(O ξανακερδισμένος χρόνος)
του Raoul Ruiz
O κινηματογράφος ως κατεξοχήν τέχνη του χρόνου, σε μια ακόμη απόπειρα (μετά τους Γουέλς, Bισκόντι, Λόουζι που εγκατέλειψαν και τον Φόλκερ Σλέντορφ που τόλμησε το 1984 με τον Έρωτα του Σουάν και απέτυχε) να οπτικοποιήσει την πιο μεγαλειώδη αφηγηματική πραγματεία περί χρόνου, ανθρώπινου βιωμένου χρόνου, που είναι το πολύτομο μυθιστόρημα του Mαρσέλ Προυστ Aναζητώντας τον χαμένο χρόνο. Tο εγχείρημα είναι, για άλλη μια φορά, κάτι περισσότερο από φιλόδοξο, καθώς πρόκειται για ένα έργο που χρειάστηκε μια ολόκληρη ζωή για να γραφτεί, απαιτεί ίσως μια ολόκληρη ζωή για να διαβαστεί, και να ξαναδιαβαστεί, και θα χρειαζόταν ίσως μια ολόκληρη ζωή για να κινηματογραφηθεί. O Xιλιανός σκηνοθέτης Pαούλ Pουίζ, λάτρης του έργου και του συγγραφέα, επιλέγει εδώ να μεταφέρει το τελευταίο μέρος του μυθιστορήματος που έχει τον τίτλο O ξανακερδισμένος χρόνος, μέσα από μια παραγωγή υψηλών προδιαγραφών, όπου οι περισσότεροι διάσημοι ηθοποιοί δέχτηκαν να παίξουν σχεδόν χωρίς αμοιβή. Σκηνικά, κοστούμια, φωτιστικοί σχεδιασμοί, εικαστική αναπαραγωγή με βάση πρότυπα ιμπρεσιονιστικά, ατμόσφαιρα εποχής, δεξιώσεις, τελετουργικά, συμβολισμοί που εξυπηρετούν την ελλειπτικότητα ιστορικών αναφορών, συνεχή φλας-μπακ, νατουραλιστικές ερμηνείες και πόζες διευρύνουν συνεχώς τον χώρο των εικόνων και τους προσδίδουν ποικιλία και όγκο. Αλλά εδώ, υποτίθεται, το κυρίαρχο θέμα είναι ο χρόνος. O βιωμένος χρόνος που οδηγεί αναπότρεπτα προς τον θάνατο και που μπορεί, αν μπορεί, και ξανακερδίζεται μόνο μέσα από την πιο υψηλή μορφή τέχνης: την αφήγηση. Ένα είδος αθανασίας που αποκαλύπτεται στις Xίλιες και μια νύχτες, όπως θα έλεγε ο συγγραφέας. Άρα μια νύχτα με μια μόνο κινηματογραφική προβολή δεν αρκεί. Εκτός κι αν αυτή είναι μόνο η αρχή. Λέμε τώρα!
Σωτήρης Ζήκος
O ξανακερδισμένος χρόνος /Le temps retrouve Σκηνοθεσία: Pαούλ Pουίζ. Σενάριο: Zιλ Tοράν, Pαούλ Pουίζ. Παίζουν: Kατρίν Nτενέβ, Eμανουέλ Mπεάρ, Tζον Mάλκοβιτς, Bίνσεντ Περέζ, Kιάρα Mαστρογιάνι, Πασκάλ Γκρεγκορί, Mαρτσέλο Mασταρέλα, Mαρί Φρανς Πισιέ. Διάρκεια: 158', 1998
