του Grant Gee
«Το να συλλέγεις αντικείμενα είναι σα να συλλέγεις ιστορίες»
Ένα μυθιστόρημα για μια καταδικασμένη αγάπη στην Κωνσταντινούπολη της δεκαετίας του 70 θα γεννήσει την ανάγκη ενός μικρού μουσείου και στη συνέχεια μιας ταινίας. Λογοτεχνική αφήγηση, μουσειακή έκθεση και φιλμική γλώσσα συνομιλούν και αλληλοσυνδέονται στο στοχαστικό αυτό ντοκιμαντέρ του Grant Gee. Βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Orhan Pamuk, το «Innocence of Memories» προκύπτει από την εκ του σύνεγγυς συνεργασία των δύο δημιουργών και αποτελεί μια εκ βαθέων εξομολόγηση του Τούρκου νομπελίστα για τα πάθη του έρωτα, τις εμμονές της μνήμης, την ίδια του την πόλη. Ταυτόχρονα συνιστά και ένα ατμοσφαιρικό κινηματογραφικό δοκίμιο του Βρετανού σκηνοθέτη, που φωτίζει ανάλογα και φορτίζει συγκινησιακά τη λογοτεχνική γραφή ή τον προφορικό λόγο του πρώτου. Ο συγγραφέας εδώ εμφανίζεται ως συλλέκτης αντικειμένων που συνδέονται με τις αναμνήσεις του λογοτεχνικού του ήρωα αλλά και ως συλλέκτης ιστοριών και δικών του αναμνήσεων. Ενώ ο σκηνοθέτης ως δημιουργός εικόνων και νυχτερινών πλάνων που σε μια αέναη υπνωτική ροή διαδέχονται το ένα το άλλο. Κι ανάμεσα τους ως πραγματικοί αφηγητές οι πλασματικοί ήρωες μιας αληθινής ιστορίας, ο Kemal και η Fusun(ή κατά το πλείστον η φίλη της Ayla), το μοιραίο ερωτικό ζευγάρι του μυθιστορήματος. Γιατί στην ταινία του Gee όπως και στα βιβλία του Pamuk τα όρια μυθοπλασίας και πραγματικότητας είναι θολά και διαρκώς εναλλάσσονται.
Συνυφαίνοντας εικόνες με φωνές διαφορετικών αφηγητών και μπαινοβγαίνοντας σε διαφορετικούς χωροχρόνους η ταινία φαντάζει σαν ένα ονειρικό puzzle που τα κομμάτια του μετατοπίζονται συνεχώς. Από τη σύγχρονη Κωνσταντινούπολη στο φανταστικό κόσμο του μυθιστορήματος και από κει στον κόσμο του μουσείου η κάμερα διατρέχει το νυχτερινό τοπίο της πόλης ανοίγοντας ρωγμές στο χρόνο, εγείροντας μνήμες, φωτίζοντας πρόσωπα και γεγονότα. Στενά σοκάκια, προθήκες παλιών μαγαζιών, άδεια πάρκα, εικόνες μιας έρημης πόλης που φαίνεται να κατοικείται μόνο από τα σκυλιά της. Στο ενδιάμεσο οι μαρτυρίες κάποιων «νυχτερινών περιπατητών»: ενός οδηγού ταξί, μιας παλιάς ντίβας του κινηματογράφου, ενός συλλέκτη απορριμμάτων, κάποιου εργαζόμενου σε πλοιαράκι του Βοσπόρου. Με πρωταγωνιστικό πάντα πρόσωπο τον ίδιο το συγγραφέα που άλλοτε αυτοπροσώπως κι άλλοτε μέσα από οθόνες συνδέει τα νήματα αυτής της ατμοσφαιρικής περιπλάνησης στο όχι και τόσο αθώο βασίλειο της μνήμης.
Στο Innocence of Memories ο Orhan Pamuk καταθέτει- ως γνήσια περσόνα του μυθιστορηματικού του ήρωα - μια ερωτική επιστολή στην ίδια του την πόλη. Είναι ωστόσο ο κινηματογραφικός φακός του Grant Gee που μεταμορφώνει την πόλη σε ένα γαλαξία από σημάδια, τον αόρατο χρόνο σε ορατό χώρο και που προβάλλει το φετιχισμό της μνήμης άλλοτε σα νοσταλγική carte postale και άλλοτε σα σύγχρονο έργο conceptual art. Ένα μαγικό καλειδοσκόπιο που αναδεικνύει την προσωπικότητα ενός συγγραφέα και τη γοητεία της πόλης του με έναν σύνθετο αλλά και ατμοσφαιρικό τρόπο.
της Καλλιόπης Πουτούρογλου [ Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.]
