του Jean-Jacques Beineix
Ο Ζιλ είναι ένας νεαρός παριζιάνος ταχυδρόμος που λατρεύει τη μαύρη Αμερικανίδα τραγουδίστρια της όπερας Cynthia Hawkins. Κατά τη διάρκεια μιας συναυλίας της και κατά παράβαση της επιθυμίας της, ο Ζυλ την ηχογραφεί μ' ένα υψηλής ποιότητας μαγνητόφωνο. Στη συνέχεια, κλέβει από το καμαρίνι της το φόρεμα που φορούσε.
Αργότερα, ο Ζιλ βρίσκει μια ηχογραφημένη κασέτα με την ηχογραφημένη μαρτυρία μιας δολοφονημένης πόρνης, που κατονομάζει έναν ανώτερο αξιωματικό της αστυνομίας, ως τον επικεφαλή σ' ένα κύκλωμα διακίνησης ναρκωτικών και πορνείας.
Ο Ζιλ καταδιώκεται από δύο ταϊβανέζους γκάνγκστερ που θέλουν να αποκτήσουν την ηχογράφηση της συναυλίας της Cynthia Hawkins. Επιπλέον, καταδιώκεται και από τους μπράβους του διεφθαρμένου αστυνομικού που θέλουν να αποκτήσουν την ηχογραφημένη μαρτυρία που τον ενοχοποιεί.
Ο Ζιλ γνωρίζεται με μια νεαρή γαλλο-βιετναμέζα την Άλμπα και τον μυστηριώδη φίλο της Γκοροντίς οι οποίοι τού προσφέρουν καταφύγιο και προστασία. Ο Ζιλ επιστρέφει το φόρεμα στην τραγουδίστρια και την προστατεύει από τον εκβιασμό που την ασκούν οι δύο ταϊβανέζοι. Ο Γκοροντίς προστατεύει τον Ζιλ από τους μπράβους του διεφθαρμένου αστυνομικού.
Η ταινία υπήρξε η πρώτη του Jean-Jacques Beineix, ενός Γάλλου σκηνοθέτη που στην εποχή του διαφοροποιήθηκε από την κυρίαρχη ρεαλιστική τάση του γαλλικού σινεμά. Αν και η συνέχεια για τον σκηνοθέτη δεν υπήρξε η ανάλογη, η ταινία στην εποχή υπήρξε, προς έκπληξη πολλών, μια μεγάλη επιτυχία, απέκτησε ένα cult status και θεωρήθηκε ως μια αισθητική πρόταση ανανέωσης στο βαλτωμένο τοπίο του ευρωπαϊκού κινηματογράφου του δημιουργού. Υπήρξε η ταινία η πιο εμβληματική εκπρόσωπος της τάσης “cinéma du look”, που είχε δημιουργήσει αίσθηση εκείνη την εποχή.
Ο Μπάμπης Ακτσόγλου σ' ένα σημείωμα του για την ταινία τη χαρακτηρίζει ως “ορόσημο” της εποχής της, συμπληρώνοντας ότι : “αφομοιώνει δημιουργικά την αισθητική της διαφήμισης και του βίντεο κλιπ και επιχειρεί να κάνει ένα σινεμά που να στηρίζεται στη γοητεία της εικόνας (και της μουσικής, της φιλμικής ροής που τη συνοδεύει). Μιας εικόνας που δεν έχει σχέση με τη ρεαλιστική πραγματικότητα, αλλά με την αστραφτερή ατμόσφαιρας της διαφήμισης, της ποπ-αρτ, του σύγχρονου ντιζάιν, των αντανακλάσεων του νέον μέσα στη νύχτα”. Και γι' αυτούς τους λόγους η ταινία θα πρέπει να θεωρηθεί σήμερα ως ένα τεκμήριο μιας αισθητικής άποψης που κυριάρχησε στις αρχές της δεκαετίας του 80 στον κινηματογράφο.
Παράλληλα, η ταινία ανήκει στην παράδοση του νούαρ και του γαλλικού policier, χωρίς όμως τη δραματικότητα στο ύφος και την υπαρξιακή αγωνία που χαρακτηρίζει τους καλύτερους εκπροσώπου του είδους. Ο φορμαλισμός και οι χρωματικοί της τόνοι δεν είναι παρά οι αντανακλάσεις της διαφημιστικής αισθητικής της εποχής, η δραματική της πλοκή είναι αυτή ενός κόμικ, και ο ρομαντισμός του ήρωα δεν παρά ο ρομαντισμός της λαϊκής περιπετειώδους λογοτεχνίας. Η επιτήδευση στο στιλ και ο φορμαλισμός είναι ό,τι χαρακτηρίζει το σκηνοθετικό ύφος της ταινίας.
Όλη η αφήγηση, αν και παραμένει εστιασμένη στο πρόσωπο του νεαρού ήρωα, οργανώνεται γύρω από μια γυναικεία φωνή και ένα γυναικείο σώμα: είναι η Wilhelmenia Fernandez, η Αμερικανίδα σοπράνο που υποδύεται τον κεντρικό ρόλο. Η γοητεία και η σαγήνη που ασκεί τόσο η φυσική της παρουσίας, όσο και η φωνή της μοιάζει να αποτελεί το raison d' etre του ήρωα (αλλά και της ταινίας). Εξ' ου και τα cult στοιχεία της ταινίας: δεν είναι παρά απόηχοι της λατρείας του ήρωα για την τραγουδίστρια και τη φωνή της. Και παράλληλα υπάρχει και η μουσική του Vladimir Cosma: οι αργοί υποβλητικοί ρυθμοί της διαχέουν στις εικόνες τη γοητεία της γυναικείας φωνής και του γυναικείου σώματος.
Δ.Μ.
Βιβλιογραφία
1916-1986, Μια συλλογή ταινιών, Studio -Παράλληλο Κύκλωμα, Αθήνα 1988
DIVA
ΝΤΊΒΑ
Περιπέτεια, γαλλικής παραγωγής 1981
Σκηνοθεσία: Ζαν-Ζακ Μπενέξ (Jean-Jacques Beineix)
Σενάριο: Jean-Jacques Beineix & Jean Van Hamme, βασισμένο στο μυθιστόρημα του Delacorta (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Daniel Odier)
Φωτογραφία: Philippe Rousselot
Καλλιτεχνική διεύθυνση: Gérard Marcireau
Μουσική: Βλαντιμίρ Κοσμά (Vladimir Cosma)
Κοστούμια: Hilton McConnico
Παραγωγή: Irène Silberman, Serge Silberman
Παίζουν: Βιλεμένια Φερνάντεζ (Wilhelmenia Fernandez), Φρέντρικ Αντρέι (Frédéric Andréi), Ρισάρ Μπορινζέρ (Richard Bohringer), Τιού Αν Λούου (Thuy An Luu)
