(Η αγάπη το βάζει στα πόδια )
του François Truffaut

“Η Αγάπη το βάζει στα πόδια” είναι η πέμπτη ταινία του Τρυφφώ που ασχολείται με τον ημι-αυτοβιογραφικό ήρωα Αντουάν Ντουανέλ που τον παίζει ο Ζαν-Πιέρ Λεώ, (οι προηγούμενες είναι “Τα 400 χτυπήματα”, “Αντουάν και Κολέτ”, “Κλεμμένα φιλιά”, “Συζυγικά κρεβάτι”). Η ταινία βρίσκει τον Αντουάν τριαντάρη πια να εργάζεται σ’ ένα τυπογραφείο, να έχει εκδόσει ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο “Η σαλάτα του έρωτα”, να παίρνει οριστικά διαζύγιο από την γυναίκα του Κριστίν μετά από τρία χρόνια χωρισμού, να έχει ένα αμφιταλαντευόμενο δεσμό με την Σαμπίν και να εμφανίζεται ξανά στη ζωή του η Κολέτ: ένας από τους πρώτους του έρωτες, νυν δικηγόρος και ερωτευμένη με τον βιβλιοπώλη Ξαβιέ.
Αναμφίβολα ο Τρυφφώ βρίσκεται στην ταινία αυτή σε μεγάλες φόρμες. Στήνει ένα αριστοτεχνικό κινηματογραφικό παιχνίδι με πολύ χιούμορ, αναμειγνύοντας το παρόν με το παρελθόν μη διστάζοντας να χρησιμοποιήσει αποσπάσματα από τις προηγούμενες τέσσερεις ταινίες του. Κάποτε είχε δηλώσει: “Μου αρέσει οτιδήποτε μπερδεύει τα ίχνη, οτιδήποτε σπέρνει αμφιβολίες... Ευχαριστιέμαι από τις λεπτομέρειες που δεν τις περιμένει κανείς από τα πράγματα που δεν αποδεικνύουν τίποτε από τα πράγματα που δείχνουν πόσο τρωτοί είναι οι άνθρωποι. Να τι μ’ ενδιαφέρει πιο πολύ από τη ζωή: οι παραξενιές της και οι μικρές ασυναρτησίες της”.
“Η αγάπη τα βάζει στα πόδια” εικονογραφεί τέλεια αυτή τη θέση. Με σχεδόν ανύπαρκτη μυθοπλασία, υιοθετώντας τη δομή του ψηφιδωτού και συγκεντρώνοντας με το “Ο άνδρας που αγαπούσε τις γυναίκες” είναι γεμάτη από ζωή, παραλλαγές της μνήμης (ένα πολύ ανάλαφρο στυλ αλά Ρεναί), βιβλία, τίτλους, επιγραφές (αλά Γκοντάρ), καταδύσεις στο ίδιο το φιλμικό σώμα του Τρυφφώ (π.χ. ο καυγάς Αντουάν-Λιλιάν μας θυμίζει την “Αμερικάνικη Νύχτα”), γυναίκες και την γνωστή προβληματική του κινηματογράφος-πραγματικότητα, τέχνη (φαντασία) -ζωή. Το βιβλίο του Αντουάν που διαβάζει η Κολέτ δεν είναι τίποτε άλλο από τις τέσσερεις ταινίες του Τρυφφώ που αφορούν τον Αντουάν. Η ίδια θα παρατηρήσει: ένα αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα δεν είναι ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών. Ο Αντουάν της λέει ότι το επόμενο βιβλίο του είναι καθαρά φανταστικό και της διηγείται την ιστορία με την σκισμένη φωτογραφία και την αναζήτηση της γυναίκας που απεικονίζεται (μνήμες απ’ το “Μπλού -απ”;). Να όμως που η φωτογραφία είναι αληθινή και η γυναίκα δεν είναι παρά η Σαμπίν.
Κινηματογράφος και ζωή, φαντασία και πραγματικότητα είναι αλληλένδετα στο Τρυφφώ. Και ναι, σίγουρα μια σειρά από ημι-βιογραφικές ταινίες δεν είναι ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών, μια και βιώνεται το παρόν που μετατρέπεται κι αυτό σε ταινία ρίχνοντας νέο φως στο παρελθόν και ανοίγοντας προοπτικές για το μέλλον. Ανάμεσα στα δύο ζευγάρια που φιλιούνται ευτυχισμένα κάτω απ’ την μουσική του τραγουδιού “Η αγάπη το βάζει στα πόδια” θα παρεμβάλλεται πάντα ο Αντουάν των “400 χτυπημάτων” να περιστρέφεται ευτυχισμένος και κολλημένος από την φυγόκεντρο δύναμη στα τοιχώματα της κούνιας του λούνα παρκ”. Ποία θα είναι η επόμενη περιπέτεια -φυγή του;

 Αχιλλέας Ψαλτόπουλος

(πρόγραμμα του κινηματογράφου τέχνης Αίας -Θεσσαλονίκη)