(Στο σκοτάδι)
του Eskil Vogt

Καταγραφή μιας δύσκολης ζωής –της τυφλότητας-, αλλά και απεικόνιση των πολλαπλών συναρπαστικών εκδοχών μιας φαντασίας, η ταινία είναι επιπλέον και ένα γυναικείο πορτραίτο.
Η κεντρική ηρωίδα -που υποδύεται η Ellen Dorrit Petersen- είναι μια νεαρή παντρεμένη γυναίκα. Έγκλειστη στο σπίτι και σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση, λόγω τη τυφλότητας της, η ηρωίδα έχει μόνο μια διέξοδο: την κατασκευή ενός φανταστικού σύμπαντος. Σ’ αυτό το σύμπαν όλα τα κεντρικά πρόσωπα, πλην ενός, είναι δημιουργήματα της φαντασίας της: ένας μοναχικός άνδρας, μια διαζευγμένη μητέρα, οι συναισθητικές περιπλοκές τους. Το μόνο πρόσωπο που είναι "υπαρκτό" είναι ο σύζυγος της ηρωίδας.
Από την μια πλευρά, λοιπόν, υπάρχει η πραγματική ζωή της ηρωίδας, που ο σκηνοθέτης καταγράφει συχνά με ένα τρόπο από τον οποίο δεν απουσιάζει η συναισθηματική ταύτιση. Ο εγκλεισμός και η μοναξιά που ηρωίδα βιώνει είναι ο τόπος όπου θα ανθίζει η άγρια φαντασία της. Είναι, εντέλει, η τυφλότητα, δηλαδή η απουσία του γυναικείου βλέμματος, που οδηγεί στην ανάπτυξη του γυναικείου (μυθοπλαστικού) λόγου. Και όπως συμβαίνει με κάθε μυθοπλασία, τα πρόσωπα και τα συναισθήματα τους δεν είναι παρά αντανακλάσεις ενός προσώπου: της δημιουργού τους. Ο φανταστικός της κόσμος, η μυθοπλασία της, δεν είναι παρά αντανάκλαση των μύχιων φόβων της, των ανασφαλειών της. Και αυτός, λοιπόν, είναι ο δεύτερος χώρος της αφήγησης.
Ο σεναριογράφος και σκηνοθέτης οικοδομεί όλη την ταινία πάνω σ’ ένα παιχνίδι: στην κατασκευή αυτού του φανταστικού σύμπαντος -της μυθοπλασίας της ηρωίδας-, και στα ασαφή και δυσδιάκριτα όρια ανάμεσα σ’ αυτόν τον κόσμο και τον πραγματικό. Ο μεν πρώτος κόσμος χαρακτηρίζεται από τις δραματικές εντάσεις και τις αφηγηματικές ανατροπές, ο δε δεύτερος κόσμος από την αφηγηματική αταραξία, αλλά και από τις συναισθηματικές και ψυχολογικές διακυμάνσεις.
Παλινδρομώντας η αφήγηση, ανάμεσα σ΄ αυτούς τους δύο κόσμους , σιγά –σιγά σχηματίζει το πορτραίτο της ηρωίδας. Ό,τι έχουμε μπροστά μας είναι μια γυναίκα που βιώνει τις ανασφάλειες της επερχόμενης μητρότητας και τις αγωνίες του συζυγικού της βίου. Η κρυφή δυσαρέσκεια, που αποκαλύπτεται στο τέλος όσον αφορά το σύζυγό της, δεν είναι παρά η δυσαρέσκεια ενός δημιουργού, όταν η μυθοπλασία και τα πρόσωπα που δημιούργησε αποδεικνύονται κατώτερα των (υψηλών) προσδοκιών. Το ανικανοποίητο ενός δημιουργού ή μήπως, απλώς και μόνο, το ανικανοποίητο μιας γυναίκας;

Δημήτρης Μπάμπας