(Η στρατηγική της αράχνης)
του Bernardo Bertolucci
Δεν έχω απόλυτη συνείδηση την ώρα που γράφω τα σενάρια μου. Είναι ένας τύπος που βρίσκεται πάντα σχεδόν στις ταινίες μου. Ο δάσκαλος ή ο πατέρας. Και μάλιστα προσαρμόζοντας το διήγημα του Μπόργκες “Θύμα του Προδότη και του έρωτα” για να κάνω την “Στρατηγική της αράχνης” έστρεψα όλη την ιστορία προς την κατεύθυνση των σχέσεων γιου- πατέρα. Ο Μπόργκες είχε ένα νεαρό που ψάχνει να βρει την αλήθεια για το θάνατο του παππού του στην Ιρλανδία στην αρχή του τελευταίου αιώνα. Ο παππούς του ένας αρχηγός -ήρωας των Ιρλανδικών επαναστατών σκοτώθηκε στο θέατρο κατά την διάρκεια μιας παράστασης του Σαίξπηρ. Επανατοποθέτησα την ιστορία ξεκινώντας απ’ το θάνατο του πατέρα, αρχηγού της αντίστασης κατά του φασισμού στην περίοδο του ‘30 και δολοφονημένου κατά τη διάρκεια μιας παράστασης του Ριγκολέτο. Ο νεαρός ανακαλύπτει πως ο πατέρας ήταν αρχηγός μιας συνωμοσίας που απέτυχε με την επέμβαση ενός προδότη. Κάνοντας την έρευνά του βρίσκεται στην ίδια κατάσταση, στο ίδιο θέατρο όπου παίζουν και πάλι Ριγκολέτο και τότε ανακαλύπτει την πορεία της ιστορίας του πατέρα του που ήταν ταυτόχρονα ο αρχηγός και ο προδότης που ανακαλύφτηκε απ’ τους φίλους του κι αποφάσισε ο ίδιος την εκτέλεση του σκηνοθετώντας την στο πρότυπο ενός μεγάλου θεάματος, δίνοντας έτσι την εντύπωση πως σκοτώθηκε απ’ τον εχθρό. Γιατί έχει μεγαλύτερη σημασία η διατήρηση ενός ήρωα απ’ την κατάδειξη ενός προδότη. Ίσως κιόλας η προδοσία να μην έγινε παρά γι’ αυτό τον σκοπό.
Αναγνωρίζετε εδώ, βέβαια, τη λαβυρινθοειδή πλευρά της προβληματικής του Μπόρκες. Αλλά αυτό που κυρίως ήθελα να βγάλω απ’ το σχήμα της ιστορίας είναι η ταυτοποίηση του γιου με τον πατέρα.
(από μια συζήτηση του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι με τον Γκυ Μπρωκούρ)
Μπερνάντο Μπερτολούτσι
Βιογραφία
Γεννήθηκε στην Πάρμα την 16η Μαρτίου 1940. Γιος του καθηγητή, ποιητή και κριτικού του κινηματογράφου Αττίλιο Μπερτολούτσι. Ασχολείται αρχικά με την ποίηση και ταυτόχρονα (από ηλικίας 12 χρονών) γυρίζει τις πρώτες του ερασιτεχνικές ταινίες σε 16 χιλιοστά. Στο τέλος της δεκαετίας του’ 50 η οικογένεια του εγκαθίσταται στη Ρώμη όπου, μέσω του πατέρα του, γνωρίζει τον Παζολίνι “Ακκαττόνε” (1961). Το 1962 ο μεγάλος του φίλος και προστάτης του δίνει μια σεναριακή προσαρμογή ένα θέμα του, που ο Μπερτολούτσι παρουσιάζει στον παραγωγό Αντόνιο Τσέρβι. Ο τελευταίος του εμπιστεύεται χωρίς επιφυλάξεις τη σκηνοθεσία της πρώτης μεγάλου μήκους ταινίας του, σε ηλικία 22 χρόνων.
Φιλμογραφία
1962:Βίαιος θάνατος 1964. Πριν απ’ την επαναστάτης. 1665: Ο δρόμος του πετρελαίου. 1966. Το κανάλι. 1967.Η άκαρπη συκιά.1968:Πάρτνερ. 1970: στρατηγική της αράχνης. Ο κομφορμίστριας. 1974: Το τελευταίο ταγκό στο Παρίσι. 1976 “1900”. 1979: Το φεγγάρι,1982: Τραγωδία ενός γελοίου ανθρώπου
(πρόγραμμα του κινηματογράφου τέχνης Αίας -Θεσσαλονίκη)