του Abel Ferrara

Νύχτα. Ο ήχος των κυμάτων. Σιωπή.
Στις 2 Νοεμβρίου 1975, στην παραλία της Όστια, ο Pier Paolo Pasolini βρέθηκε νεκρός, θύμα μιας αποτρόπαιας δολοφονίας. Ήταν 53 χρονών. Είχε ήδη προλάβει να ζήσει μια ζωή γεμάτη δημιουργικότητα. Ποιητής, δοκιμιογράφος, συγγραφέας, σκηνοθέτης του θεάτρου και του κινηματογράφου: ο Pier Paolo Pasolini υπήρξε μια εμβληματική φιγούρα της εποχής και του τόπου του.
Ο Abel Ferrara καταγράφει τις τελευταίες διαδρομές της ζωής του, λίγο πριν το τέλος. Τη κοινή του ζωή με την μητέρα του, τις φιλίες με την Laura Betti (που υποδύεται η εξαιρετική Maria de Medeiros) αλλά και τον Ninetto Davoli (στο ρόλο ο Riccardo Scamarcio), τις συναναστροφές του, τις περιπλανήσεις του στις πιάτσες του αγοραίου ανδρικού έρωτα. Ο σκηνοθέτης με αξιοθαύμαστη αφηγηματική οικονομία, τοποθετεί τον ήρωα του (στο ρόλο ο Willem Dafoe) μέσα στο κοινωνικό –πολιτικό πλαίσιο της εποχής του –αναμφίβολα ένα επίτευγμα για όσους γνωρίζουν τη φιλμογραφία του ιταλο-αμερικάνουAbel Ferrara. Όμως, κυρίως, εστιάζει στο δημιουργικό του χαρακτήρα του Pier Paolo Pasolini: Οι ταινίες, οι συνεντεύξεις, τα βιβλία, τα μελλοντικά του σχέδια βρίσκονται στο κέντρο της αφήγησης.
Διάστικτη από τα αποσπάσματα από το έργο και το λόγο του, η αφήγηση αυτών των τελευταίων ωρών της ζωής διακόπτεται συνεχώς από αφηγηματικές παρεκβάσεις που εικονοποιούν τις δημιουργικές και μυθοπλαστικές φαντασίες του Pier Paolo Pasolini. Ό, τι λοιπόν καταγράφεται, για την ακρίβεια αναπαρίσταται, είναι ο λόγος του, ο μυθοπλαστικός αλλά και ο δοκιμιακός. Σ’ αυτές τις μυθοπλαστικού χαρακτήρα παρεκβάσεις -όπου θα συναντήσουμε και τον σημαδεμένο από το πέρασμα του χρόνου μόνιμο ηθοποιό του Ninetto Davoli -κυριαρχεί το μυθοπλαστικό alter ego του δημιουργού, ένα πρόσωπο που στιγματίζεται από τον ομοφυλόφιλο ερωτικό πόθο –και αυτή είναι η όχι και τόσο κρυφή πλευρά του χαρακτήρα του Pier Paolo Pasolini.
Ωστόσο, θα ήταν ανακριβές να υποθέσει κάποιος ότι εδώ έχουμε μια φιγούρα από την πινακοθήκη του σκηνοθέτη. Δηλαδή, ένα πρόσωπο παθιασμένο, που κατατρύχεται από τους εσωτερικούς του δαίμονες και βασανίζεται από τους πόθους του. Εδώ, και σε αντίθεση με την προγενέστερη φιλμογραφία του Abel Ferrara, το κεντρικό πρόσωπο, ο Pier Paolo Pasolini δεν χαρακτηρίζεται από το ζην επικινδύνως (vivere pericolosamente), ούτε βασανίζεται από πόθους ανομολόγητους. Ο Pier Paolo Pasolini, πάντα παθιασμένος, έχει ομολογήσει τα πάντα και ζει τις αρμονίες της δημιουργίας, απόλυτα συμφιλιωμένος με τα πάθη και τους πόθους του. Είναι οι Άλλοι, ο κόσμος εκεί έξω, αυτοί οι νεαροί ζιγκολό που γεμάτοι αναίτιο μίσος του επιτίθενται, που φαίνεται να κατατρύχονται από τα βάσανα και τους δαίμονες της ψυχής.

Δημήτρης Μπάμπας