(Soldiers. Story from Ferentari)
της Ivana Mladenović

Η ταινία της πρωτοεμφανιζόμενης από τη Σερβία (αλλά με σπουδές στο Βουκουρέστι) σκηνοθέτιδος έχει στο κέντρο της έναν απρόοπτο και απαγορευμένο έρωτα και τις περιπλοκές του, αλλά και μια καταγραφή μιας σκληρής κοινωνικής πραγματικότητας.
Ο τόπος είναι το Ferentari, μια συνοικία του Βουκουρεστίου, ένα γκέτο Ρομά. Και το κεντρικά πρόσωπο ένας 40αρης gadjo (δηλαδή ένας λευκός), ο Adi (στο ρόλο ο Adrian Schiop), που εγκαθίσταται σε μια υποβαθμισμένη πολυκατοικία. Είναι ανθρωπολόγος ερευνητής, δουλεύει σε Μη Κυβερνητική Οργάνωση, ενώ παράλληλα κάνει το διδακτορικό του: ερευνά τη μουσική menele, τη τσιγγάνικη ποπ. Έχει την όψη ενός τυπικού διανοούμενου: λεπτός που φορά γυαλιά μυωπίας. Στην περιπλάνηση του μέσα στη συνοικία θα γνωρίσει έναν Ρομά, τον Alberto (στο ρόλο ο εξαιρετικός Pavel Vasile-Digudai). Είναι πρώην κατάδικος με πολύχρονη θητεία στη φυλακή και η δύσκολη ζωή του, οι εμπειρίες του εκεί έχουν διαμορφώσει τη σεξουαλικότητά του. Οι δύο άνδρες έρχονται κοντά και θα σχετιστούν με φόντο μια άκρως συντηρητική κοινότητα.
Η σκηνοθέτις εστιάζει και παρακολουθεί τις διαδρομές του κεντρικού προσώπου, τόσο στους εξωτερικούς χώρους όσο και στους εσωτερικούς: έχει το βλέμμα ενός εξωτερικού παρατηρητή μέσα σ’ έναν εξωτικό τόπο. Άλλωστε, μεταφέρει στην οθόνη το ομότιτλο και μάλλον γεμάτο αυτοβιογραφικές αναφορές βιβλίο του πρωταγωνιστή Adrian Schiop. Στο ύφος ενός χαλαρού ντοκιμαντέρ περιπλάνησης κινείται και καταγραφεί την τόσο εκρηκτική περιβάλλουσα των προσώπων πραγματικότητα. Ωστόσο ό,τι είναι πραγματικά στο κέντρο δεν είναι αυτή, αλλά κυρίως η σχέση μεταξύ αυτών τόσων ανόμοιων ανδρών και οι μεταλλαγές της: η φιλία, η οικειότητα, ο έρωτας. Εικόνες και στιγμές ενός αληθινού, αλλά κρυφού έρωτα, εισβάλλουν και στιγματίζουν τις εικόνες αυτής της άγριας αλλά τόσο συναρπαστικής πραγματικότητας ενός γκέτο. Είναι η διαφορά μεταξύ των δύο προσώπων που δίνει τον τόνο: από την μια πλευρά ο εγκρατής gadjo ερευνητής και από την άλλη ο ανεπιτήδευτος και ανοικονόμητος Ρομά. Οι στιγμές οικειότητας και τρυφερότητας μοιάζουν τόσο παράδοξες και ανοίκειες -και ο λόγος σίγουρα δεν είναι ο ομοφυλόφιλος χαρακτήρας του έρωτα. Είναι οι πολιτισμικές διαφορές, στον τρόπο που κινούνται και σχετίζονται μεταξύ τους τα πρόσωπα, που συχνά προκαλούν ένα μειδίαμα στον θεατή αλλά και τη συμπάθεια. Χωρίς ωραιοποιήσεις, αλλά πάντα με μια ειλικρίνεια και καθαρότητα που ξαφνιάζει, η ταινία αναδεικνύει με λεπτότητα, ευαισθησία και χιούμορ αυτήν τη συνάντηση των δύο εξοστρακισμένων προσώπων: ενός Ρομά και ενός ομοφυλόφιλου...

Δημήτρης Μπάμπας