(Η κατάσταση των πραγμάτων)
του Wim Wenders
…Με την Κατάσταση των πραγμάτων/ The state of things / Der Stand der Dinge ο Βέντερς πραγματοποιεί ένα ταξίδι στο υποσυνείδητο του κινηματογράφου, κορυφώνοντας έτσι τη βασανιστική του σχέση με το αμερικανικό σινεμά: «Σκεφτόμουν ότι η ταινία θα έπρεπε να ξεκινήσει από τη διχασμένη προσωπική μου κατάσταση ανάμεσα σε δύο ηπείρους, δείχνοντας την αγωνία που προκαλεί το να κάνεις μια ταινία στην Αμερική». Μετά τη διένεξη που είχε με τον Φράνσις Φορντ Κόπολα σε ρόλο παραγωγού, στην διάρκεια των γυρισμάτων του Hammet, 1980-1982 [Χάμετ], εγκαταλείπει την Καλιφόρνια, παρατώντας την ταινία στη μέση, και πηγαίνει, διασχίζοντας τον Aτλαντικό, ακριβώς απέναντι, όπου γυρίζει σε ελάχιστο χρόνο «μια ταινία που μιλά για την αδυναμία να διηγηθείς ιστορίες στο σινεμά», σ’ ένα εκπληκτικό και σχεδόν ‘έτοιμο’ φυσικό ντεκόρ στη Σίντρα, όχι μακριά από την Λισσαβόνα: «Καθώς περιπλανιόμουν στην περιοχή, ανακάλυψα εκείνο το απίστευτο ξενοδοχείο, κατεστραμμένο από μια φοβερή τρικυμία του περασμένου χειμώνα. Έμοιαζε σαν φάλαινα που είχε εξοκείλει στην παραλία»… Μετακινείται λοιπόν στην Πορτογαλία, στο πιο δυτικό σημείο της Ευρώπης και πιο κοντινό στην Αμερική, για να γυρίσει ένα άλλο φιλμ που είναι πάντα το ίδιο. To θέμα αφορά, φυσικά, στην κινηματογραφική επιβίωση. Καθόλου τυχαία, η ταινία που γυρίζεται ‘μέσα’ στην Κατάσταση των πραγμάτων είναι μια ιστορία επιστημονικής φαντασίας, εμπνευσμένη από το φιλμ The Most Dangerous Man Alive, 1961 [Ο ασύλληπτος δολοφόνος], του Άλαν Ντουάν, και τιτλοφορείται Οι επιζήσαντες… Η ταινία δεν θα ολοκληρωθεί ποτέ και δεν υπάρχουν ούτε μάρτυρες ούτε επιζώντες. Το κινηματογραφικό κυνηγητό της αμερικανικής χίμαιρας θα λάβει τέλος on the road (πάντα), κι ο δολοφόνος θα παραμείνει αθέατος από το βλέμμα και την κάμερα.
Και όμως• στο Hollywood Walk of Fame, κάτω από το αστέρι του Φριτς Λανγκ που ατενίζει από το έδαφος τους τεράστιους ουρανοξύστες (μοντέρνοι πύργοι της Βαβέλ), το ευρωπαϊκό-αμερικανικό σινεμά μεγαλουργεί μέσα στο ψυχορράγημά του, κινηματογραφώντας, αν μη τι άλλο, τον ίδιο του το θάνατο.
(Απόσπασμα από το κείμενο του Θωμά Λιναρά για την ταινία, το οποίο εμπεριέχεται στο βιβλίο του Κινηματογραφικά Δεινά-Από τον Βιμ Βέντερς στον Γιασουχίρο Όζου, εκδόσεις Εντευκτηρίου, Οκτώβριος 2015)
Σκηνοθεσία: Βιμ Βέντερς / Wim Wenders. Σενάριο: Wim Wenders, Robert Kramer. Με τους: Allen Garfield, Samuel Fuller, Isabelle Weingarten. Έγχρωμη, 121’. (ΗΠΑ – Πορτογαλλία – Δυτ. Γερμανία – Γαλλία – Ισπανία – Ολλανδία – Ηνωμ. Βασίλειο, 1982)
(δ.τ.)