(Ψεύτης Ήλιος 2: Η Μεγάλη Έξοδος)
του Nikita Mikhalkov
(το σημείωμα του σκηνοθέτη)

Για την αρχική ιδέα: «Πρέπει να είμαι ειλικρινής: η ιδέα για την ταινία αυτή μου ήρθε καθώς παρακολουθούσα τη «Διάσωση του Στρατιώτη Ράιαν». Σκοπός μου δεν ήταν να «προκαλέσω» κινηματογραφικά τον Σπίλμπεργκ: κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο και άσκοπο μαζί. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση όμως η εκδοχή της Ιστορίας, σύμφωνα με την οποία οι Σύμμαχοι κέρδισαν μόνοι τους τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι μια εκδοχή ατελής, αν σκεφτεί κανείς τις χιλιάδες ανθρώπων που σκοτώθηκαν στο ανατολικό μέτωπο, καθώς και τον βαθμό στον οποίο ενεπλάκη ο στρατός της κάθε χώρας. Ξεκίνησα να σκέφτομαι αυτά τα ζητήματα καθώς και τον τρόπο που τα χειρίστηκε η Ρωσία, και αμέσως εμφανίστηκε ένα δεύτερο κίνητρο για να πω αυτή την ιστορία. Όλες οι μεγαλειώδεις πολεμικές ταινίες μας, όπως «Η Μπαλάντα Ενός Στρατιώτη» ή «Όταν Πετούν οι Γερανοί» απεικονίζουν μεμονωμένα επεισόδια του πολέμου, με μια έντονη αίσθηση αυτολογοκρισίας: μια ηρωική σκηνή, λόγου χάρη, είναι διατυπωμένη με πολύ συγκεκριμένο τρόπο και φορτωμένη με κοινοτοπίες. Θυμηθείτε όμως όλες τις ταινίες που αγάπησε το κοινό, που δεν είχαν καθόλου κλισέ και υποστήριζαν τον ρεαλισμό, όπως «Τα Παιδικά Χρόνια του Ιβάν».
Για τα γυρίσματα: «Κατά τη γνώμη μου, μια ταινία αυτού του είδους χρειάζεται μια κλασική μέθοδο γυρίσματος – πιστεύω όμως, επίσης, ότι μια μεγάλη πολεμική ταινία πρέπει να γυριστεί και με ένα ντοκιμαντερίστικο στιλ. Για τον λόγο αυτόν, όταν γυρίζαμε με έξι κάμερες, οι δύο από αυτές τραβούσαν μακρινά πλάνα, ενώ οι άλλες τέσσερις βρίσκονταν ανάμεσα στους κομπάρσους και οι οπερατέρ φορούσαν στρατιωτικές στολές για να μην ξεχωρίζουν. Ήταν ένας ενδιαφέρων αυτοσχεδιασμός που μας χάρισε πολύ αληθοφανές υλικό, η δύναμη του οποίου φάνηκε στη διάρκεια του μοντάζ. Ήταν απαραίτητο για μας να δημιουργήσουμε μια άμεση επαφή ανάμεσα στην παραγωγή μας και την αλήθεια εκείνης της εποχής. Μου είναι δύσκολο να προσδιορίσω τι υπήρξε πιο περίπλοκο, και ακόμα και τώρα, όποτε βλέπω την ταινία δεν ξέρω πώς καταφέραμε να την πραγματοποιήσουμε!
Για το σενάριο: Για μένα είναι σημαντικό να αφυπνίσω την επίγνωση του σημερινού κοινού. Θέλω να δείξω στους θεατές ότι η ερώτηση «Πώς να ζει κανείς;» είναι λιγότερο σημαντική από το «Γιατί;» Είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα για μένα και μου φαίνεται επιτακτικό όταν μιλάω για την πατρίδα μου να το θυμίσω στις νέες γενιές. Δεν προσπαθώ να χτυπήσω κάποια πατριωτική φλέβα, αλλά να τους θέσω το ερώτημα «Τι μπορούμε να πούμε στους ανθρώπους που πέθαναν για εμάς;» Τι απέμεινε από τον λόγο για τον οποίο σκοτώθηκαν; Ειλικρινά ελπίζω πως δεν είμαι ο μόνος που συγκινείται από αυτές τις ερωτήσεις.

(πηγή σημειώσεις για την παραγωγή)