των Mark Cousins & Mania Akbari

Ακολουθώντας το δρόμο που άνοιξε η ταινία Correspondences που κατέγραφε την βίντεο-αλληλογραφία του Abbas Kiarostami με τον Víctor Erice, ο Mark Cousins, κριτικός κινηματογράφου και σκηνοθέτης και η Mania Akbari, ιρανή ηθοποιός (γνωστή από την ταινία 10 του Abbas Kiarostami) και επίσης σκηνοθέτις, αλληλογραφούν με μέσο τις εικόνες που καταγράφουν οι ψηφιακές τους κάμερες και το λόγο τους.
Η ταινία που ανήκει σ’ ένα κινηματογραφικό είδος που εμφανίσθηκε τα τελευταία χρόνια, λόγω των εξελίξεων στη ψηφιακή τεχνολογία, είναι κυρίως μια σειρά από στοχασμούς σε τόνους προσωπικούς για την τέχνη και τη ζωή.
Ο Mark Cousins βρίσκεται στο σπίτι στο Εδιμβούργο, ενώ η Mania Akbari ζει αυτοεξόριστη στο Λονδίνο. Η αλληλογραφία τους είναι γεμάτη από σχόλια και σκέψεις, καταρχάς, σχετικά για ό,τι άμεσα τους απασχολεί δηλαδή την τέχνη τους και την αυτοεξορία της. Η φωνή του Mark Cousins υποβλητική και γεμάτη πάθος, ο λόγος της Mania Akbari πλούσιος σε σημασίες,ποιητικός με αναφορές σε δυτικούς στοχαστές όπως Gilles Deleuze. Ο Mark Cousins θα εξηγήσει τι είναι αυτό που βρίσκει ιδιαίτερο στις ταινίες της και θα τη συνδέσει με το έργο σκηνοθετών όπως οι Martin Scorsese, Miklós Jancsó και Béla Tarr. Ενώ η Mania Akbari θα μιλήσει για την περιπέτεια και την εμπειρία της εξορίας: Ένα φωτογραφικό πανόραμα παρουσιάζει την έξοδο της από την πατρίδα -το σπίτι έξω από την Τεχεράνη, το πέρασμα στο Ντουμπάι (και τα εμπορικά του κέντρα), η Σουηδία (και τα μουσεία τέχνης) και τέλος το Λονδίνο (και η Virginia Woolf ). Το κοινό έδαφος που αναπτύσεται η αλληλογραφία ή η εκλεκτική τους συγγένεια; το έργο της ιρανής ποιήτριας και σκηνοθέτιδος Forugh Farrokhzad.
Καθώς η αλληλογραφία εξελίσσεται ο λόγος και η εικόνα αποκτούν έναν πιο προσωπικό χαρακτήρα. Ο Mark Cousins σ’ ένα δωμάτιο ενός ξενοδοχείου, κάπου στη Λιθουανία, σιγά -σιγά, βγάζει τα ρούχα του και γυμνός ξαπλωμένος στον καναπέ σχολιάζει την απουσία του γυμνού στην ισλαμική τέχνη. Ενώ η Mania Akbari σχολιάζει τις περσικές μινατούρες, τον ερωτικό χαρακτήρα των περσικών τζαμιών, τη θέση της γυναίκας στο Ισλάμ –«Η φωνή του σώματός μου είναι η φωνή της ενοχής»-, ενώ λίγο αργότερα καταγράφει το σώμα της, καθώς κάνει μπάνιο: «Το σώμα είναι η πατρίδα μου και συνεχώς αλλάζει», σχολιάζει. Αναμφίβολα απ’ αυτό το συναρπαστικό στη σύλληψη του ντοκιμαντέρ, δεν απουσιάζει ένας ερωτικός τόνος, όπως εξάλλου γίνεται ιδιαίτερα φανερό στο τέλος, όπου ένα κρεσέντο από εικόνες ποιητικής ομορφιάς, υπό την υπόκρουση χορωδιακής μουσικής, κορυφώνει αυτήν την συναρπαστική ανταλλαγή εικόνων, στοχασμών, αισθημάτων.

Δημήτρης Μπάμπας