του Andrey Zvyagintsev

Η ταινία είναι μια σύγχρονη αφήγηση της βιβλικής ιστορίας του Ιωβ και διαδραματίζεται στη σημερινή Ρωσία. Ο Kolia ζει σε μια μικρή πόλη κοντά στη Θάλασσα του Μπάρεντς, στη Βόρεια Ρωσία. Έχει το δικό του συνεργείο αυτοκινήτων, που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο σπίτι όπου ζει με τη γυναίκα του Lilya και τον γιο του από προηγούμενο γάμο του Romka.
Ο Vadim Sergeyich, ο δήμαρχος της πόλης, θέλει να πάρει την επιχείρησή, το σπίτι και τη γη του Kolia. Πρώτα προσπαθεί τα αγοράσει -αλλά ο Kolia δεν ενδιαφέρεται για τα χρήματα, δεν θέλει να χάσει ό, τι έχει: όχι μόνο τη γη, αλλά και όλη την ομορφιά που τον περιβάλει από την ημέρα της γέννησής του. Όπως ο Vadim Sergeyich αρχίζει να γίνεται όλο και πιο επιθετικός, και γι’ αυτό ο Kolia ζητά από τον καλύτερο φίλο του, τον Dmitri, ένα δικηγόρο από τη Μόσχα, να τον βοηθήσει, μη γνωρίζοντας ότι έτσι θα αλλάξει τη ζωή του για πάντα...
Η ταινία είναι κατά κύριο λόγο εμπνευσμένη από το διάσημο βιβλίο του φιλόσοφου Thomas Hobbes (1588-1679), ένα κείμενο πολιτικού στοχασμού σχετικά με τη σχέση ατόμου και κράτους. «Η φιλοσοφική οπτική που υιοθετεί ο Thomas Hobbes για το κράτος είναι ότι το άτομο εισέρχεται σε μια συμφωνία με το διάβολο: βλέπει το κράτος ως ένα τέρας που ο άνθρωπος έχει δημιουργηθεί για να αποφευχθεί ο ολοκληρωτικός πόλεμος του ανθρώπου ενάντια στον άνθρωπο. Όπως επίσης και για την εκπλήρωση της εύκολα κατανοητής επιθυμίας του ατόμου για ασφάλεια σε αντάλλαγμα για την ελευθερία, το μοναδικό αληθινό περιουσιακό στοιχείο του ατόμου».
Ο Andrey Zvyagintsev δηλώνει σχετικά με το μάλλον ασυνήθιστο θέμα της ταινίας, σε συνέντευξη τύπου στο Φεστιβάλ Καννών (2014): « Ένας φίλος μου είπε την ιστορία ενός ανθρώπου που έζησε στο Κολοράντο και ο οποίος εξεγέρθηκε εναντίον μιας πανίσχυρης επιχείρησης. Ο άνθρωποςαυτός κατέστρεψε κτίρια, πριν αυτοκτονήσει. Αυτή η ιστορία θα μπορούσε να διαδραματίζεται οπουδήποτε. Ωστόσο μεταφέραμε την ιστορία στη Ρωσία. Και υπάρχει ένα ανάλογο ιστορικό προηγούμενο: η ιστορία του φτωχού Ιώβ, στην Αγία Γραφή. Και από κει προέκυψε και ο Λεβιάθαν».
Αναφερόμενος στο αλκοόλ, που είναι πανταχού παρόν σην ταινία ο Andrey Zvyagintsev δηλώνει:: «Όταν μου έδειξα την ταινία στον ρώσο υπουργό Πολιτισμού , μου είπε : ! «Έλα τώρα, δεν πίνουμε τόσο πολύ στη Ρωσία». Όμως, πώς αλλιώς θα μπορούσε να ξεφύγει ο Nikolay απ’ όλη αυτήν τη φρίκη που τον πολιορκεί;»

Το σημείωμα του σκηνοθέτη

Όταν ένας άντρας νιώθει την ανάγκη και την αβεβαιότητα να τον πνίγει, όταν κατακλύζεται με θολές εικόνες του μέλλοντος του, όταν φοβάται για αυτούς που αγαπά, τι άλλο μπορεί να κάνει εκτός από το να παραδώσει τους θησαυρούς του σε κάποιον που εμπιστεύετα,ι με αντάλλαγμα απατηλές εγγυήσεις ασφάλειας; Όπως όλοι μας γεννιόμαστε φέροντας το προπατορικό αμάρτημα, κατά τον ίδιο τρόπο γεννιόμαστε σε μια «κατάσταση». Η πνευματική δύναμη της κατάστασης πάνω στον άνθρωπο δε γνωρίζει όρια. Η δύσκολη συμμαχία μεταξύ του ανθρώπου και της «κατάστασης» είναι ένα θέμα της ζωής στη Ρωσία για πολύ καιρό. Αν η ταινία είναι ριζωμένη στη Ρωσική γη, είναι επειδή δε νιώθω κάποια γενετική σύνδεση με κάτι άλλο. Παρόλα αυτά, είμαι πεπεισμένος ότι σε όποια κοινωνία κι αν ζει ο καθένας μας, από την πιο ανεπτυγμένη στην πιο αρχαϊκή, όλοι μας κάποια στιγμή της ζωής μας, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με το ερώτημα: να ζήσουμε ως σκλάβοι ή ως ελεύθεροι άνθρωποι. Αν αφελώς πιστεύουμε ότι υπάρχει κάποια ύψιστη δύναμη που θα μας απαλλάξει από την επιλογή, κάνουμε μεγάλο λάθος. Στη ζωή κάθε ανθρώπου, έρχεται η στιγμή που θα πρέπει εκείνος να αντιμετωπίσει το σύστημα, τον κόσμο, και θα πρέπει να υποστηρίξει με δύναμη το αίσθημα της δικαιοσύνης του, το αίσθημα του Θεού στη Γη για εκείνον. Είναι πιθανό ακόμη σήμερα όταν κάνουμε αυτές τις ερωτήσεις στο κοινό να βρεθεί ένας τραγικός ήρωας, «ένας Υιός του Θεού»και για το λόγο αυτό, η πατρίδα μου δεν είναι τελείως χαμένη ακόμη για μένα ή για τους ανθρώπους που έκαναν αυτή την ταινία.

(πηγή σημειώσεις για την παραγωγή, δημοσιεύματα στον επίσημο ιστότοπο του Φεστιβάλ Καννών (2014))