(Έναν όροφο πιο κάτω)
του Radu Muntean

Εστιάζοντας σ’ ένα πρόσωπο και τις αναταραχές που του προκαλεί ένα τραγικό γεγονός, ο ρουμάνος σκηνοθέτης ιχνογραφεί τις νοοτροπίες και τις στάσεις ζωής της μικροαστικής ζωής.
Ο κύριος Patrascu, κεντρικός χαρακτήρας της αφήγησης, βιοπορίζεται ως μεσάζων: διεκπεραιώνει τις εγγραφές ή τις αλλαγές χρήσεις στο Μητρώο αυτοκινήτων. Είναι παντρεμένος και έχει ένα γιο στην εφηβεία. Ένα τραγικό γεγονός, η δολοφονία μιας νεαρής κοπέλας στην πολυκατοικία που μένει, διαταράσσει την καθημερινότητα του: ο κύριος Patrascu έχει δει τον δολοφόνο. Το γεγονός ότι ο δολοφόνος κατοικεί και αυτός στην ίδια πολυκατοικία, αλλά και το ότι ο ήρωας δεν αναφέρει τα σχετικά στην αστυνομία περιπλέκουν την κατάσταση. Ο κύριος Patrascu έρχεται αντιμέτωπος με τον δολοφόνο και τις συνέπειες της άρνησης του να πει την αλήθεια…
Επικεντρωμένη στο χρονικό διάστημα λίγων ημερών και παρακολουθώντας κατά πόδας τον ήρωα, η αφήγηση συντίθεται από τις διαδρομές μιας τόσο τυπικής καθημερινότητας. Δημιουργείται έτσι μια ιχνογραφία της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής του ήρωα: ό,τι βλέπουμε είναι ο μικροαστικός βίος. Και εδώ, όπως σε τόσες άλλες σύγχρονες ρουμανικές ταινίες, το ηθικό στοιχείο είναι κομβικό για την αφηγηματική ανέλιξη: Αρνείται να σηκώσει το βάρος της αποκάλυψης, να επωμιστεί το κόστος της αποσιώπησης του μυστικού, ο ήρωας διαπράττει το αδίκημα του ψεύδους, αποποιείται την ηθική ευθύνη του αυτόπτη μάρτυρα. Είναι από φόβο, από ατολμία; Η απάντηση είναι αδιάφορη.
Αμίλητος, χωρίς έκφραση του συναισθήματος ο ήρωας συνεχίζει αδιατάρακτα τη ζωή του. Ό,τι, όμως, έχει σημασία είναι η οικειότητα που αναπτύσσει με τον δολοφόνο και οι συνέπειες του. Η εισβολή του στην οικογενειακή ζωή του ήρωα, η φορτικότητα της παρουσίας του παίρνει στα μάτια του θεατή τη μορφή μιας απειλής. Τώρα είναι η ανασφάλεια, η αβεβαιότητα που έχει εγκατασταθεί στο ερμητικά κλειστό μικροαστικό βίο του ήρωα. Το διφορούμενο και το αμφίσημο χαρακτηριζει την αφήγηση. Όμως την απειλή του δολοφόνου ο ήρωας μοιάζει να μην την αισθάνεται. Ο οπτικός ορίζοντας του δεν υπερβαίνει τα λίγα τετραγωνικά μέτρα του διαμερίσματός του. 
Ο σκηνοθέτης παρατηρεί τον ήρωα -άλλοτε από απόσταση, άλλοτε εκ του σύνεγγυς-, στον μικρόκοσμό του. Καταγράφει τα ίχνη των αναταράξεων που προκαλούνται από τις πράξεις και τις παραλείψεις του. Καμία ψυχολογία, μόνο τα γεγονότα, γυμνά από κάθε συναισθηματική ακρότητα. Ακόμα και το γεγονός της έκρηξης του ήρωα -η δραματική κορύφωση-  καταγράφεται από απόσταση. Και είναι γι’ αυτό που ο θεατής τίθεται στη θέση όχι ενός συμμέτοχου, αλλά ενός παρατηρητή και κριτή. Ό,τι βλέπει ο θεατής είναι ένα πρόσωπο αυτάρκες, εστιασμένο στον περίκλειστο μικροαστικό κόσμο του. Οι αγωνίες του είναι οι αγωνίες της οικογένειας του. Πέραν τούτου, ουδέν…

Δημήτρης Μπάμπας