(Ο Στρατώνας)
του Valeri Ogorodnikov

Τέταρτη ταινία για τον Valeri Ogorodnikov, Ο Στρατώνας, διαθέτει μία εντυπωσιακή συλλογή διακρίσεων σε διάφορα φεστιβάλ (μεταξύ των οποίων και στα φεστιβάλ του Λοκάρνο και του Σικάγο). Βασισμένη στο ομότιτλο διήγημα του Victor Petrov, η ταινία απεικονίζει τη ζωή στην επαρχία της Σοβιετικής Ένωσης, στην εκπνοή του σταλινισμού.
Τοποθετημένη χρονικά στα 1953, λίγο μετά το θάνατο του Ιωσήφ Στάλιν, ταινία περιγράφει τη ζωή στη Satka, μια μικρή πόλη στα νότια των Ουραλίων, κάπου ανάμεσα στην Ρωσία και τα γκουλάγκ της Σιβηρίας. Κεντρικοί χαρακτήρες, ένα πλήθος προσώπων που ζουν στην πόλη. Είναι η Olga, 23 χρονών, η οποία έχασε τους δικούς της στον Β! Παγκόσμιο Πόλεμο, στην πολιορκία του Λένινγκραντ. Είναι ο Alexei, ένας στρατιωτικός που ζει μαζί με τον γιο και τη φίλη του. Είναι επίσης ο Jora, ένας Εβραίος θύμα των σταλινικών διώξεων. Ο Friedriech, ένας Γερμανός, πρώην στρατιωτικός, παντρεμένος με Ρωσίδα.
Δημιουργώντας μία ιδιαίτερα λεπτομερή απεικόνιση των σχέσεων ανάμεσα στους πολλούς χαρακτήρες της ταινίας, η σκηνοθεσία σχεδιάζει ένα πορτραίτο της καθημερινής ζωής στην Ρωσία, σε μία χρονική περίοδο που η χώρα έβγαινε από τα σκοτεινά χρόνια της σταλινικής καταπίεσης. Συναισθηματικοί, σοβαροί, ή απλώς "τρελοί" οι ήρωες της ταινίας είναι επιζώντες: έχουν μόλις διασχίσει, όχι χωρίς τραύματα, μια από τις πιο δύσκολες περιόδους στην ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης -αυτή που ξεκινά με τις σταλινικές εκκαθαρίσεις των αντιφρονούντων στην δεκαετία του 30, διασχίζει τον καταστροφικό Β! Παγκόσμιο Πόλεμο και καταλήγει στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου.
Ο Valeri Ogorodnikov δηλώνει: «Στην Ρωσία τα παραπήγματα είναι μια πολύ παλιά μορφή κατασκευής. Κατά κάποιον τρόπο εκφράζουν τη νοοτροπία μας, η οποία για αιώνες τείνει προς την ιδέα της συλλογικότητας, "να είμαστε όλοι ενωμένοι". Τα πρόσωπα στην ταινία μου, αντιπροσωπεύουν μία συλλογική ταυτότητα, η οποία διαμορφώνεται καθώς παρακολουθούμε την ταινία: αυτή είναι η έννοια του "συλλογικού ασυνείδητου" του Jung. Αρκετά από τους χαρακτήρες της ταινίας -ο Friedrich, ο Jora, ο Guerka- έχουν έρθει σ' αυτά τα παραπήγματα, μετά τη φυλάκιση στα στρατόπεδα συγκέντρωσης για τα "εγκλήματα" τους. Όταν αποφυλακιζόταν, τους αφαιρούσαν τα πολιτικά τους δικαιώματα, οι κινήσεις τους μέσα στη χώρα ήταν αυστηρά περιορισμένες και οι αρχές τους επέβαλαν κατ' οίκο περιορισμό. Τους έστελναν κυρίως στις επαρχίες, στα Ουράλια και στη Σιβηρία. Ήταν μακριά από δάσκαλους, γείτονες, γονείς, φίλους και εχθρούς και αυτό το ταξίδί τους ήταν στενά συνδεδεμένο με την ίδια την άσχημη μοίρα της Ρωσίας».

Δ.Μ.