφυρώνουν το χάσμα του χρόνου, που συνδέουν πρόσωπα ξένα μεταξύ τους. Τι απ' όλα αυτά είναι όνειρο και τι πραγματικότητα; Ο Karen Shakhnazarov, στην βραβευμένη αυτή ταινία στο φεστιβάλ του Κάρλοβι- Βάρι το 1998, δεν προσφέρει απαντήσεις, δημιουργεί απλώς ένα γοητευτικό στην ολότητα ψηφιδωτό.
Ο Karen Shakhnazarov δηλώνει: «Αυτή η ταινία είναι μία προσπάθεια να αναπαράγω την αίσθηση που αναδύεται από τη ζωή. Όταν συλλογίζεσαι τι μπορεί να είναι η ζωή, μια από τις σκέψεις που μπορείς να κάνεις, είναι ότι η ζωή είναι αυτά τα μικρά αποσπάσματα, είναι τα πρόσωπα ανθρώπων που συχνά σου είναι άγνωστα, και τους οποίους συνάντησες κάποτε κατά τύχη, είναι απόηχοι συζητήσεων, είναι θραύσματα αναμνήσεων.
Όμως υπάρχει κάποια λογική σ' αυτά, κάποια μη- νοητή σύνδεση.
Έτσι προσπαθήσαμε να μεταφέρουμε, με κάποιο τρόπο, αυτές τις ιδέες στην οθόνη -και θα ήμουν ευτυχισμένος αν η ταινία αυτή αρέσει στους θεατές».
Δ.Μ.
