(Ευτυχισμένος Λάζαρος)
της Alice Rohrwacher

Ιστορία μιας παράδοξης φιλίας και της διαδρομής της μέσα στο χρόνο, μεταξύ ενός αφελούς αγρότη και ενός γαιοκτήμονα, η ταινία της είναι μια άσκηση στο μαγικό (νέο)ρεαλισμό αλλά και ένας φόρος τιμής σε δύο δασκάλους του ιταλικού σινεμά στον Ermanno Olmi (και την ταινία του L'Albero degli zoccoli, 1978) και τον Vittorio de Sica (και την ταινία του Miracolo a Milano, 1951.
Σε δύο ευδιάκριτα μέρη χωρίζεται η αφήγηση. Το πρώτο, το οποίο τελεί υπό την επιρροή του Ermanno Olmi, διαδραματίζεται στο αγροτικό πεδίο και έχει στο κέντρο της μια κοινότητα αγροτών στην Inviolata οι οποίοι ζουν στο αγρόκτημα που ανήκει στην μαρκησία Alfonsina de Luna, τη βασίλισσα των τσιγάρων. Η μαγεία της φύσης, οι αγροτικές εργασίες, οι αγρότες και οι γαιοκτήμονες φεουδάρχες. Ενώ, στο δεύτερο μέρος, που τελεί υπό την επιρροή του Vittorio de Sica, διαδραματίζεται μέσα στο αστικό τοπίο κάποια χρόνια μετά. Αυτό το μέρος έχει στο κέντρο της κάποια μέλη της αγροτικής κοινότητας που βρίσκουν καταφύγιο στον αστικό χώρο μετά τη διάλυση της: ζουν στις παρυφές της πόλης, απόβλητοι και απροσάρμοστοι, που επιβιώνουν στα όρια, ως ρακοσυλλέκτες και μικροαπατεώνες.
Η μετάβαση, ή αν θέλετε ο συνδετικός κρίκος, ανάμεσα στα δύο μέρη είναι ο Lazzaro, ένας νεαρός αφελής και απλοϊκός αγρότης (στο ρόλο ο Adriano Tardiolo) και η σχέση του με τον γαιοκτήμονα, γιο της μαρκησίας Tancredi. Η ιδιαιτερότητα αυτού του προσώπου είναι ότι τον Lazzaro δεν τον αγγίζει ο χρόνος. Καμία ρυτίδα καμία φθορά του χρόνου στο πρόσωπο.
Ό,τι περιγράφει η ταινία είναι η μετάβαση από μια αγροτικού- φεουδαρχικού κοινωνία στην αστική: και είναι στα πρόσωπα αυτά της αγροτικής κοινότητας που παρακολουθούμε τη μετάβαση. Οι σχέσεις εκμετάλλευσης που διατρέχουν τόσο το πρώτο μέρος –την αγροτική κοινότητα-, όσο και το δεύτερο -το αστικό τοπίο- καθορίζουν τα πρόσωπα. Και συχνά αντικείμενο εκμετάλλευσης (και από την πλευρά των αγροτών) είναι ο Lazzaro.
Πέρα και πάνω από τα πρόσωπα των περιτριγυρίζουν και πάνω από τις σχέσεις εκμετάλλευσης στέκεται ο Lazzaro, μια φιγούρα που μοιάζει να έχει βγει από ένα πίνακα της Αναγέννησης: η αθωότητα του είναι εμβληματική. Διαχέεται αλλά ποτέ δεν μεταδίδεται στον περίγυρό του. Πρόσωπο που είναι ο φορέας μιας βαθύτερης αλήθειας για τη ζωή: το βλέμμα αθωότητας στον κόσμο και στους ανθρώπους είναι γεμάτο από άδολη αγάπη, ένα πρόσωπο που δεν ανήκει σ’ αυτόν τον κόσμο. Ένας άγγελος. Η καλοσύνη του δεν ανήκει στον παρόντα κόσμο.

Δημήτρης Μπάμπας