(Κάθε ψέμα κρύβει μια αλήθεια)
του Jan Hřebejk
(οι δηλώσεις του σκηνοθέτη)
Δεν υπάρχει συμφιλίωση σε ικανοποιητικό βαθμό με το κομμουνιστικό παρελθόν που διήρκησε έως το 1990 – για αρκετούς ανθρώπους αυτό συμβαίνει για προσωπικούς τους λόγους. Επειδή πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν κάτι για κάποιον άλλο, δεν έχει ακόμη ξεκαθαριστεί ποιοι ήταν οι δειλοί και ποιοι οι ήρωες της περιόδου εκείνης. Εμείς δεν θέλαμε να αποδώσουμε ενοχές αλλά να παρουσιάσουμε μια αληθινή ιστορία για αυτή την κατάσταση, όχι μόνο για εκείνους που θυμούνται αυτές τις εποχές αλλά και για τους νεότερους που δεν έχουν καμιά εμπειρία από το ολοκληρωτικό καθεστώς
Λίγο καιρό πριν ανακάλυψα τυχαία μια συναρπαστική έρευνα του ιστορικού Γίρι Σουκ για την πτώση της κομμουνιστικής κυβέρνησης του 1989. Η εργασία αυτή κέρδισε το βραβείο Magnesia Litera Book της χρονιάς. Η συγκεκριμένη μελέτη παρουσιάζει την ενδιαφέρουσα ιδέα ότι οι μνήμες των πρωταγωνιστών της εποχής είναι αναξιόπιστες όταν πρόκειται να ερευνηθούν γεγονότα του παρελθόντος. Ακούγοντας τις δηλώσεις ανθρώπων για γεγονότα που έλαβαν χώρα 20 χρόνια πριν, ανακάλυψε στοιχεία που περιέχουν ιδιαίτερες ασάφειες. Και αυτή η ταινία μιλά για την επιλεκτική μνήμη και τις παγίδες που κρύβει.
Στην αρχή της ταινίας μια σοβαρή κατηγορία βγαίνει στο φως. Ένας άντρας, που ζηλεύει τον πεθερό του, τον κατηγορεί ότι είχε υπάρξει πληροφοριοδότης. Δεν ξέρουμε αν η κατηγορία βασίζεται στην αλήθεια ή όχι. Και ακόμα αν υπάρχει κάποια αλήθεια σε αυτή, δεν γνωρίζουμε αν τα γεγονότα πραγματοποιήθηκαν ακριβώς με τον τρόπο που την παρουσιάζουν. Όπως παρατηρούμε, η πληροφορία που αρχικά μοιάζει να είναι δυσφήμιση και κατηγορία και έλαβε χώρα στο παρελθόν, βαθμιαία αλλάζει τις ζωές των ανθρώπων που τους αφορά και τους οδηγεί σε παράδοξες καταστάσεις. Βλέπουμε πως οι διάφοροι πρωταγωνιστές αντιδρούν σε αυτή την κατηγορία, πως ο καθένας την πιστεύει ή την αμφισβητεί. Σκοπός μας είναι να εμβαθύνουμε στις αποκρίσεις του κοινού καθώς εκτυλίσσονται τα γεγονότα, συνθέτοντας τις ρεαλιστικές απεικονίσεις των χαρακτήρων των πρωταγωνιστών και των ζωών τους. Παρακολουθούμε τους ήρωες της ταινίας, επαναξιολογούμε τις απόψεις μας για αυτούς και, καθώς η πλοκή εξελίσσεται, καταλαβαίνουμε ότι οι χαρακτήρες των πρωταγωνιστών, κατά τρόπο μεμονωμένο, γίνονται όλο και βαθύτεροι.
(πηγή σημειώσεις για την παραγωγή)