(Επιφώτιση) 
του Krzysztof Zanussi

Ο Φραντσίζεκ Ρέτμαν τελειώνει το γυμνάσιο και μπαίνει στο πανεπιστήμιο για να σπουδάσει Φυσική και αργότερα Βιολογία, μόλις διαπιστώνει ότι η επιστήμη της Φυσικής δεν μπορεί να απαντήσει στα ερωτήματα και στις αμφιβολίες που τον ταλανίζουν και του δώσει βέβαιες απαντήσεις για τον κόσμο. Μέσα στα χρόνια των σπουδών του, παρακολουθούμε την φοιτητική του ζωή, τους αισθηματικούς και φιλικούς του δεσμούς, την πρώτη του –πικρή- ερωτική εμπειρία, τον θάνατο ενός φίλου του που θα τον κλονίσει, την στρατιωτική του θητεία, την γνωριμία με την γυναίκα που θα παντρευτεί, τον γάμο του, την κοινή τους ζωή, την συγκίνησή του όταν έρχεται στη ζωή το παιδί τους, τον πρώτο οξύ πόνο στο στήθος, σημάδι κάμψης της καρδιάς και της επερχόμενης σωματικής φθοράς. Τα πολλαπλά υλικά προβλήματα της καθημερινής ζωής και οι οικογενειακές υποχρεώσεις τον αναγκάζουν να διακόψει τις σπουδές του, αλλά ο θάνατος ενός ακόμα φίλου τον συγκλονίζει. Αναζητώντας απαντήσεις που θα τον οδηγήσουν σε μια εσωτερική γαλήνη και που κανείς και τίποτα δεν μπορεί να του τις δώσει, παρατά την οικογένειά του, πηγαίνει για ένα διάστημα σ’ ένα μοναστήρι, αλλά θα φύγει κι από κει ανικανοποίητος και περιπλανιέται άσκοπα, μέχρι που τελικά επανασυνδέεται με την οικογένειά του και ξαναρχίζει τις σπουδές του. Όταν τις ολοκληρώνει, δουλεύει με φρενήρεις ρυθμούς για να τελειώσει και το διδακτορικό του, αλλά σε μια επίσκεψη στο γιατρό, εκείνος βρίσκει την καρδιά του πολύ καταβεβλημένη και του συνιστά να «κατεβάσει ταχύτητα», να ξεκουραστεί γιατί κινδυνεύει η ζωή του. Στο τέλος της ταινίας τον βλέπουμε στις όχθες ενός ποταμού να παίζει με το παιδί του.
Η Επιφώτιση (1973), η τρίτη του Κριστόφ Ζανούσι/ Krzysztof Zanussi, δεν είναι μονάχα το αδιαφιλονίκητο αριστούργημά του, αλλά και μια από τις κορυφαίες στιγμές του ευρωπαϊκού κινηματογράφου της δεκαετίας του ’70. Παρακολουθώντας 10 χρόνια από την ζωή του  πρωταγωνιστή (έξοχα ερμηνευμένου από τον Στάνισλαβ Λάταλο), γινόμαστε κοινωνοί μιας μοναδικής πνευματικής Οδύσσειας. Το έργο φορτισμένο από αυτοβιογραφικά στοιχεία και προσωπικά βιώματα του δημιουργού της, απλό, κατανοητό και προσβάσιμο, μάς μεταδίδει με ρεαλιστική αμεσότητα και πάθος ψυχής, την διαρκή αναζήτηση του απόλυτου από τον ήρωα, καθώς και την αγωνία του σκηνοθέτη να συλλάβει και να αποτυπώσει στο φθαρτό υλικό του σελυλόιντ, το βαθύτερο νόημα και την αλήθεια της ζωής.

(δ.τ.)